14.54.29.5: ‘actum excussumque foret’ ← BM (II, 8, 2): ‘actum et excussum est’ (рассказать о судебном процессе, на котором закон о присуждении триумфа ‘оспаривался и победил’ в прениях между самыми высокопоставленными людьми).
14.54.30.3: ‘nec accusationem… refellere promptum’ ← BM (III, 7, 1d): см. комм. к 11.10.7.2.
14.54.31.1: ‘nullum eorum indicium ad regem ex se manaturum’ ← BM (III, 3, 1): ‘cuius rei cum indicium ad tyrannum manasset’ (‘когда тиран узнал о содеянном’, он собрал на площади народ и подверг Зенона всяким пыткам).
14.54.34.2: ‘genibus regis supplice vultu gemebundus advolvitur’ ← BM (III, 8, ext. 4): см. комм. к 11.7.17.4.
14.54.37.1: ‘praedae venaticae’ ← Юстин (XXIII, 1.9): см. комм. к 5.14.3.18.
14.54.37.2: ‘inexorabilem regis animum’ ← KKP (VII, 6.17): ‘inexorabilem animum’ (Чтобы поколебать их упорство, царь послал 50 всадников указать им на его снисходительность к сдавшимся и ‘неумолимую строгость’ к побеждённым).
14.55.1.6: ‘se Romanae legationis officio fungentem’ ← BM (III, 3, 2): ‘qui, dum legationis officio fungitur’ (‘исполняя обязанности посла’, Помпей был схвачен царем Гентием).
14.55.2.1: ‘votis eius annuere se’ ← BM (V, 10, 2): см. комм. к 14.39.24.5.
14.55.3.3: ‘statam interim sollemnemque popularium contionem’ ← BM (I, 1, 1): см. комм. к 3.4.9.3.
14.55.3.4: ‘votisque pro se excubare’ ← BM (IV, 8, ext. 2): см. комм. к 14.22.5.1.
14.55.3.5: ‘eam lacrimis suffiisam dimitteret’ ← BM (II, 6, 8): ‘nostros… suffusos tamen lacrimis dimisit’ (а нас, поражённых таким неожиданным зрелищем, ‘она оставила залитых слезами’).
14.55.7.6: ‘virgam anulumque, praecipua pontificalis sacerdotii insignia, altario imponens’ ←Лундские обычаи, 83: ‘pontificalia, anulum dico et virgam, propria manu ab altari suscipiat’ (епископские инсигнии, а именно: кольцо и посох, он собственноручно взял с алтаря).
14.55.10.3 (1): ‘veterem atque hereditariam paupertatem’ ← BM (IV, 3, 8): ‘ueterem atquehereditariam… paupertatem’ (после разгрома Персея Павел впервые насытил ‘древнюю наследственную бедность нашего Города’, полностью освободив его тогда от бремени налогов).
14.55.10.3 (2): ‘felicius opum incrementis mutaverit’ ← BM (VIII, 9, ext. 2): см. комм. к 1.6.1.1.
14.55.11.5: ‘populus ingenti plausu tripudians’ ← BM (II, 10, 8): ‘ingenti plausu populus prosecutus’ (народ встретил его уход ‘громкими рукоплесканиями’).
14.55.11.6: ‘adeo in eligendo ео tota multitudo unam benevolae suffragationis vocem habuit’ ←BM (V, 1, 1e): см. комм. к 12.6.3.4.
14.55.16.1: ‘cistula crebris foraminibus distincta’ ← BM (III, 2, 23): см. комм. к 3.6.3.4.
14.55.16.4: ‘corporis debilitate solutus est’ ← BM (I, 7, 4): см. комм. к 14.32.2.3.
14.56.1.3: ‘summa cum dissimulatione’ ← BM (VII, 4, 4): см. комм. к 8.11.2.6.
14.56.1.4: ‘per satellites ad eum directos cultus et corporis notis, quibus… nuntius dinosceretur, expressis’ ← BM (IX, 11,5): ‘aetatem notasque corporis, quibus agnosci posset, centurionibus edidit’ (когда его отец был объявлен вне закона, Тораний ‘сообщил… центурионам его возраст и отличительные приметы, по которым они смогли бы найти его’).
14.57.1.3: ‘in societatem ultionis sollicitat’ ← Юстин (XIII, 5.10; XXX, 4.5; XXXII, 4.1): см. комм. к 13.8.5.1.
14.57.3.3: ‘qua temeritate dubium reliquit, perieritne an sub undis salvus enaverit’ ← BM (III, 2, 23): см. комм. к 14.29.3.3.
14.57.7.1: ‘se parvulo pedis regressu’ ← BM (III, 2, 23): ‘sine ullo regressu pedis’ (оставшись один, ‘не отступив ни на шаг’, держал оборону).
14.58.0.5: ‘regimen in ejus jus dicionemque concessit’ ← Саллюстий, ОзК (20, 7): ‘res publica in… jus atque dicionem concessit’ (с того времени, как кучка могущественных людей ‘целиком захватила власть в государстве’).
15.1.1.2: ‘perfectissimum honestatis specimen’ ← BM (IV, 3, 5): см. комм. к 1.3.1.6.
15.1.2.1: ‘sibi… parvula manu magmas hostium copias non lacessere’ ← Саллюстий, ОзК (53,3): ‘sciebam… parva manu cum magnis legionibus hostium contendisse’ (я знал, что малочисленные римские отряды нередко бились с большими легионами врагов).
15.1.3.3: ‘vagum sparsumque militiae genus secuta est’ ← BM (VII, 4, 5): см. комм. к 14.16.10.1.
15.1.3.5: ‘nocturnam requiem diurnis militiae laboribus rependere’ ← KKP (V, 13.5): ‘ne noccturna quidem quiete diurnum laborem relaxante’ (повёл свой отряд скорее бегом, чем обычным маршем, ‘не давая и ночью отдохнуть от усталости за день’).
15.1.4.3: ‘in risum solutus’ ← BM (IV, 3, 5): см. комм. к 2.6.10.6.
15.1.6.7: ‘classem… impensioribus verbis laudatam’ ← BM (IV, 3, ext. 1): см. комм. к 4.1.15.7.
15.2.0.5 (1): ‘Karolus mortifico vulnere obrutus’ ← BM (V, 6, 1): см. комм. к 8.7.4.5.
15.2.0.5 (2): ‘parvulo viae excessu petito’ ← BM (IX, 9, 2): см. комм. к 14.39.6.3.
15.3.2.4: ‘publicae religioni quam privatae amicitiae propiorem’ ← BM (1,1,10); см. комм. к 1.4.15.3.