Очкарик

В русском языке, для обозначения коней лично я знаю пяток слов:

1. лошадь

2. конь

3. жеребёнок

4. кобыла

5. жеребец.

Ну, наверное можно вспомнить ещё что-то устаревшее типа битюг.

В языке Асем (он же — язык государства ГГ), счёт наименованиям коней идёт на сотни. Зависит от возраста лошади и пола.

Переводить долго, да и врядли читателям интересно. Исключительно для понимания оценки количества наименований, соответственно, для понимания отношения самой Асем к коням, как к явлению природы (это всё лошади и кони 🙂):

Жылқы тұқымына қарай:

арғамақ

қазанат

абы

тобышақ

текежәуміт

қазақы ат

қарабайыр

пырақ

дүлдүл т.б. болып бөлінеді.

Шабыс ат:

жүйрік

тұлпар

сәйгүлік

саңылақ

бәйге ат деп бөлінеді.

Салтанатқа мінетін ат: жорға

төкпе жорға

айдама жорға

шайқалған жорға деп бөлінеді.

Мініс аттары:

Аяқ ылау

жетек ат

қосақ ат

түп ат

көсем ат деп жіктеледі.

Өсуіне қарай:

Құлын — биенің жас төлі.

Жабағы — 6 айдан асқан құлын

Тай — жылқының бір жастағысы.

Құнан — жылқының екі жастағысы.

Дөнен — жылқының 3 жастағысы.

Сәурік-(3–4 жастағы үйірге салынбағаны)

Бесті — жылқының бес жастағысы.

Саяқтар (бойдақ жылқылар):

Ат — піштірілген еркек жылқы.

Сақа ат — он бір — он екіге келген ат.

Арда емген — құнанына дейін енесін емген, ақ жілік болғаны.

Төл тай — өз енесі мен ежені бірдей еметін бір жасар жылқы.

Қысыр емген — құлынын тастаған биенің екі жасқа дейін емген бұрынғы төлі.

Шобыр — мініске, күш-көлікке өте мықты шабан ат.

Сетер ат — құлынынан қартайып өлгенше жүген-құрық, ер тоқым көрмеген ат.

Пішпе — піштірілген жылқы.

Биенің атаулары:

Бие — құлындайтын жылқының бес жасқа келгені.

Байтал — жылқының екі жастан бес жасқа дейінгі ұрғашысы.

Сүтіне қарай биелер:

Мама бие — өте сүтті бие.

Мәнерсіз бие — сүті аз бие.

Ақтандыр бие — сүті жоқ, сүт шықпайтын бие.

Исіншек бие — сауар алдында құлынына жанасып, исінген сүтін ағызып жіберетін бие.

Қысырақ атаулары:

Тұман қулық — үш немесе төрт жасқа дейін айғырдан шықса да құлындамай жүрген бие.

Көбен бие — қонданып тойына бастаған бие.

Ақжілік бие — құлындығында енесі сауылмай еркін емген бие.

Қаракемік бие — енесі сауылып, жүдеу, бос болып өскен бие.

Нәқұс (құтамсыз) бие — шаққан тегі нашар бие.

Құмай тұяқ бие — түяғы көп тасырламайтын бие,

Айғырлардың атаулары:

Жасамалы — үш-төрт жастан асқаны.

Сәурік — үш-төрт жастағы үйірге салынбағаны.

Құр айғыр — өмуру құрық-жүген тимеген айғыр.

Сыңар ен — түмысында бір ен болып туған.

Шартық — екі енінің бірі піштірілгенімен қалған айғыр.

Азбан — алты жасында піштірілгенімен айғырлық әдетін қоймай, биенің мазасын алатын айғыр

Глава 12

— А?! Что?! — Тангред заполошно подскочил чуть не в воздух, лапая рукой справа от себя.

— Тссссс, это я, выйти хочу, — прошептала в полной темноте Ло, пробираясь к выходу из шатра.

— Давай я провожу, — мгновенно просыпаясь, заёрзал на своём месте гном.

Не рассчитав движения, запнувшись за ногу спящего рядом Макса и хватаясь за ягодицы Ло, чтобы не упасть.

— Ты ещё не уже? — иронично поинтересовалась эльфийка вполголоса, останавливаясь. — Ещё на что-то способен? Или уже только поболтать?

— Ну вот чего ты, а? — вздохнул командир лагеря. — Всё же нормально было? Чего ты никак язвить не уймешься?

— Натура такая. Извини. — Дроу похлопала его по плечу и наконец нащупала завязки на клапане полога, которые сейчас быстро расшнуровывала.

В соответствии с командой сразу троих начальников, весь лагерь сегодня лег спать пораньше. Эльфам вообще выделили отдельный шатёр, где они и повалились навзничь, даже не раздеваясь.

Оценив, насколько вымотаны гости, гномы проявили обычно несвойственный им такт и тоже разошлись от костра пораньше, чтобы ненароком не разбудить уснувших союзников.

При этом, из шатра начальства ещё пару часов доносились вполне определённые звуки в исполнении самой Ло, а также пары начальствующих гномов. Периодически звуковой фон совокуплений разбавлялся звоном стаканов.

Ло не стала сейчас отходить далеко и присела на корточки буквально в тридцати ярдах дальше, в степи.

Тангред, глядя на её абсолютно раздетое тело, только неодобрительно сопел. Лично он штаны натягивал каждый раз, когда выходил наружу.

— Кстати, а вы здесь змей, пауков и прочей живности совсем не боитесь? — продолжая оставаться на корточках, спросила эльфийка шёпотом.

— Уже нет, — думая о чём-то своём, машинально ответил гном. — Мы, перед тем как лагерь поставить, огненными амулетами всё на пять ярдов вглубь выжгли. По периметру потом что-то из вашего арсенала сыпали, чтобы на очищенное место по второму разу никто случайно не заполз.

— Поняла, — кивнула Ло, поднимаясь с корточек.

Она отлично представляла, что это был за порошок. Гномам бояться было действительно ничего. Что до самой эльфийки, то она и без подсказок отлично чувствовала, что в радиусе пяти ярдов ничего живого или опасного нет. Ча, кстати, может это почувствовать раза в три дальше.

— О чём говорить хотел? — Ло по-кошачьи потянулась, выгибая спину и чуть не урча от удовольствия.

— Как догадалась? — удивлённо вскинулся Тангред.