Universala Metodo

3. Se la participo ne esas atributa adjektivo, on uzas la participo en adverbala formo

se la participo relatas la subjekto dil chefa frazo, ed en adjektivala formo se ol

relatas objekto en la chefa frazo.

4. Por plu precize determinar la relato dil dependanta frazo al chefa frazo, on

uzasinfinitivo kun la apta prepoziciono vice participo.

5. En omna kazi on konsiderez segun posibleso la tempal relato!

Exempli:

1. Ka vu vidas ta oldulo sidanta en angulo di korto?

(Oldulo qua sidas en angulo, o ka vu vidas ta oldulo sidar en angulo).

2. Me renkontris la amiko promenanta kun lua infanti

(la amiko qua promenis kun lua infanti, o la amiko kande il promenis).

3. Drinkinte nur kelka guteti de vino, il departis a la ferio

(kande il esis drinkinta nur kelka guteti, il departis, o pos drinkir nur kelka guteti, il

departis).

4. Dicante ta vorti, il turnis su por forirar?

(Kande il dicis ta vorti, il turnis su)

5. La dineo finite, ni repozis dum kelka tempo

(kande la dineo esis finita, ni repozis, o plu bone: pos finita dineo ni repozis).

6. Decidinte vigilar, me kolektis sika ligno por acendar fairo

(pos ke me esis decidinta vigilar, me kolektis o pos decidir vigilar, me kolektis).

7. La homi esas plena de expekto di la kozi, eventonta sur la tero, se la kometo esas

tante proxima a la tero

(di la kozi, qui eventos sur la tero).

8. Ora tabakuyo, apartenanta a la komto, esis furtata canokte

(tabakuyo qua apartenas a la komto).

9. Vidante la eniranta hotelmastro, la viro celis su dop kesto

(kande la viro vidis ke la hotelmastro eniras, il celis su o la viro, vidanta enirar la

hotelmastro, celis su).

10. Lor la matro, kisinte elua bela infanto, e sen vekigar lu, ekiris la chambro

(pos ke la matro esis kisinta elua bela infanto, el ekiris la chambro sen ke el vekigas lu o

pos kisir elua bela infanto, e sen vekigar lu, la matro ekiris).

11. Marchinte tante longe ed en tanta varmeso, ni tamen ne multe durstis

(quankam ni esis marchinta tante longe ed en tanta varmeso, ni tamen ne multe

durstis).

68

A 1. (Adjuntajo) – Alfabeto, pronunco

Kustume, la litero j havas pronunco ke ni audas en la franca linguo, vocizita sono

di sh(quale j en jour), ma aceptebla esas la sono di j = dsh, quale la angla j en jump.

A 5. (Adjuntajo) – Artiklo

Ja, ni komprenas ke se vorto ne povas recevar la pluralfinalo i, la artiklo le uzesas,

dole montras pluralo.

Exempli:

1. Le Goethe e Schiller (t.e.: viri quale Goethe a Schiller) esas nuntempe vane serchata.

2. Pro ke la avana roti esas plu mikra kam le dopa (t.e. la dopa roti), ta efekto

produktesas.

3. Qua konocas la sanigiva herbi, pro to ta ne konocas anke le nociva (t.e. la nociva

herbi).

A 27. (Adjuntajo) – Ofte bezonata vortokompozaji

7. per for: forduktar, foresar, forirar, forjetar, forportar.

8. per inter: interferdeko, interjacar, interkonsultar, intermixar, internaciona, interpozar,

interrimifar, interrompar, intersekar, intersequar, intershokar, interspaco, intertempo.

9. per kontre: kontreagar, kontreesar, kontredicar, kontremarchar, kontreparolar,

kontreparto, kontreveneno, kontrevola.

10. per kun: kunfederar, kunfrato, kunportar, kunsidar, kuntare, kunvenar, kunvivanto,

kunvokar, kunvolvar.

C 18. Reciproka verbi. Se du o plura aganti exekutas la sama ago qua tendencas de unu

ad altru ed inverse, onu nomizas reciproka ta verbi. La reciprokeso expresesas:

1. l’unu l’altru o l’un l’altra se esas nur du aganti, ma se esas plu kam du aganti on uzas

l’uni l’altri. Ula prepoziciono pozesas inter la du vorti.

2. Per la prepoziciono inter qua preske sempre juntesas a la verbo.

3. Per la vorto reciproke.

Exemple:

1. La du amiki ne fidas l’unu l’altru (l’un l’altra). Or ver amikeso supozas reciproka fideso

(interfido).

Pro to on dicas juste ke li ne esas ver amiki, ma nur du prudenta aferisti qui bone

savas ke omni du maxim bone utilesas l’unu l’altru (l’un l’altra) se li ne interkombatas