2023-nji yylda Belarus

Russiyanyn prezidenti Putin 25-nji martda "Rossiya 1" kanalyna beren interwyusynda Belarusda taktiki yadro yaraglary (TNW) ammar desgasynyn gurlusygynyn su yylyn iyul ayyna cenli tamamlanjakdygyny aytdy. Prezident, Moskwanyn yadro yaragyny Minska gecirmeyandigini, yone Amerikanyn Birlesen Statlarynyn enceme yyl bari edip gelyan isini – yaranlarynyn caginde taktiki yadro yaraglaryny yerlesdirmek we ucarmanlaryny dolandyrmak ucin talim beryandigini aytdy. Seyle hem Putin, yadro yaragyny goterip bilyan 10 ucar we Iskander raketa ulgamynyn Belarusyn caginde eyyam yerlesdirilendigini aytdy. Rus liderinin sozlerine gora, Belarusyn prezidenti Aleksandr Lukasenko Russiyanyn taktiki yadro yaraglaryny Belarusda yerlesdirmek meselesini kopden bari gozgap gelyar. Amerikanyn Birlesen Statlary kopden bari ony birnace yurtda yerlesdirdi, sonun ucin Belarusyn hayysynda uytgesik zat yok diyip, Putinin pikirice. Dowlet bastutany, bu wakalaryn caginden dasarda, Moskwa bilen Minskin taktiki yadro yaraglarynyn strategiki hujum ediji yaraglary mundan beylak-de azaltmak we caklendirmek careleri baradaky sertnamadaky borcnamalary bozmazdan yerlesdiriljekdigini aytdy (START, START III) . Putin Gunbatar yurtlaryny Ukrainadaky konfliktin “ojukdirijileri we ojukdirijileri” hasaplayar. Russiyanyn prezidenti Russiya Hytay bilen hic hili harby bilelesik doredenok, sonun ucin Gunbataryn Moskwa bilen Pekinin arasynda “ok” doretmek baradaky aydanlary dogry dal diydi.

Belarusyn prezidenti Aleksandr Lukasenko Milli Mejlise yuzlenip, Ukrainada gyssagly yarasyk formatyny teklip etdi. Ol gosun toparlaryny herekete getirmage we yarag we enjamlary gecirmage hukugy bolmazdan soweslerin bes edilmelidigine ynanyar. Belarusyn baslygy Wladimir Putin bilen parahatcylyk geplesiklerini gadagan edyan karara gol ceken Ukrainanyn prezidenti Wladimir Zelenskini hem tankytlady. Ukrainanyn prezidentinin bu kararyny "gulkunc" hasaplayar.

Aprel ayynda Belarusyn yaragly guycleri adaty we yadro raketalaryny ulanyp bilyan Iskander-M operasiya-taktiki raketa ulgamyny (OTRK) aldy. Muny Russiyanyn Goranmak ministri Sergey Soygu aytdy.

Moskwada Russiyanyn we Belarusyn prezidentleri Wladimir Putin we Aleksandr Lukasenkonyn gatnasmagynda Bilelesik dowletinin Stateokary Dowlet genesinin mejlisi gecirildi. “Lukasenko dususygyn acyk boleginde Russiyanyn prezidenti bilen howpsuzlyk, harby-senagat toplumynyn osusi we Bilelesigin dowletini goramak meselelerini ara alyp maslahatlasmazdan bir gun on aytdy. Ikitaraplayyn gatnasyklaryn esasy ugrunyn onumcilik hyzmatdaslygy, energiya pudagyna integrasiya, importyn ornuny tutmak maksatnamalary we Gunbatar tehnologiyalaryna garaslylygy azaltmakdygyny aytdy. Gunbatar harby taydan basys edip baslady, serhetdaki NATO guyclerini we emlaklerini artdyrdy, Lukasenko: "Olar indi Kaliningrad sebiti barada alada edyarler" -diydi. Sol bir wagtyn ozunde, hazirki wagtda Brayank sebitinden oz yurduna gecyan Ukrainanyn caginden Russiyanyn icine yaraglaryn akyandygyny aytdy. Lukasenko "kardesler arkalasygy" doretmegin zerurdygyny aytdy, sebabi "metbugat sowesleri" meydancalarynda "rayatlarymyzyn any we yuregi ucin sowesi" yenip bolmayar. Putin sanksiyalardan gelyan zyyany azaltmak ucin carelerin bilelikde alnyp barylyandygyny aytdy. Bu carelerin netijeliligi, ozara sowdanyn osyan gorkezijileri bilen tassyklanyar. 2021-nji yylda yurtlaryn arasyndaky sowda dolanysygy 35% artyp, 40 milliard dollara, 2022-nji yylda yene 12% osup 45 milliard dollara yetdi. Gytaklayyn salgytlary dolandyrmak ucin bitewi toplumlayyn ulgam doredildi we 2022-nji yylda tehnologiki amallary ykrar etmek baradaky sertnama hem baglasyldy. durmusa gecirilip, iki yurdun senagat karhanalarynyn isini umumy standartlara gecirmage mumkincilik berdi. Putin iki yurdun bitewi nebit we gaz bazarlarynyn doredilmeginin dowam edyandigini we gol cekmek ucin yeke-tak elektrik bazaryny doretmek baradaky sertnamanyn tayyarlanyandygyny aytdy. Russiya we Belarus goranys, howpsuzlyk we harby-tehniki hyzmatdaslyk pudagynda hyzmatdaslygy artdyryar "-diydi.

Belarusyn prezidenti Aleksandr Lukasenko Russiyanyn Goranmak ministri Sergey Soygu bilen bolan dususygynda Russiyadan dasarky hujume garsy howpsuzlyk kepilliklerini gineltmegi resmi taydan hayys etdi. Lukasenko islenyan kepillik derejesini “Russiya agressiya yuze cykan halatynda respublikany oz territoriyasy hokmunde gorar” diyip kesgitledi. Lukasenkonyn pikirice, rus kardesi Wladimir Putin seyle kepilliklerin berilmegini eyyam tassyklady: "Ol meni ahli ugurlarda goldady".