Учебник языка эсперанто. Основной курс

Komence kantoj estis malmultaj, tial ni kolektadis kaj gardadis ĉiun, eĉ se ĝi ne tre bonkvalitis. Poste venis surpriza periodo, kiam verkado, tradukado kaj plenumado de Esperantaj kantoj ricevis amasan karakteron. Aperis pluraj aǔtoroj tra la tuta lando. Eĉ tiuj, kiuj sukcesis ellerni nur la bazon de la lingvo, ekprenis plumon kaj ekprovis verki. Kaj, oni devas agnoski, ne ĉiam sensukcese. Aperis tioma kvanto de kantoj, ke ili devis elteni grandan konkurencon por veki ĉies intereson, por konkeri ĉies korojn, por penetri ĉiujn Esperanto-klubojn, de Latvio ĝis Kamĉatko.

Ekde tiam datiĝas la neskribita tradicio – kunprenadi por la koncertoj en Esperanto-tendaroj ĉefe novajn kantojn. Do ĉar en ĉiu tendaro okazas kelkaj koncertoj, ĝiaj partoprenantoj forveturigas kelkdekon da novaj kantoj. En la tendaro okazas ankaǔ lernado de novaj kaj de jam konataj kantoj.

La kanto estas populariganto de nia vivmaniero. Tial Unio de sovetiaj societoj por amikeco kaj kulturaj ligoj kun eksterlando (SSOD) en Moskvo komencis presadi kaj disvastigadi tra la tuta mondo kolektojn de kantoj de nialandaj komponistoj, kantoj el diversaj epokoj de nia historio. Mi memoras, kiel dum la 48-a Universala Kongreso de Esperanto en Sofio ni disdonacis al la kongresanoj pli ol du mil ekzemplerojn de tia kantaro. Kaj la tuta kongreso kantis «Estu ĉiam la suno!» en la Internacia lingvo. Rapide populariĝas diskoj kaj kasedoj kun originalaj kaj tradukitaj Esperantaj kantoj. Pluraj kluboj kunmetas siajn proprajn kantarojn.

Precipe belaj estas Esperantaj kantoj ĉe lignofajro. Longe mi memoros nokton en Karpatoj, kiam ni sidis ĉirkaǔ ardanta fajro, plenumante mendojn de niaj frumatene forveturontaj gekamaradoj. Gitaristoj laciĝadis kaj anstataǔadis unu la alian, de tempo al tempo nin kovradis nuboj, lumigataj de la flamo, sed kantoj fluadis onde, ĝis aperis sur la horizonto la aǔroro.

Pri kio kantas Esperantaj kantoj? Pri ĉio plej bona – pri nia lando, pri la paco, pri la amikeco, pri la amo, pri bonaj homoj, pri iliaj revoj kaj aspiroj, pri tio, ke la vivo estas belega.

Mi ŝaltas la magnetofonon kaj, laǔ sonoj de niaj kantoj – gajaj kaj malgajaj, seriozaj kaj ŝercaj, – mi rememoras pri proksimaj kaj malproksimaj geamikoj, loĝantaj en ĉiuj anguloj de nia lando, pri la fidelaj geamikoj, kun kiuj konatigis min la internacia lingvo Esperanto, kun kiuj mi kantis Esperantajn kantojn ĉe la neforgesebla nokta lignofajro. Mi konsilas ankaǔ al vi aǔskulti, lerni, kanti, verki, popularigi Esperantajn kantojn: tio alportos al vi multe da utilo kaj plezuro.

Nigraj okuloj (malnova romanco «Очи чёрные»)

Nigra ĝis ebri'

La okul-rigard',
Plena de pasi',
De brulanta ard',
Mi tre amas vin,
Mi tre timas vin,
En malbona hor'
Mi renkontis vin!

Nigra ĝis ebri'

La okul-rigard',
Logas vi al land'
De feliĉa fart' –
Al la land‘ de l’ am',
Kie regas ver',
Lando sen dolor',
Lando sen sufer'.

Se ne trafus vi

Al sanganta kor',
Pasus mia viv'
Sen anim-dolor'.
Pereigis min
Flama alrigard'.
Pasis la feliĉ'
Kvazaǔ neĝ‘ en mart’.

Nigra ĝis ebri'

La okul-rigard',
Plena de pasi',
De brulanta ard',
Mi tre amas vin,
Mi tre timas vin,
En malbona hor'
Mi renkontis vin.

Traduko de B. Kolker

Задания

17.1. Образуйте равнозначные эсперантские слова:

стремление; экзаменатор; зацвести; танцовщица; линейка; узкий; мечтатель; солонка; предисловие; ежедневно; внеплановый; до смерти; междугородный; антивоенный; собрат; самодовольный; многолюдный; подслушивать; надстроить; наземный; остаток; персонал; напевать; решительный; нерешённый; неприемлемый; просчитаться; допустить; подмосковный; обрезать; отрезать; отослать; ускорить; прочитав; раздвоиться; общежитие; вручить; подлежащий перепечатке; безвыходный; воспеть; целостность; лоботрясничать; перенаселённость; сынишка; метель; осторожность; все, вместе взятые.

17.2. Переведите сочетания, обращая внимание на логичное употребление предлогов: