Выкраданне Чарадзея (на белорусском языке)

Ён выйшаў з ценю хлява - на дварэ стаяла такая цемра, што можна было толькi ўгадваць постацi. Кволае святло прабiвалася з шчылiн дзвярэй у хляве. Кiн слiзгануў туды, ледзь адчынiў дзверы - лучына асвятляла нiзкае памяшканне, на нiзкiм палку гулялi ў косцi два стражнiкi. Кiн пайшоў да варотаў. Стражнiк каля iх стаяў нерухома. У той момант, калi Кiн быў зусiм побач са стражнiкам, тры разы стукнуў у дзверы - на той бок плота стаяў Раман, каля яго ног, як згорблены сабачка, - блазан Акiплеша. Стражнiк уздыхнуў, пацягнуўся ў сне. Кiн хутка накiраваўся да варотаў, выглянуў, пазнаў Рамана i адцягнуў засаўку.

- Нi халеры не вiдаць, - прамармытаў Раман.

- Я правяду да дзвярэй, - сказаў Кiн. - Iдзiце за мною.

- У такую цямрэчу можна выйсцi, - сказаў Раман блазну. - Мiж iншым, частку дабра б мы вынеслi.

- А далей што? - спытаўся блазан. - Будзеш, дзядзечка, па лесе чарапкi свае насiць, мядзведзяў кармiць?

- Не спяшайся, у гразь уступлю, - сказаў Раман Кiну. Ён iшоў па драўляных мастках, трымаючыся за крысо яго плашча.

Ганна раптам хмыкнула.

- Ты чаго? - спытаўся Жуль.

- Ведаў бы Раман, што калегу за крысо трымае.

- Лепш, каб не ведаў, - сур'ёзна адказаў Жуль.

- Ты чаго гэта падглядваў, дзядзечка? - спытаўся блазан. - Не паверыў, што дам каханай зелля?

- Яна прыйдзе да мяне?

- Спытайся ў каго разумнейшага!

Зарыпелi прыступкi ганка. У дзвярах, якiя адчынiлiся, акрэслiлiся постацi людзей.

Кiн адразу адступiў убок. Данёсся блазнаў голас:

- Штосьцi гэтага ратнiка не памятаю.

- Яны ўсе на адзiн твар, - сказаў Раман.

Праз шчылiну дзвярэй было вiдаць, як блазан адкiнуў люк у склеп. Заглянуў усярэдзiну. Выпрастаўся.

- Мажэй не вяртаўся, - сказаў ён.

Голас яго раптам задрыжаў. Ганна падумала, што i блазны стамляюцца быць блазнамi.

- Лепш будзе, калi ён не вернецца, - сказаў Раман.

- Розум пакiдае цябе, баярын, - сказаў блазан жорстка. - Мажэй аддана служыў табе шмат гадоў.

- Горад не выстаiць, нават калi ўся лiтва прыйдзе на дапамогу.

- Калi загiне епiскап, будзе справядлiва.

- I рыцары адпомсцяць нам люта. Мы загiнем.

- Мы выйграем дзень. Прыйдзе лiтва.

- Я думаю пра самае галоўнае. Я на парозе тайны. Яшчэ дзень, тыдзень, месяц - i сакрэт фiласофскага каменя ў мяне ў руках. Я стану вялiкi... Князi дзяржаваў i царквы будуць у мяне ў нагах... Нiхто не адважыцца адабраць у мяне Магдалену.

- Дурань, - сказаў спакойна блазан, - разумны, а дурнейшы за мяне. Епiскап...

- А што, епiскапу золата не патрэбна? Улада не патрэбна? Епiскап будзе берагчы мяне, як залатую птушку.

- Але ў клетцы, дзядзечка.

- Умовы будуць мае.

- Птушка ў клетцы загадала гаспадару яду падаваць?

- Будуць падаваць. Як мiленькiя.

- Рыцары прыб'юць цябе, не будуць разбiрацца...

- Епiскап ведае, што я тут. Не дасць мяне ў крыўду.

- А ты яго таму беражэш?

- Гэта праўда. Не дзеля мяне - дзеля вялiкай тайны.

- Ой, баярын, заглянi сабе ў душу. Хiба не страшна?

- Страшна, страшна... страшна! - Тады ўцякай! Усё кiдай! Раман раптам выхапiў нож.

- Я заб'ю цябе!

- Нельга! - крыкнуў блазан. З нечаканым спрытам ён пераскочыў цераз адчынены люк, перад слаба асветленай пашчай якога спынiўся Раман. Ухмылка не знiкла з яго твару. Ён кiнуўся на двор, Кiн ледзь паспеў адхiлiцца. На ганку блазан спынiўся, нiбы не разумеючы, як там апынуўся, потым натапырыўся, увабраўшы галаву ў шырокiя плечы.

- Дожджык, - сказаў ён, - дожджык якi... Да скону свету дожджык... Жыцця няма, праўды няма, адзiн дожджык.

Зарыпелi прыступкi. Блазан выйшаў на двор...

Кiн стаяў пасярод верхняй святлiцы. Раман спусцiўся ў склеп, але люк застаўся адчынены.

Кiн асцярожна заглянуў у люк, i шар, завiснуўшы над iм, глядзеў тудысама.

Раман стаяў каля стала, пастукваючы кончыкамi пальцаў па яго краi. Раптам ён сцепануўся. Ён убачыў, што каля печы, у якой ужо патухла, стаiць змерзлы мокры хлопец.

- Ты чаму маўчыш? - спытаўся Раман.

- Я не дагнаў яго, - сказаў хлопец.

- Я i не чакаў, што ты яго дагонiш. А там ты быў?

- Я быў, - адказаў хлопец.

- Што сказалi?

- Сказалi, апоўначы.

- Ты грэйся, грэйся, - сказаў Раман. - Потым дапаможаш мне.

- Дрыжыкi бяруць мяне, - сказаў хлопец. - Цi прыме нас ордэн?

- Ты не бойся. Мяне ўсюды ведаюць. Мяне ў Венецыi ведаюць. I ў Магдабурзе, i ў Майнцы ведаюць... мяне забiць нельга...

У гэты момант усё i здарылася.

Шар вiсеў над самай галавою ў Кiна. Таму адразу было незразумела, хто стукнуў Кiна ззаду. На iмгненне выява ў шары прапала, потым узнiк здзiўлены Кiнаў твар, якi iмкнуўся павярнуцца i тут жа страцiў раўнавагу i рухнуў у люк, павольна спаўзаючы ў падвал па прыступках лесвiцы.

- Стой! Ён жа разаб'ецца!

Зверху мiльгануў аркан - за секунду блазан паспеў дастаць i кiнуць яго так, што вяроўка абхапiла Кiна за плечы i спынiла падзенне. Потым безжыццёвае цела Кiна апусцiлася на падлогу. Падняўшы шар, Жуль убачыў над люкам блазна з арканам у адной руцэ, з дубiнай - у другой. Раман i хлопец адхiснулiся ад люка, замерлi. Раман першы скемiў, што да чаго.

- Хто? - спытаўся ён.

- Ён мне з самага пачатку не спадабаўся - няма ў нас такога ў стражнiках. У мяне, ведаеш, якая памяць на твары. Падслухоўваў. Думаю, лазутчык епiскапаў.