м, ле ген йткннремне сызып ташлап, кз алдыма даи Кол Гали язмышы килеп баса:
Хзерге замана ис шагыйрьг кылыч тоттырган, аны якты хыяллардан балкып торган башын Моабитта чапкан, Колымада череткн. югыйс борынгы бер бек хан хакында шундый бер игелекле вакыйга сакланып калган. Янсе, орышка керер алдыннан, ул мондый фрман бир торган булган:
– Шагыйрьлрне м ишклрне уртада калдырыгыз! Алар сугыштан со кирк булачак!
Моны киресе: гарепне бек яугирлреннн берсе орыш алдыннан мондый фрман бир торган булган:
– Бу кайнар канлы, хыялый егетлрне – шагыйрьлрне – яуга алдан кертегез! Бтн солдатларны рухландырсыннар!
Яшьлегемд, Муса лил хакында уйланып, болай дип язган идем:
Былбылын сугыш бркете урынына яуга чыгарга мбр иткн илне, халыкны гналарын кем ктрер?
дбиятыбызны канын корыткан бер яман тшенч ле д хакимиятк ирешеп алганнары чен ген «популяр» язучы булып кеф-сафа корган абзыкайларны яклый. Ул тшенч – «халыкчанлык». Халыкны ул вкиле – алып-сатып баеган, акчадан бетлгн бер татар – театрга килгч нишлгн ди? Ул киерелеп утыруга ук, прд ачылмагач, леге «халык вкиле» мыжгый башлаган:
– Машнасагыз машнагыз... Машнамасагыз, нфлвйт, кайтам да китм!
тамаша башлангач, буфеттан «кгеп» кергн д бу:
– Клсем кил! Артистлар! Тшегез монда! Кытыклагыз мине! – дип, бтен театрга кычкырып утыра икн.
Й, халыкчан булыйм дип, шушы убырны корсагын кытыклау чен языйммыни инде? Нич еллар буена снгатебезне шул «Прокруст ятагы»на салып, тере тнен-анын кыйдык. Зур снгатьк лаек булсын чен, халык зе «Халык» дрсен ктрелсен!
Сибгат ага Хкимне бер сзе ист калган: «ырны ыр булуы чен чне – шагыйрь, композитор, ырчыны – бер-берсен бик нык туры киле кирк». ир, су, кк берлеге тгелме со бу? Шигырьне йолдызлы кк булуы мбри тгел, бакалы сазлык булса да, бик шкер – тере ген була крсен! Миа кп чыгышлар ясарга туры килде. Беренче «тамаша» ле д кз алдында тора. Чыгыш ясыйсы шагыйрьлр, китапларын, куен дфтрлрен актара-актара, «темлерк» шигырьлр эзлилр: «Бу залда бусы т, бу клубка монысы да ярый... Киркми – затлылар чен! Аламаячаклар!» ырчылар ис халыкны елатып кул чаптырырдайларын – «нкем, бгърем» темасы тирсеннн актарырга тотыналар.
Шулай булгач, зкыбызны тбн тгрвен кем гаепле?
Бгенге татарны фикер среше митингтагы мегафон дрсен тшкн икн, моны чен кем авап бирерг тиеш?
Белмим, мма бгенге шигърият, ниаять, з биеклегеннн карап ягырый башларга тиеш. Иелеп т, тезлнеп т тгел! Ишетмисе, аламыйсы икн, тагарактан башыны ктреп, скрк кара! Симез муены баш ктрерг ирек бирми икн, моа син зе ген гаепле, туганкай! Сандугачны бхете – сайрауда. Аны лакте д сайрауда – сандугач йрген кыздырып ашауны Рим императорлары шрт, байлык, муллык билгесе итеп санаган. безне халык, куш йрк булмыйча торып, килчкк исн-имин барып ит алмас. Бер йрк – батыр йрге, икенче йрк – сандугач йрге. керпене бхете – аулакта. Чиклвек куагы тбендге тыныч йд.
Блкй чакларымда мин, коеп ягыр яуганда, зур рекмн яфрагы астына кереп, тыгыз яшел яфракка ша-шо килеп тамчы шогырдаганын тыларга хыялландым.
Ышанам – зен артык авалы тойган шагыйрьлр, иртн Кояш трт буе ктрелгн арада, чирмне кчн-кчн шытуын ишетмидер д. Чнки аларны колак шрифе артык югары. Шигырь – болытны, Кояшны, туфракны кушылмасы – гап-гади чирм. Шул чирмг куе чык тшкнд, тпилре ап-ак булып агарганчы, саф, салкын, балкып торган чыкларны ччрт-ччрт йгер д йгер! м шуны рхтен сзлр белн ген бтннрг сйлп бир. Ул салкын чык бтннрне д табанын кыздырсын.
Мслим ягы кешелрене авыз тутырып, тмлп сйли белен гаплнлр, йомшак, назлы, сак тел... Мслим кешесе хтта зене сгенен д адм башына килмстй лирикага, шигъриятк тр бел. Нишлисе бит, ич т сгенмслр иде – заманасы шуа лаек.