Днья шигырь яздыра = Жизнь рождает стихи

Глзад Бйрмова Днья шигырь яздыра. Шигырьлр

Глзадне серле дньясы

Глзад Бйрмованы мин т д кызыклы шхес дияр идем. Беренче карашка ул бернинди авырлыклар алдында да югалып калмаучы, р каршылыкны «» дигнче атлап уза алырдай батыр холыклы кеше булып тоела. Сзг кесг керми, нинди ген очракта да телс кемне телсез калдырырлык аваплар таба. Икенче яктан караса, гомер буе язучылар-шагыйрьлр арасында яшп-эшлп, дбият дньясында кайнаса да, лл шунда кайнаганга крме – иатында тыйнак калып, язган срлре белн ччрп чыгарга тартынып-кыенсынып яшче шагыйр ул. Монысы яншсендге башка язучыларны зуррак крдн, иатларын олылаудан килдер, крсе.

Глзад Казан длт университетыны журналистика блеген тмамлаган. дбият белн журналистика бер-берсен тгл к булмаса да, рвакыт янш бара. инде кел дигне Глзаднеке кебек шигърият белн млдерм тулы булса, иатны бу ике лксе бтенлй к игезкк верел. «Казан утлары» журналында Глзадне ткен калме белн язылган эчтлекле мкал-рецензиялр д чыга тора, кайчагында мавыктыргыч гыйбртле хикялр д дньяга кил. Шул ук вакытта йрк треннн ташыган и кадерле хислр шигырь юллары булып тезел. Татарстан Язучылар берлеге м «Татнефть»не Саид Слйманова исемендге премиясене кызыксындыру блген, Татарстанны атказанган мдният хезмткре исемен лаек булу леге иади хезмтлрне нтисе.

Кулыгызда шигырь тгел, йрк –
Саксыз кагылмагыз аарга, –

дип яза ул н зе д.

Глзад шигырь аша яшешне асыл мгънсен эзли, з тормышын кат-кат из илк аша ткр, борчыла, уйлана, нтилр ясый. Лкин шул ук вакытта ткннрен кенми д, хаталарын килчк чен сабак дип кабул ит:

Абындым да… тагын алга киттем.
Ялгышлардан, ахры, кч алдым!

Китап «Ил кадерен белер илсез калган» циклы белн ачыла. Автор аны тисен багышлап язса да, анда ил язмышы, туган ир, туган нигез язмышы, ткннрне иск алу белн беррттн, килчк турында борчылып уйлану ята.

Яши-яши ясаган нтилре Глзадне дин юлына алып кил, хакыйкатьне ул шунда таба м кыен чакта ярдм сорап бер Аллаыга гына ялвара башлый:

зене сйгннрг Син
рчак рхмт-рхимле.
Синнн ген ярдм сорыйм,
Тибрм читк мине!

Шул ук вакытта Глзад дньядан аерылган хыялый фанат та тгел. Адм баласыны ир йзенд бер гнасыз-ялгышсыз яши алмавын да яхшы алый, шигырьлренд з-зен ген тгел, гомумн, барлык кешелрне акларга-кичерерг омтыла:

Яшешне, йе, з кануны,
йтми днья кая барасын…
ткн кеше бармы ялгышларсыз
Яш белн лем арасын?

Шагыйрне мхббт шигырьлре келг тирн уелып кер. Аларда ккк ашкан хыялый ярату тгел, рнеп торган яралы, сыкраулы, молы-сагынулы хислр. Лирик герой хислрен акылга буйсындырырга тели, аларны флсфи фикер среше белн чикли. Лкин мхббт барыбер стен чыга. Юкса калме (лл хуасын да тыламыйчамы?) мондый юллар тезмс иде:

А, бу йрк, бу йрк…
(Бу йрк – сер йрк!)
Азмы янды, ник со аа
аман да яну кирк?

Шигырьд – ул нинди ген эчтлект булмасын, шагыйрьне эчке дньясы, кел халте чагыла. Алай гына да тгел, зене лирик «мин»е аша шагыйрь зен килер язмышын да юрап куя. Тик Глзад монысына ук ышанып та бетми. Чнки аны язмышы кклрд юралган, язылган икн инде. н бит, «Язмыш» дигн шигыренд ул:

Калм яза, кгазь тз, дилр,
Бнд юрар, ткъдир, й, клр… –

дип, шул фикерен раслый.

Лкин, бер к вакытта з-зен каршы килеп, рслн, язылганны згртерг д омтыла. Югыйс ниг кирк бу яш, иат утында яну:

згртерг телп, ме талпындым,
«Минем язмыш мондый булалмый!» –

ди ул.

мма шагыйр, берара тынычланып, ткъдирен буйсына да, салмакланып кала, бер нрсг исе китмгндй талгын халтк кч:

Шатлыгына – шиклнел.
(Миамы бу шатлык кил?!)
Кайгысына кнегел –
Беренчесе бит тгел л!

Дресен йткнд, мондый халтк кчеп алу – табигый д. Адм баласына, шагыйрг, аны ташып торган хислрен беркадр ял да, гамллрен аек акыл белн бялп, алга омтылу чен кч туплап алырга да кирктер. Аннары кабат иат – шиклнеп т, метлнеп т, ышанып та калмене йрк каныа манчып, ак кгазе иел:

Язылып бетмгн шигырьлр…
ан р киркме сезлрг?
Алаучы булырмы сезлрне
Минем кк бгыре зелеп?

Яки:

шулай да йгерер идем
Чыклар тшкн лннрдн,
Яшьлекне яшел клмген
Кияр булсам берр кнг…

Кыскасы, Глзад Бйрмованы бу китабы шигърият сючелрне киштсенд лаеклы урынын табар, ислрен тшкн саен, кабат-кабат ачып укылыр дип ышанам мин.

Фйрз Мслимова,

шагыйр, Татарстанны атказанган мдният хезмткре

Яшешне аны з кануны

Ил кадерен белер илсез калган