Казкі трапічнага лесу

Сказана-зроблена: адзін вялікі дарада адразу на ўвесь дых паплыў уніз па рацэ шукаць капібару. А чалавек тым часам развёў на далоні згустак крыві, каб зрабіць чарніла, і костачкай рыбы, якая была ў яго замест пяра, пачаў пісаць на сухім лісце, які яму замяняў паперу. І напісаў ён такі ліст: «Прышліце мне з капібарам вінчэстэр і цэлы пачак з дваццаццю пяццю кулямі».

Ледзьве ён закончыў гэта пісаць, як увесь лес задрыжаў ад глухога рыку: гэта падыходзілі ягуары, гатовыя ўвязацца ў бойку. А скаты хутчэй панеслі ліст, высунуўшы галаву над вадою, каб не намачыць яго. Яны аддалі ліст капібару, і той паімчаў па траве, каб занесці ліст чалавеку дадому.

І ў самы час! Бо хоць рыканне чулася яшчэ здалёку, але з кожнай хвілінаю набліжалася. Тады скаты сабралі ўсіх дарадаў, якія чакалі загаду, і крыкнулі ім:

— Хутчэй, даражэнькія! Абплывіце ўсю раку і ўзнімайце трывогу! Хай усе скаты па ўсёй рацэ будуць напагатове! Хай яны ўсе збіраюцца вакол вострава! Пабачым, ці пройдуць гэтыя ягуары!

І войска дарадаў у тое ж імгненне разбеглася ўверх і ўніз па рацэ, пакідаючы за сабой на вадзе барозны.

На Явэвіры не было ніводнага ската, які б не атрымаў загаду прыплысці да берага ракі побач з востравам. Адусюль: з-пад камянёў, з глею, ад вусцяў раўчукоў — з усёй Явэвіры збіраліся скаты, каб абараніць пераход ад ягуараў. А перад востравам на поўнай хуткасці сюды-туды сноўдалі дарады.

І зноў усё было зроблена ў самы час! Страшны рык ажно скалануў ваду ў рацэ, і ягуары высыпалі на бераг.

Іх было шмат — здавалася, што ўсе місьёнэскія ягуары сабраліся тут, ля ракі. Але і рака Явэвіры ўся віравала ад скатаў, якія сабраліся ля берага з рашучасцю абараняць пераход любою цаной.

— Дарогу ягуарам! — зараўлі драпежнікі.

— Няма вам дарогі! — адказалі скаты.

— Паўтараем — дайце дарогу!

— Не дамо!

— Глядзіце ж! Калі не дасце нам прайсці, не застанецца ні ската, ні скатавага дзіцяці, ні скатавага ўнука!

— Можа быць! — адказалі скаты. — Але ні ягуары, ні ягуаравы дзеці, ні ягуаравы ўнукі — ніводзін ягуар у свеце не пройдзе тут!

Так адказалі ім скаты. Тады ягуары зараўлі апошні раз:

— Патрабуем нас прапусціць!

— Ні, ніколі!

І тады пачалася сапраўдная бітва. Гіганцкім скачком ягуары кінуліся ў ваду! Але яны ўпалі на суцэльны подсціл са скатаў. Скаты пачалі біць іх, працінаць ім лапы ўдарамі сваіх вострых шыпоў, і на кожную рану ягуары азываліся страшным рыкам ад болю. Але ж і яны адбіваліся лапамі, з усяе сілы лупцуючы імі ў вадзе. І скаты, распаласаваныя кіпцюрамі ягуараў, узляталі ў паветра.

Уся Явэвіры ператварылася ў крывавую раку. Скаты гінулі сотнямі... Але ж і ў ягуараў былі жахлівыя раны, і яны, рыкаючы, адступалі, каб са страшна апухлымі лапамі адлежацца на пяску. А скаты, растаптаныя, разарваныя кіпцюрамі ягуараў, не адступалі. Яны ні на хвіліну не пакідалі абараняць пераход. Шмат хто з іх узлятаў у паветра і зноў падаў у раку, але ўсе яны зноў і зноў кідаліся на ворага.

Паўгадзіны доўжылася гэтая жахлівая бойка. А праз паўгадзіны ўсе ягуары зноў, стомленыя, сядзелі на беразе і раўлі ад болю: ніводзін з іх не прайшоў. Праўда, і скаты стаміліся да знямогі. Шмат хто загінуў. І тады тыя, што засталіся жывыя, сказалі:

— Другой такой атакі нам болей не вытрываць. Хай дарады пашукаюць падмацавання. Хай неадкладна сюды прыплывуць усе скаты, якія ёсць у Явэвіры!

І дарады зноў разбегліся ўверх і ўніз па рацэ, і плылі яны ўсе так шпарка, што пасля іх у вадзе, як пасля тарпедаў, заставаліся барозны.

А скаты тым часам паплылі да чалавека.

— Мы болей не вытрываем! — сказалі са смуткам скаты. І сёй-той са скатаў заплакаў, убачыўшы, што яны не могуць выратаваць свайго сябра.

— Ідзіце, скаты! — сказаў паранены чалавек. — Пакіньце мяне аднаго. Вы ўжо вельмі шмат для мяне зрабілі. Хай ягуары пройдуць!

— Ні, ніколі! — у адзін голас крыкнулі скаты. — Пакуль у нашай рацэ Явэвіры ёсць хоць адзін жывы скат, мы заўсёды будзем абараняць добрага чалавека, які некалі абараніў нас!

Тады паранены задаволена прамовіў:

— Скаты! Я амаль паміраю, і мне цяжка гаварыць, але будзьце ўпэўненыя, што, калі толькі мне прынясуць вінчэстэр, мы добра пажартуем, і гэта я вам абяцаю.

— Так, мы ведаем! — падбадзёрыўшыся, адказалі скаты.

Але скончыць гамонку яны не змаглі, таму што зноў усчыналася бойка. Ягуары, перадыхнуўшы, ужо ўскочылі на ногі і, выгнуўшы спіны, як для скачка, рыкнулі:

— Апошні раз і раз назаўжды патрабуем: дарогу!

— Ні, ніколі! — адказалі скаты і зноў сабраліся ля берага.

Але і ягуары ўжо скочылі ў ваду, і страшная бойка пачалася зноў. Уся рака Явэвіры ад берага да берага была чырвоная ад крыві. Кроў пенілася хвалямі на пяску. Ляцелі ў паветра разарваныя скаты, раўлі ад болю ягуары, але ніхто не адступаў ні на крок.