Шалёная (на белорусском языке)

О, дарагая, як табе пра гэта сказаць? Ну дык вось. Напэўна ён палiчыў маю празмерную нявiннасць за хiтрасць, маю прастату за прытворства, маю даверлiвую, дурнаватую бездапаможнасць за своеасаблiвую тактыку i таму зусiм забыўся пра асцярожнасць, патрэбную дзеля таго, каб растлумачыць даверлiвай i цалкам непадрыхтаванай душы, памагчы ёй зразумець i прыняць такiя патаемныя рэчы.

Раптам мне здалося, што ён страцiў розум. Мяне апанаваў страх, i я падумала, цi не хоча ён мяне забiць. Калi чалавека ахопiць страх, ён не разважае, ён больш не думае, ён вар'яцее. Я адразу ўявiла сабе розныя страшныя рэчы. Я згадала выпадкi з газет, таямнiчыя злачынствы, усе плёткi пра маладых дзяўчын, што выйшлi замуж за нягоднiкаў! I ўвогуле, цi я ведала свайго мужа? Ашалеўшы ад страху, я пачала адбiвацца, адпiхваць яго. Я нават выдрала ў яго пасму валасоў i палову вусоў i, вызвалiўшыся, ускочыла з ложка i пачала крычаць: "Ратуйце!" Я пабегла да дзвярэй, адамкнула засаўку i выбегла амаль голая на калiдор.

Паадчынялiся iншыя дзверы, з iх павыходзiлi мужчыны ў начных кашулях са свечкамi ў руках. Я кiнулася ў абдымкi аднаму з iх, просячы ў яго ратунку. Ён рушыў да майго мужа.

Што было далей - я не ведаю. Яны бiлiся, крычалi, а пасля пачалi смяяцца, але так смяяцца, што ты не можаш сабе ўявiць. Смяяўся ўвесь гатэль, ад склепа да гарышча. З калiдораў даносiлiся гучныя выбухi весялосцi, iншыя грымелi ў пакоях наверсе. Кухцiкi смяялiся на паддашку, а швейцар душыўся смехам на матрацы ў вестыбюлi! Уявi сабе - у гатэлi!

Пасля я зноў апынулася сам-насам з мужам, якi даў мне некалькi агульных тлумачэнняў, як тлумачаць хiмiчны эксперымент перш чым яго правесцi. Ён быў вельмi незадаволены. Я плакала, пакуль не настаў дзень, i як толькi гатэль расчынiў дзверы, мы паехалi адтуль.

I гэта яшчэ не ўсё.

Наступнага дня мы прыехалi ў Пурвiль - маленькi курорт, якi толькi пачалi будаваць. Мой муж прыставаў да мяне са сваiмi дагаджаннямi i пяшчотамi. Першае незадавальненне прайшло, i цяпер ён быў проста зачараваны. А я, саромеючыся маёй прыгоды днём раней, была вельмi ласкавая i паслухмяная. Але ты сабе не ўяўляеш, якi жах, якую агiду, амаль нянавiсць абуджаў ува мне Анры пасля таго, як я даведалася пра той ганебны сакрэт, якi так страшна хаваюць ад маладых паннаў. Я была ў роспачы, мне было да смерцi смутна, мне не давала спакою жаданне вярнуцца да маiх бедных бацькоў. Праз дзень мы прыехалi ў Этрэта. Там сярод адпачывальнiкаў быў пярэпалах: толькi што памерла ад шаленства маладая жанчына, якую ўкусiў маленькi сабачка. Я адчула дрыготку ў слiне, калi пачула пра гэта за сталом. Мне адразу ж здалося, што ў мяне балiць нос, i я адчула жахлiвую немач ва ўсiм целе.

Я не спала ўсю ноч, я зусiм забылася пра мужа. Што, калi i я памру ад шаленства! Ранiцай я спыталася ў метрдатэля пра падрабязнасцi. I падрабязнасцi былi самыя жахлiвыя. Увесь дзень я гуляла па стромах. Я больш нi з кiм не размаўляла. Я думала. Шаленства! Якая жахлiвая смерць! Анры пытаўся ў мяне: "Што з табой? Ты нейкая смутная", я адказвала: "Нiчога, усё добра". Мой позiрк блукаў па моры, па фермах, па роўнядзi палёў, але я нiчога не бачыла. Нiзавошта ў свеце я б не прызналася, якая думка мяне гняце. Нейкi сапраўдны боль працяў мой нос. Мне захацелася вярнуцца.

Вярнуўшыся ў гатэль, я зачынiлася, каб паглядзець на рану. Не было болей сумнення, яна балела.

Я адразу ж напiсала мацi кароценькi лiст, якi напэўна здаўся ёй дзiўным. Я патрабавала неадкладнага адказу на зусiм дробязныя пытаннi. I ў канцы прыпiсала: "I не забудзьцеся, калi ласка, напiсаць пра Бiжу".

Наступнага дня я не магла есцi, але ўсё ж адмовiлася пайсцi да лекара. Я прасядзела ўвесь дзень на пляжы, назiраючы за купальшчыкамi ў вадзе. Яны былi розныя, тоўстыя, худыя,вельмi брыдкiя ў сваiх купальных гарнiтурах, але мне было не да высмейвання. Я думала: "Шчаслiвыя! Iх нiхто не ўкусiў. Яны будуць жыць! Яны нiчога не баяцца. Яны могуць весялiцца, колькi захочуць. Iм добра!"

Штохвiлiны я абмацвала нос, каб даведацца, цi ён не распух. Вярнуўшыся ў гатэль, я адразу ж замкнулася ў пакоi, каб паглядзецца ў люстра. Калi б мой нос змянiў колер, я б напэўна памерла на месцы.

Увечары я раптам адчула нейкую роспачную пяшчотнасць да мужа. Ён здаўся мне добрым, я абаперлася на яго руку. Дваццаць разоў я збiралася выдаць яму мой жахлiвы сакрэт, але не адважвалася.

Ён брыдка скарыстаў маю бездапаможную адданасць, прыгнечанасць маёй душы. У мяне ўжо не засталося нi моцы, нi нават жадання яму працiвiцца. Я магла стрываць усё! Наступнага дня я атрымала лiст ад мацi. Яна адказала на мае пытаннi, але нiчога не напiсала пра Бiжу. Я адразу падумала: "Ён памёр, i ад мяне гэта хаваюць". Мне захацелася бегчы на тэлеграф i даслаць тэлеграму. Мяне спынiла думка: "Калi ён папраўдзе памёр, мне пра гэта ўсё роўна не скажуць". I я асудзiла сябе яшчэ на два днi пакутаў. Тады я зноў напiсала. Я прасiла, каб мне даслалi майго сабачку, бо мне тут трошкi сумна.