Чорны дзень

— А што, і пажыву! — са злосцю вымавіў раптам Крушынін.— Пачну есці, што захочацца, а то і вып’ю часам пад настрой... Навошта мне цяпер тыя грошы? Для каго я збіраў іх усё жыццё? Якога чорнага дня чакаць мне больш? Што яшчэ можа быць чарней за сённяшняэ пісьмо? «Уклады свае можаце ахвяраваць дзіцячаму дому...» Раіць другому — лягчэй за ўсё... А з якой ласкі ахвяроўваць? Што ён, той дзіцячы дом, гадаваў мяне?..— перабягалі думкі з аднаго на другое.— Сягоння ж пайду абедаць не ў сталоўку, а ў рэстаран, закажу самыя

дарагія стравы, віна сто грамаў вазьму»,— і ён адразу ж пачаў збірацца ісці абедаць.

Па дарозе Крушынін аднёс у ашчадную касу чарговы ўзнос, а выйшаўшы — збочыў ў Лясны завулак, адтуль на рынак: пацікавіцца, што ёсць на прылаўках. Убачыў бабулю з кошыкам яек і падумаў: «Няма чаго па тых рэстаранах бадзяцца на старасці. У маладыя гады не ведаў туды дарогі, дык і цяпер няма патрэбы знацца з імі. Лепш куплю дзесятак яек, дык мне іх вунь на колькі хопіць. Дома ёсць яшчэ крыху малака ад снедання, алей вядзецца, спяку добрую яечню, каву згатую, вось і будзе ў мяне цудоўны абед». Спытаў, колькі каштуе дзесятак, моўчкі пакруціў галавою, пацмокаў і перайшоў да другой жанчыны. Пачуў тыя ж паўтара рубля, не ўтрымаўся і прысароміў:

— Сумлення ў вас няма столькі прасіць! Спекулянткі!..

— А вам што, можа за грыўню аддаць дзесятак? Пакупец мне знайшоўся...— упікнула жанчына.

Яе падтрымалі малочніцы, што стаялі побач:

— Ідзіце рэдзьку купіце вунь у тым радзе,— паказала з насмешкай прадаўшчыца яек на прылавак, дзе прадавалі гародніну.— Гэта вам танней абыдзецца...

«А чаму сапраўды не зрабіць так: купіць рэдзьку, прыстроіць з цыбулькай, алеем, соллю, зварыць да яе некалькі бульбін? — ператварыў Крушынін у добрую параду жанчыніны кпіны.— Гэта ж ні з адным каралеўскім пачастункам не параўнаеш...»

Ён выбраў невялікую, на адзін раз, гладзенькую рэдзьку, заплаціў дзесяць капеек і, усцешаны, што не дорага абыдзецца абед, вярнуўся дахаты.