Улялюм

Неба шэрым рыззём па-сірочы
Навісала над лісцем сухім -
Над пакурчаным лісцем сухім:
Быў Кастрычнік, тужлівы і змрочны,
У няласкавым годзе маім:
Слаўся золкі туман нездароўчы,
Сеяў жудасць у лесе глухім -
Поўз ад возера Обэра ноччу
Па гушчарніку Віра глухім.

Тут, сярод кіпарысаў магутных,
Я аднойчы з Душою блукаў.
Між Тытанаў з Псыхеяй блукаў.
Я тады, як паток каламутны,
Палкім сэрцам бурліў, клекатаў
І з жаролаў вулканаў раскутых
Ў край сцюдзёны на Полюс сцякаў -
Па адхонах вулканаў раскутых
Ў край бязлюдны на Полюс сцякаў.

Мы хаваліся ў словах сірочых,
Як у выстылым лісці сухім -
У пакручаным лісці сухім;
І хаця быў Кастрычнік прарочы
У бязлітасным годзе маім
(Ноч Начэй узышла над усім!) -
Мы забылі, што гэтаю ноччу
У прыстанішчы зданяў глухім,
Каля возера Обэра ноччу
Вір блукае па лесе глухім.

А тым часам на ранак патрохі
Павярнуў неабзорны цалік,
Прыйсця ранку пачаўшы адлік,
І ў канцы нашай мглістай дарогі
У расплывістай далечы ўзнік
І, нібыта паўмесяц двурогі,
Таямніча заззяў маладзік -
Як Астарты паўмесяц двурогі,
Чарадзейны заззяў маладзік.

І сказаў я: «Астарта абліччам
У сатканай з уздыхаў начы
Не ўступае Дыяне нічым.
Яна ўсе нашы слёзы падлічыць,
Праз уздыхаў эфір летучы
За сузор'ем Ільва таямнічым.
Яе цёплыя вочы ўначы,
Яе чулыя вочы ўначы
Зіхацяць і ў Нябёсы нас клічуць,
Дзе мы знойдзем нарэшце спачын -
Там, у Леце, за Львом ваяўнічым
Знойдзем мы забыццё і спачын».

А тым часам на ранак патрохі
Павярнуў неабзорны цалік,
Прыйсця ранку пачаўшы адлік,
І ў канцы нашай мглістай дарогі
У расплывістай далечы ўзнік
І, нібыта паўмесяц двурогі,
Таямніча заззяў маладзік -
Як Астарты паўмесяц двурогі,
Чарадзейны заззяў маладзік.

І сказаў я: «Астарта абліччам
У сатканай з уздыхаў начы
Не ўступае Дыяне нічым.
Яна ўсе нашы слёзы падлічыць,
Праз уздыхаў эфір летучы
За сузор'ем Ільва таямнічым.
Яе цёплыя вочы ўначы,
Яе чулыя вочы ўначы
Зіхацяць і ў Нябёсы нас клічуць,
Дзе мы знойдзем нарэшце спачын -
Там, у Леце, за Львом ваяўнічым
Знойдзем мы забыццё і спачын».

Ды сказала Псыхея: «Не веру
Бледнай зорцы, што ў небе ўстае -
Здраднай зорцы, што там устае:
Ах, не стой жа! Ах, пойдзем наперад!
Яе бляск забыцця не дае!»
Так Псыхея сказала і ў шэры
Прах занурыла крылы свае -
Спалатнела ад жаху і ў шэры
Прах занурыла крылы свае -
Белапёрыя крылы свае.

Адказаў я: «Твой страх - недарэчны:
Дрогкай зоркі не маніць святло!
Акунемся ў жывое святло!
Гэта ззянне Сівіліна сведчыць,
Што ўначы Спадзяванне ўзышло -
Ува ўсёй Прыгажосці ўзышло! -
Прывядзе бляск Астарты бясспрэчна
Нас у неба, што днець пачало -
Ах, даверыцца можна бясспрэчна,
Каб у неба нас ззянне вяло,
Дзе ўначы спадзяванне ўзышло».

Гэтак я супакойваў Псыхею,
Каб развеяць смугу яе дум,
Яе горкіх і роспачных дум,
Як упёрлася раптам алея
Ў склеп замшэлы, адкуль веяў сум -
Невыносная жальба і сум,
Мовіў я: «Хто ў тым склепе гібее,
Апавіты ў жалобу і сум?»
Адказала яна: «Улялюм! -
Там магіла тваёй Улялюм!»

Сэрца жалем зайшлося сірочым
І пакрылася лісцем сухім -
Мёртвым, скурчаным лісцем сухім:
Год назад у Кастрычніку змрочным,
Год таму перад склепам нямым
Я ўжо плакаў над горам сваім -
Я ўжо плакаў у змроку глухім
Над няўцешным адчаем сваім!
Ах, якім чараваннем благім
Зноў сюды я заваблены ноччу,
Каб пакутваць у змроку глухім -
Каля возера Обэра ноччу
У прыстанішчы Віра глухім?

І ў слязах мы сказалі абое:
«Ах, няўжо духі дрэў і вады -
Духі чулыя дрэў і вады -
Каб не даць нам сустрэцца з журбою,
Не хацелі пускаць нас сюды -
Да жудлівага склепу сюды -
І наслалі сваёй варажбою
З пекла зорку граха і бяды -
З нетраў пекла сваёй варажоою
Зіхатлівую зорку бяды?»