Ключ да загадкі раскіданых рубінаў

— Падобна на тое, што яго звалі Гары Пэйн, — заўважыў ён. — Можна падумаць, што ўсе лісты, атрыманыя па пошце, ён насіў з сабой у кішэні. Ёсць тут і адрас. Уэст-Эдамс-стрыт, 58, 65. А вось некалькі юрыдычных дакументаў: здаецца, ён удзельнічаў у нейкім судовым працэсе... Паперы ён насіў з сабой ужо пэўны час. Адзнакі, зробленыя алоўкам, пасціраліся, дый папера зашмальцавалася.

Зум кіўнуў галавой. Ён вывучаў твар забітага.

— Няўжо вам не цікавыя гэтыя паперы? — спытаў паліцэйскі.

На твары Зума быў выраз летуценнай задумлівасці.

— Мяне больш цікавіць характар чалавека, — заўважыў ён. — Мне здаецца, што забіты быў наравісты стары чалавек, які ніколі не ўсміхаўся, якому невядома было пачуццё спагады ці зычлівасці. Зірніце на яго рукі! Бачыце, якія шышкаватыя, учэпістыя пальцы... Вы верыце ў хірамантыю?

Паліцэйскі ў адказ пагардліва буркнуў.

— Глупства, — адказаў ён.

Зум памаўчаў некалькі секунд.

— Дзіўна, — нарэшце заўважыў ён, — як характар адбіваецца на кожнай частцы цела чалавека. Рукі, ногі, вушы, форма носа, рот, выраз вачэй... усё фарміруецца тым нечым неадчувальным, што мы называем душа.

Паліцэйскі, які сядзеў на кукішках на мокрым бруку каля трупа, устаў.

— Вы гаворыце нешта такое, што не мае ніякага сэнсу, — буркнуў ён. — Справа ідзе пра забойства, і згодна з законам трэба злавіць злачынцу. Якое дачыненне да гэтага мае характар забітага?

Сідні Зум адказаў адным словам: «Непасрэднае».

Ён звярнуўся да папер у кішэні паліто забітага.

— Забойствы, — заўважыў паліцэйскі, — уяўляюць сабой штодзённую з'яву. Калі абыходзіцца з імі як са звычайнымі з'явамі, нешта ды і атрымаецца. Апазнаеш, вызначыш, хто хацеў прыбраць яго з дарогі, збярэш доказы, ну, можа, крыху папужаеш на допыце ва ўправе, і — калі ласка! — можна брацца за новую справу.

Сідні Зум нічога не адказаў. Аднекуль здалёк пачулася выццё сірэн.

— На патыліцы засталіся сляды, — сказаў Зум пасля таго, як сірэна завыла зноў. — Дазвольце мне ваш ліхтарык.

Паліцэйскі даў яму ліхтарык. Зум павадзіў яго кругамі над канавай, раптам спыніў руку і паказаў на нешта.

— Вось яна, тут.

— Што тут?

— Гільза. Бачыце, у канаве? Яго застрэлілі з аўтаматычнага пісталета. Выкідальнік выбіў гільзу на вуліцу, а дождж змыў яе ў канаву.

Паліцэйскі нахіліўся і падняў гільзу.

— Ваша праўда. Сорак пятага калібру.

Зноў завыла сірэна. На мокрай вуліцы засвяціліся фары, і першая паліцэйская машына, развярнуўшыся на перакрыжаванні і прашыпеўшы шынамі па вадзе, спынілася каля броўкі.

Адразу ж за ёй пад'ехала яшчэ адна машына. Потым пачуліся перарывістыя сігналы машыны «хуткай дапамогі». Пасля гэтага падзеі адбываліся вельмі хутка.

Следчы сяржант Громлі ўзначальваў нарад па расследаванні забойстваў, таму ён выслухаў даклад паліцэйскага, праверыў факты, што паведаміў Сідні Зум, і загадаў паліцэйскім збіраць адпаведную інфармацыю.

Тыя пайшлі следам за раскіданымі крывава-чырвонымі пацеркамі і прыйшлі да шматкватэрнага дома метраў за пяцьдзесят ад месца здарэння. Яны ляжалі на зямлі амаль на аднолькавай адлегласці адна ад адной, пераліваючыся агнём пад святлом ліхтарыкаў.

Раён быў у асноўным забудаваны жылымі дамамі, таму, пачуўшы выццё сірэн, да вокнаў папрыліпалі жыхары. Прагалы паміж хмарамі разышліся ў больш шырокія прасветы, адтуль на бетонны каньён вуліцы пасылалі сваё лагоднае святло зоркі.

Паліцэйскія пачалі дазнавацца, ці чуў хто-небудзь стрэл, ці заўважыў час, ці даносіўся тупат ног уцекачоў?

Сяржант Громлі інспектаваў шматкватэрны дом, да якога прывялі раскіданыя пацеркі, і пераможна ўсклікнуў, паказваючы на паштовыя скрынкі ў вестыбюлі з указальнікамі прозвішчаў жыхароў, выразанымі з іх візітных картак.

— Звярніце ўвагу на скрынку кватэры 342, — усклікнуў ён. — Кардонку з прозвішчамі адарвалі з паўгадзіны таму назад ці нешта каля гэтага. Бачыце, яшчэ свежая рыска на кардонцы, да якой быў прылеплены надпіс? Гэта кроў! Бачыце?

Ён павярнуўся тварам да вестыбюля, дзе стаяў чалавек у халаце, з цікавасцю пазіраючы на прышэльцаў.

— Дзе ўпраўляючы? — спытаў Громлі.

— Я — уладальнік дома. Упраўляемся разам з жонкай.

— Хто жыве ў кватэры 342?

Упраўляючы нахмурыў бровы і правёў рукой па ўзлахмачаных валасах.

— Дакладна не магу сказаць. Думаю, што жанчына. Пэйн, здаецца, прозвішча. Так, так — Пэйн. Ева Пэйн. А што, на паштовай скрынцы яе прозвішча няма?

— Ну, што ж, — звярнуўся Громлі да сваіх шыракаплечых памочнікаў, што тоўпіліся вакол яго. — Пайшлі.

Яны ўціснуліся ў ліфт. Сідні Зум пайшоў пешшу, побач з ім уверх па прыступках лесвіцы пабег Рып.

— Эй, вы, паслухайце, — забурчаў мужчына ў ванным халаце. — Сюды нельга з сабакам!

Але Сідні Зум не звярнуў увагі на гэтыя словы. Доўгія ногі, нібыта поршні рухавіка, дазвалялі яму праз дзве прыступкі ісці па лесвіцы.

Тым не менш, калі Зум дабраўся да патрэбнага калідора, паліцэйскія ўжо вылазілі з ліфта. Лесвіца выходзіла ў процілеглым ад ліфта канцы калідора, а патрэбная кватэра была побач з ліфтам.

Адзін з іх пагрукаў у дзверы.

Іх амаль адразу адчыніла дзяўчына ў кімано. Яна моўчкі ўтаропілася на паліцэйскіх шырока адкрытымі вачыма.