Lingvo, stilo, formo. Studoj

2. Ĉe verboj, kiuj esprimas staton, procezon, la konkreta manifestiĝo estas mem la objekto, kiu statas, kiu procezas. Vivaĵo estas vivo aĵo, do vivo, kiu estas, aĵo: vivo, kiu estas konkreta: konkreta manifestiĝo de vivo. Ĉi tie do la aĵokunmeto signifas la subjekton de la ago: kio vivas. Tiaj verboj estas: aparteni, boli, bruli, degeli, esti, ekzisti, eksplodi, fali, kreski, konveni, morti, okazi, putri, rampi, ŝveli, valori, vegeti. Ilia aĵo-kunmeto do signifas tiu konkretaĵon, kies kvazaŭa esenco estas la respektiva ago, tiel, ke la konkretaĵon mem oni povas rigardi kvazaŭ konkreta manifestiĝo de la respektiva ago.

3. Ĉe verboj kiuj signifas aplikon de objekto por ia celo, la konkreta manifestiĝo estas mem la uzata objekto. Kovraĵo: aĵo kovro, konkreta manifestiĝo de la ago kovro. Sed la verbo kovri esprimas ne nur la agon de la kovranta homo, sed ankaŭ la agon de la kovranta kovrilo, do ne nur la aplikon de la objekto, sed ankaŭ la funkcion de la aplikita objekto. (Mi kovras la plankon per tapiŝo; la tapiŝo kovras la plankon.) Lastsence, la aĵo-kunmeto signifas la subjekton de la frazo, kiu la respektivan agon plenumas laŭ sia destiniteco, al kiu do la respektiva ago donas la karakteron kaj esencon, tiel, ke ĝin oni povas rigardi kvazaŭ konkreta manifestiĝo de la respektiva ago, Ĉe tiuj ĉi t.n. dudirektaj verboj oni do ambaŭvoje venas al la sama rezulto. Baraĵo estas konkreta manifestiĝo de barado, do aĵo kiu baras, kaj per kiu oni baras. Tiaj dudirektaj verboj estas: amuzi, armi, bari, citi, distri, fini, glui, garni, ilustri, komenci, karakterizi, kompensi, kotizi, legitimi, nutri, okupi, ornami, provi, pruvi, ŝtopi, ŝmiri, vesti, vindi ktp.

4. Ĉe transiraj verboj, signifantaj rilaton, aŭ rilatŝanĝon, la konkreta manifestiĝo de la ago estas la objekto, pri kiu la rilato, aŭ rilatŝanĝo okazas. Havaĵo estas konkreta havo, la konkreta manifestiĝo de havo. Tiaj verboj estas: akiri, aneksi, bezoni, gajni, havi, heredi, perdi, posedi, trovi ktp.

5. Ĉe la ĉi-supraj verboj la ago ĉiam havas konkretan manifestiĝon, sed ekzistas verboj, kiuj signifas la aplikon de ago al objekto, ĉe ili la ago ne havas konkretan manifestiĝon. Ekzemple oni ne povas diri, ke manĝaĵo estas la konkreta manifestiĝo de manĝo. Ĉe tiuj ĉi verboj do ne estas aplikebla analizo E., oni devas uzi analizon R. Manĝaĵo estas manĝobjekto, aĵo (objekto) de manĝo. Tiaj verboj estas: abomeni, frandi, gluti, komerci, legi, labori, manĝi, miri, studi, trinki, vidi ktp.

Resume: la aĵokunmeto signifas.

1. Kun produktverboj la rezulton de la ago.

2. Kun netransiraj stat- kaj procezverboj la subjekton de la ago.

3. Kun dudirektaj verboj la ilon, respektive la subjekton de la ago.

b. Kun rilatverboj la objekton de la ago.

5. Kun agaplikaj verboj (priverboj) la objekton de la ago.

En la kvar unuaj kunmetoj la aĵo-kunmeto estas la konkreta manifestiĝo de la ago (analizo E), en la kvina grupo tia manifestiĝo ne ekzistas, la aĵo-kunmeto do estas aĵo rilatanta al la ago (analizo R).

Eco

Ĝia signifo estas kvalito. Laŭ mia opinio ĝi estas substantiva sufikso, same kiel kvalito estas substantivo.

Ĝiajn kunmetojn oni ĉiam analizas laŭ analizo E.

1. Kun substantiva flankelemento ĝi signifas, ke la koncepto esprimita de la substantivo estas ies kvalito.

Ĝibeco estas ĝibo eco, ĝibo kiu estas eco, ĝibo kiel eco.

Homeco estas homo eco, homo kiel kvalito. Ĉar la homo, kiel nura kvalito estas abstrakto, homeco signifas abstrakto homo.

Fianĉeco estas fianĉo eco, fianĉo kiel kvalito. Ĉar fianĉo kiel nura kvalito ne signas la individuon mem, sed nur ĝian okazan kvaliton, kaj, ĉar ĉi tiu fianĉa kvalito estas la fianĉa stato, fianĉeco estas fianĉa stato. Same: reĝeco: reĝa stato; patreco: patra stato; prezidanteco: prezidanta stato.

Do post substantivoj signifantaj parencon, profesiulon, okupitulon la senco de eco vortlogike estas stato.

Nur analizo E estas aplikebla. Homeco ne estas identa je homa eco.

Ekzemploj: La homeco konsistas el diversaj homaj ecoj. Patrineco disvolvas patrinajn ecojn. Dum edzeco, necesa edza eco estas la pacienco.

2. Kun adjektiva flankelemento eco same signifas kvalito. Beleco estas belo eco, do belo, kiel eco. Nur analizo E estas aplikebla kompreneble. Beleco ne estas bela eco, nek eco de belo. Ekzemplo: ŝi havas multajn belajn ecojn, sed ne havas belecon.