Сайсары к??лгэ т?бэлтэ

Мальцев к?ллэ, сапсыйан кэбистэ:

– С?б?лэ?эбин, бачча хойут ол то?о даачалааты??

– Сарсы??ы субуотунньукка кэтэр та?ас-сап ылыныа этим.

– Аа, чэ, сарсы??а диэри.

– Пока, – Захар Захарович у?а илиитин к??рэс гыннарда уонна кытаанах куру?уналардаах ааны сэгэтэн та?ырдьа атыллаата.

Тымныйбыт xapa?a уулусса?а электричество лаампаларын уоттара сандаарсаллар. «Быраа?ынньык кэнниттэн массыынаны туруоруллуо, ыал гараа?ын к??нт??р сатаммат» – Элиэнэп дипломат-суумкатын кыбынан, филиал иннинээ?и уулуссаны туораан «Север» ресторан кэтэ?эр олбуор и?игэр киирдэ. Ха?ан эрэ, ма?най бу проспекка хастыы да этээстээх дьиэлэр тутуллалларын са?ана о?о?уллубут уонча тус-туспа хостоох, намы?ах эрээри у?ун таас гараж биир аанын тэлэччи аста. «Запороже?а» к?л???? эрийэ тутарын кытта собуоттанан бирилээтэ. Аргыый а?ай кэннинэн астаран та?ыста, гараж аанын хатаата итиэннэ проспектан Петровскай уулуссатыгар салайан айаннаан сирилэттэ. Хаты? Ypэx, Сэргэлээх даачаларыгар миэстэ ордубакка, аны Б?л?? суолунан сири биэрэр буолбуттара.

Захар Захарович силиэдэбэтэл буолбута ыраатта да, баччаа??а диэри даача?а эрэ кы?аллыбат этэ, кэмниэ кэнэ?эс Б?л?? суолугар даачаланан эрэр. Кырдьык, сайын ?лэлээн, дэлби сылайан баран, быылынан-буорунан, таас дьиэ сырал?ана ???р?к куйаа?ынан ки?ини ыксатар куораттан уу чуумпу тыа быы?ыгар, чэбдик салгы??а ?ктэнэр дьикти ?ч?гэй буолар эбит… Бэл, бу кэм?э, сэтинньи ый ??ннэр да, Элиэнэп даачатыгар тахса сылдьарын, та?ырдьаа??ы куукуна о?о?ун тигинэччи оттон баран, ол иннигэр ону-маны толкуйдуу олорорун олус с?б?л??р. Оччо?о кыра эрдэ?инэ а?атынаан оттуулларыгар былыргы ?т?хх? киирэн уот оттоллорун, а?атын хоонньугар, ула?а сытан, хара?а муннуктары куттана одуула?арын ?йд??н кэлэр. Ыас хара?аттан туох эрэ сибиэ?нээн-сарбы?наан тахсан эрэр курдуга, онтон дьиксинэн т??р?ллэн, а?атын кэтит к?хс?гэр т?б?т?н кистии анньан, суор?ан анныгар тиритиэ?инэн тиритэн кирийэн сытара.

Аны санаатахха, а?ата хорсун ки?и эбит – к?????? ытыс та?ынар ыас хара?а?а со?ото?ун сылдьарыттан, ол-бу иччилээх-абаа?ылаах диэбит ?т?хт?рг?, дьиэлэргэ хоноруттан адьас кы?аллыбат этэ.

Сорох кырдьа?астар, бэл, а?атын ?л??т?н ол-бу иччилэргэ, абаа?ыларга к?т?р??хт?? са?араллара да, кини оччоттон итэ?эйбэтэ. Оо, ол дьулаан к?н… Хойукка диэри т??н т??ээн ол к???э тиийэн хаалан бэрт эрэйи к?р?н, баттатан у?уктара. Ол к?н… Кини, оччолорго уончалаах эрэ уолчаан, от мунньа сылдьыбыта, а?ата элгээ??э ?пп?т илимнэрин к?р? хаалбыта. Кини биир субууну о?орон б?тэн эрдэ?инэ, элгээн диэки дьон кэпсэтэн к?лл?г?рэ?эргэ дылы гыммыта, онтон: «Ааа-аа-аа-а!!» – диэн ынырыктаах ха?ыы и?иллибитэ уонна уу чуумпу б?р??кээбитэ.

Уол ити алдьархай ха?ыыттан эт-этэ б?т?нн?? саласпыта, кыраабылын ыраах элитээт, му? кыраайынан к??лгэ ыстаммыта, лабаалар сирэйин сытыытык бы?а охсоллоругар, д?л????н хатыылара ыарыылаахтык тэ?итэ кэйэллэригэр кы?аллыбакка с??рэн ма?ыйбыта, сыыр ?рд?гэр кэлэн эппэ?нии турбута – к??л ортотугар умса эргийбит тыы устан дыгда?ныыра уонна ким да суох этэ…

– А?аа… – а?ылыырын кыатана сатыы-сатыы, нэ?иилэ т?л? биэрбитэ, онтон т?тт?р? с??рб?тэ, хара?ын уутун харытын сыы?ынан ха?ыйа-ха?ыйа, а?ылыырыттан а?ыйан эрэр агдакатын и?иттэн биир эрэ тылы этэн кыыкыныы-кыыкыныы, с??рэн му?наммыта: «А?аа… А?аа-а… А?аа-аа-аа…»

Захар Захарович ???э тыынан кэбиспитэ. Ол к?н нэ?илиэгин дьоно кэлэннэр, к??л? му?халаан а?атын булан та?аарбыттара, т?б?т?гэр баастаах этэ, ону ууга т??эригэр уу анныгар маска охсулунна?а диэн бы?аарбыттара. Оо, билигин эбитэ буоллар… Кытылга, бука, туох эмэ суол-иис хаалбыта буолуо ээ – ону итинниккэ т?бэ?э илик дьон омуннанан ??мэхтэ?эн кэлэн, барытын ?лт? тэпсэн кэбиспиттэрэ. Сарсыныгар оройуон кииниттэн кэлбит милииссийэ ?лэ?итэ сельсовет бэрэссэдээтэлэ о?орбут т?м?г?н кытта с?б?лэспитэ: «Балыктыы сырытта?ына, тыыта т??рэ эргийбит…»

Санаатыгар буолан, фара уотун сырдыгар суол кытыытыгар ГАИ инспектора эриэн ма?ынан далбаатыы турарын дьэ ?йд??н к?рд?: «Чочур Мураан анныгар кэлэн эрэр эбиппин, ГАИ по?а, то?о тохтоттохторой?»

Элиэнэп мунаахсыйда, массыынатын бытаарта. Сайын даачаттан и?эр чаа?ынай массыыналаахтары харса суох тохтотон бэрэбиэркэлиир буолаллара – арыгы испит дуу, суох дуу, массыынатын туруга хайда?ый…

Старшина эбит, чуга?аан кэлэн чиэс биэрдэ:

– Бырастыы гыны?, силиэдэбэтэл Захар Захарович Элиэнэпкин дуо? Ба?аалыста, би?иги вагончикпытыгар киир, силиэстийэ управлениетын начаалынньыга Хомподоев эйигин собуоннаатын диэбитэ.

Элиэнэп дьиибэргээтэ: «Биир чаас анараа ?тт?гэр к?рс?б?пп?т дии, ол икки ардыгар туох су?ал дьыалата к???ннэ?эй…» Старшинаны баты?ан вагончикка киирдэ, рация аттыгар олорор младшай сержант формалаах кыыстыын кэ?ис гынан дорооболосто.

– Бу – силиэдэбэтэл Элиэнэп, Хомподоевы холбоо эрэ, – диэтэ старшина кыыска.

– Хомподоев истэр, – бэркэ билэр куола?а дуора?ыйбытыгар, Захар Захарович ыйытардыы старшинаны к?рд?, анараа??ыта, рация диэки кы?нах гынаат, сипсийдэ: «Са?ар…»

– Бу мин, Элиэнэппин, миэхэ наадыйды? дуо?