Адамдын Асыл ойлору

Осуят, санат сөздөрдү жазууда мен аны элден алып, кайра эле элге бердим өзүмө бир нерсени менчиктеп алган жокмун. Эгерде кимдир бирөөнүн санат сөздөрү жазганыма кошулуп кетсе, анда мени кечирип койгула! Мен аны билбей калгандырмын. Же мурун угуп, же окуган эместирмин.

* * *

Күн узакбы, же түн узакбы, адам кыйгырганда экөө тең узак, кубанганда экөө тең кыска.

* * *

Сөз кереметин аныкташ үчүн акылмандар, кеменгер ойлорду ойлоп тапкан. Демек акылмандык астыга жол ачканга кеменгер ойлорго умтулган.

* * *

– Адам өз өмүрүн деги көрө алабы?

Акылман:

– 

Өзү түзүп кеткен эмгегинен сөзсүз көрө алат.

* * *

Мага суунун майда мончок учкундарынан же, булактын шылдыр үнүнөн жашоонун өлбөс сырларын кадимкидей туюлуп турду.

* * *

«Келгиле адамдар! Чукулда күз келип, анын илеби акырындап кайтат, күн энебиз мээримин чачып турат, ага аябай жылынып, катаал кышта бири-бирибиздин жүрөгүбүзгө жылуулук чачалы! Ошентсек ортобузга жакшы маанай, өлбөс элес жаралган турат! Биз ошол ишти аткаралы! Келгиле адамдар!».

* * *

Ал жигит жаштайынан зөөкүр болуп калды, анда ал ата-энесинен жакшы тарбия албай калган же ага, коомдун-элдин тарбиясы толук жукпай кыйгач кеткен мандемдүүлүк бар.

* * *

«Жакшы өлкөнү жаратуу үчүн Ата Мекенди сүйгөн жаштарды тарбиялаш керек. Ошондо жакшы коом түзүлөт. Мени сыйласаңар ата-энелер, мугалимдер ошону такыр унутпагыла! Жана ар дайыма ошону ойлонгула!».

* * *

Өтө бийик өскөн дарактан жаратылыштын өлбөстүгү көрүнүп турду, адамды оор кыйноого алган пенденин көзүнөн желмогуздун элеси көрүнүп турду, жаш баласын эркелеткен эненин көзүнөн мээримдүүлүктүн шыбагасы төгүлүп турду. өз элин талап -тоногон өлкө жетекчинин көзүнөн дагы бир чоочун элестер, бизди коркуткан көрүнүштөр пайда болуп турду.

* * *

Дүйнөдөн өтүп бараткан адам айтты: « Өмүр бүтүп жашоом токтогон сайын, кайгым да кубанычым да токтойт. Эми тааныштарым жакшы калгыла! Мен көргөн кайгыны көрбөй, мен көргөн кубанычты көргүлө!»

* * *

Чыгармачылыктын туу чокусу көркөмдүк жана ойлуулук болот. Демек жаратуучу ошол экөөнө жеткенде сөзсүз жеңишке жеткен болот.

* * *

Акылман айтыптыр: « Асыл нерсени жараткан адамдын жүрөгүндө өлбөс шоолалар жанып турган жокпу! Ошону байкагылачы, ошол шоолага биз дагы баарыбыз жылыналы!»

* * *

Алыкул Осмоновдун жана Чынгыз Айтматовдун чыгармалары ченемсиз акыл, ченемсиз талант менен жаралган. Ошол үчүн алардын жазгандары ченемсиз мейкиндикти, ченемсиз ааламды аралап кетип жатпайбы. Биз ошону сезели жана чын дитибизден баалайлы.

* * *

Жаманга жакшы окшош эмес, барга жок окшош эмес, эч убакта өлүмгө өмүр окшош эмес.

* * *

Бийликте жүргөндөрдүн баардыгын жакшы иштеп жатат деп ойлобогула! Алардын арасында билинбеген жеп ичкичтер жашап жүрөт. Ошолордон сактангыла! Алар биз үчүн келмиштен миң эсе коркунучтуу!

* * *

Президенттик шайлоо жүрүп жатканда жүз бир жашка чыккан акылман карыя айтыптыр: «Шайлайлы деген жетекчибиз, элдин маңдай терин жеген желмогуз болбосун. Акылмандар, элди тескеген билермандар, урматтуу эл ошону жакшылап байкагылачы! Жаңылыштык кетирип азап тартып калбайлы!»

* * *

Улуу Пушкин өлөөрүндө төмөндөгү армандуу сөздү айтыптыр: «Мүмкүнчүлүк бергилечи ырларымды бир карап алайын!».

* * *

Өлөөрүндө бир адам өкүнүп айтты: « Жашоодо кайта жаралсам баарын жаңыча баштамакмын. Бирок баары кайтарымсыз кеч болуп калды. Бул менин кайта жаралгыс арманым!».

* * *

Чынгыз Айтматовдун бир чыгармасын окуп бир жазуучу арманданыптыр: «Мындай чыгарманы мен деле жазмакмын, болгону ал менден мурун жазып салыптыр.

Демек ар бир адам ачылышты башкадан мурун ойлонуш керек турбайбы».

* * *

Кандуу кабалаңды Напалеон, Чынгыз хан, Гитлер баштабадыбы, бирок анын азап-тозогун баары бир айыпсыз жалпы эл тартты.

* * *

Жапа тарткан адамдын өңүнөн кайгынын элесин көргөм, жокчулукту тарткан адамдын өңүнөн суранууну көргөм, барчылыкта жашаган адамдын өңүнөн бардарлыкты көргөм.

* * *

Акылмандан сурашты: « Өмүр улуубу, же өлүм улуубу? Акылман: « Тирүү жашап жаткан адамга өмүр улуу, ал эми дүйнөдөн кайтып жаткан адамга өлүм улуу, ал өлүмгө баш ийбегенге чарасы калган эмес, бирок ал жашоонун жаркын элесин көрүп, адамдар менен аралашып кеткен адам».

* * *

Аты өчпөс эргүү менен жаралган чыгарманын жолу түбөлүк өлбөстүккө карай умтулат.

* * *

«Сынган кылыч» адабий улуу чыгарма анда кыргыз тилинин байлыгы, туюму кенен ачылып, адамдардын образы даана байкалып, аркыраган дайрасы, шамалы бар укмуш сыйкыры өзүнчө тербип жаткан көз жеткис мейкиндиги көйкөлүп, кадимки биз сүйлөгөн сөз өрөөнү ачылып чыга келет.

* * *

Эне тилибиздин уңгусунда, биз сезе элек, биз билип көрө элек бир укмуш керемет ажайып нерсе жашынып жаткансыйт, ал ыйык нерсе, ак элечек кийген энебиздин курсагынан жарала келип, биз менен кошо төрөлүп, түбөлүк жашап өлбөс болуп калган сыяктанат.

* * *

Эне тилибиз ыйыктын ыйыгы.Ал баарыбыз үчүн түбөлүк түгөнгүс байлык. Жашообуз ошону менен ачылып, ошону менен көркөмдөлүп, тыкыс байланышып калган сыяктанат. Өмүрүбүз эне тил менен башталып эне тил менен аяктайт.

* * *