Іс тергеуден прокуратура арылы сота тіп жатанда, ораушы тарап срау салу арылы осымша 10 томды материалдар жинап, оларды сота тініш берген кезде іске осты. Бл контрагенттермен келісімшарттар, салыстыру актілері, орындалан жмыстар, жмыс жасаан осалы мердігерлерді тсіндірмелері болды. Сот шамамен 5 айа созылды. Оан рланан деп есептелген аражатты шын мнінде рылыс алаына жіберілгенін длелдеу ажет болды. Нтижесінде біз р теге шін есеп бердік.
Жалан ксіпкерлікке келетін болса, мнда да біз клиент ран компаниялар жалан ксіпорын емес деген жаттарды сынды. Сота осы компанияларды директорлары мен рылтайшылары келді, олар сота рылыса дейін клиентімді танымаандарын, оларды компаниялары бдан брын рыланын, компанияларында ондаан адам жмыс істейтінін хабарлады.
Айта кетері, азір жалан ксіпкерлік бойынша 215-бап ылмыссыздандырылан, яни ол ылмысты кодексте жо. Мені ойымша, бл мемлекетті дрыс прогрессивті адамы, йткені бір кездері кптеген кінсіз ксіпкерлер мен биз- несмендер негізсіз ылмысты процесті шеберіне кірді, бл дегеніміз кйзеліс пен шыындар. Алайда контрагенттер шін зіні жеке белгілері мен салдарлары бойынша сас баса бап алды – Р К 216-бабында кзделген жмыстарды іс жзінде орындамай, ызметтер крсетпей, тауарларды тиеп-жнелтпей шот-фактураларды жазып беру бойынша іс-рекеттер жасау.
Сонымен аталан іске айта орала отырып, біз алаятыты клиентті тапсырыс берушімен шарта ол оюа атысы жо, жалдамалы ызметкер болуымен жегенімізді атап ткен жн. Шартты зі де, ол бойынша міндеттемелер де орындал- ан. Сота орау тініші бойынша тапсырыс беруші клиентке ешандай шаымдары жо жне осыан дейін болмаан да деп млімдеме берді, тараптар ол ойан орындалан жмыс актісі бар. рине, ешандай йымдасан ылмысты топ туралы сз болуы ммкін емес еді, йткені оан баса ешкім тартылмаан, іс бойынша баса атысушылар болан жо.
Біра ол салы тлеуден жалтараны шін сотталды. Бір жарым жыл амауда болды, йткені, бл шін біреу жауап беруі керек еді. Сондытан прокурорды масара етпеу шін оны салы тлеуден жалтаран деп тапты. Дл сол кезде амнистия болды. Соан байланысты оан амауда отыруды ажеті болмады. Сонымен атар бастапыда іс озайтындай еш бір себеп болан жо. Сондытан ксіпкерге мемлекетпен байланысу ауіпті.
Бл жадайда клиентім жмыс істеген компанияда шеге- лер, болттар, шпалдар, рельстер жне т.б. жеткізетін жздеген осалы мердігерлер болды. Бл компанияларды кейбірінде бір ана адам жмыс істеді. Сондытан бл ы орау органдарыны ызметкерлері арасында орынды кдік тудырды. Бл микрокомпаниялар тауарды жеткізгендерін айтты, біра оны айдан аланын жаттай алмады. Одан кейін материалдар наты абылданан оймалардан айатарды крсетуге тура келді. Бан ораныс тарапыны кп уаыты кетті. Бл фирмаларды жалан ксіпорындар ретінде немесе оларды тіркеу сот актілерімен жарамсыз деп танылмааны сттілік болды.
Сондай-а сотта компания ызметкерлері, контрагенттер тергеуде бергеннен баса куліктер берді. Олар айыптау тарапынан олара ысым крсетілгенін млімдеді.
Сондытан ксіпкерлер алаяты жне баса да экономикалы баптар бойынша ылмысты удалау орбитасына тспеуі шін «тазалы» ережелерін сатау ажет. Оларды ішінде контрагенттерді жан-жаты тексеру регламентін жасау, лауа- зымды нсаулытар, бухгалтериядаы тртіпті адаалау, ызметкерлерді тергеу рекеттері кезінде ы орау органдарымен зара іс-имыл кезінде мінез-лы аидаларына йрету, аымдаы шаруашылы ызметті ылмысты- ыты туекелдеріне аудитті (за аудиті) траты жргізу ажет.
Контрагентті тексеру регламентіне мынадай мселелерді анытау кіреді: болаша контрагентті беделі, материалды базасы, жмыс тжірибесі, сот даулары, атарушылы іс жргізулер бар ма, ызметкерлеріні болуы жне т.б.
Бл апаратты ажетті орына барып тексеру сынылады.
рі арай жадайды осы немесе баса іс трысынан арау керек. Бір жадайда жасаан рекеттер, екіншісінде жмыс істей алмайды. Мысалы, ксіпкер келісімшарт бойынша жмысты толы орындаанын наты біледі, барлы растайтын жаттар жне ы орау органдарымен ткір атыысты алдын алу ммкіндігі бар. Содан со адвокатпен жмыс істегеннен кейін, зады тексеруден ткеннен кейін зіізді позицияызды айда крсетуге, жргізілген жмысты длелдерін сипаттауа жне жаттарды з еркімен беруге болатын уаытты, кнді жне шын мнінде кінсіздігіізді длелдерін срай аласыз.
Мысалы, тжірибемде аша аражатын осып жазу жолымен жымыран кімдік ызметкерлері тартылан бір іс болды. Мені клиентім кімдікпен келісімшарт бойынша трлі мерекелік іс-шаралар ткізген. Оны олында орындалан жмыстарды актілері ана емес, сонымен атар сатып алынан киіз йлер, н салан ншілер, ойнаан музыканттар фотосы мен бейне есебі де болды.
Кейін белгілі боландай, кімдік ызметкерлері баса деректемелер, клиентімні жалан олы тран осымша келісімшарттарды олдан жасаан. Осылайша біз тергеу рекеттеріне шамамен алты ай бойы барды. Бастапыда мені клиентіме деген кзарас те жаымсыз болды деп айта кетейін. Біра онымен бірнеше кн брын дайындаан егжей-тегжейлі жауап алу, сондай-а біз сынан жаттар клиентіме іс бойынша кугер болып алуа кмектесті. Ал кімдік ызметкерлері трлі мерзімге бас бостандытарынан айырылды.