cross: (n.) kruco; (c.ways) kruco-voyo; (sign) kruco-signo; (trial) tribul-o, -ajo.
cross-bar: transversa bar-ilo, traverso.
cross-bearer: kruc-iero, -o-port-isto, -ero.
crossbow: arbalesto; -man: -iero.
crossbred: hibrida, mestica; di mix-ita razo.
cross-country: trans la agri, direte.
crosscut: (plu) kurta voyo; transversa sek-ajo.
crosscut saw: seg-ilo transversa. cross-examine: par-questionar (testo).
cross-eye: okulo straba; -eyed: straba (person); -eso (quality).
cross-fertilize: mix-fertil-igar; hibride fertil-igar.
cross-fire: transversa paf-ado.
cross-grained: (wood, etc.) transvers-fibra; (person) des-, ne-afabla.
cross-hatch: hachar.
crosshead: kruco-kapo, bielo-kapo.
crossing: (passage way) pas-eyo, kruc-um-eyo; (act) trans-iro, kruc-umo; (intersection) inter-sek-o, -uro; (on board ship) pasajo.
cross-keys: klefi kruc-um-ita.
cross-legged: kun gambi kruc-um-ita.
cross-purposes: (at) kun diferanta skopi (od, intenci); (v., tr.) kontre-agar.
cross-question: par-questionar; questionar detal-e, -oze.
cross-reference: refero-cito; konsult-refero, -ajo.
crossroad: kruco-voyo; transversa voyo (od, strado).
crosswise: transversa; obliqua; kruce; kruc-forme.
crotch: bifurko, -ajo; -eyo.
crotchet: kaprico; mani-eto; fantazi-ajo; -ety: kapric-oza, -ema; mani-et-ema; baroka.
croton: kroton-o; c. oil: -oleo.
crouch: (intr.) blotisar, (intr.) squatar.
croup: (med.) krupo; (rump) gropo.
croupier: krupiero.
crouton: krusto-peco.
crow: han-(ulo)okantar, -kriar; c. over: kriar (od, kantar) vink-oze; fanfaronar (pri).
crow: korniko; (cry) han-krio, -kanto; as the c. flies: en (od, per) direta lineo, direte.
crowbar: fer-levero.
crowd: amas-igar; (push) shovar; (press); presar; (encumber) inkombrar; -ed: amas-ig-ita; densa; (become) amas-eskar.
crowd: (n.) turbo; (cf. pelmelo; asembl-ego; grup-ego).
crowfoot: (bot.) ranunkulo.
crown: kron-izar; (award prize) premi-izar; c. with laurel: kron-izar per lauro, laur-izar; (at checkers, chess) dam-igar; to c. all: kom kolmo (di desfortuno, e.c.).
crown: (n.) (also fig. and of teeth) krono; (consummation) kolmo, (fig.) krono; kron-izo; komplet-igo; (money) kin-shilinga-peco; (of hat, head etc.) somito, vertico; (sovereign) suveren(ul)o; rejo; (prize) premio; c. prince: heredanta princ(ul)o; to un-crwon: sen-kron-igar, des-kron-izar; crowning: kron-izo; c. land: rej-ala (od, kron-) domeno; -er: kron-iz-anto.
crownglass: kronglaso.
crowsfeet: okul-rug-aro.
crucial: kriz-ala; decid-ig-anta.
crucian: (carp) karasino.
crucible: kruzelo.
cruciferous: krucifer-a, -o.
crucifix: krucifixo.
crucifixion: kruc-ago.
cruciform: kruco-forma.
crucify: kruc-agar (ulu); -ied person: kruc-ag-ito.
crude: kruda; -ity: -ajo; -ness: -eso.
cruel: kruela (cf. sen-kompata; severa; drakon-ala, ne-humana); -ty: (quality) kruel-eso, (act) -ajo.
cruet: ole-uyo; kondiment-flakon-o, -aro, -uyo.
cruise: (intr.) krozar.
cruiser: (militala) kroz-navo.
crumb: (pano)pec-eto; (soft part of bread) krumo.
crumble: pec-et-igar, (become) -eskar; polv-igar, -eskar; (with noise) (intr.) krular.
crumbly: friabla.
crumpet: madeleno.
crumple: krumplar, rug-izar.
crunch: (as with teeth) krokar; (grind) (intr.) grincar.
crupper: gropo, rumper; (strap) grop-rimeno.
crural: krur-ala.
crusade: (kruco-)milito; -er: (kruco-)milit-anto.
crush: aplastar (grapes, etc., also fig.); (bear upon) presar; (squeeze together) kompresar; (in a mill) muelar; (triturate) triturar; (suppress) represar; (oppress) opresar.
crush: (a great crowd) turb-ego.
crush-hat: chapelo fald-ebla.
crust: inkrustar; (to be) -esar; (n.) (pano, ter-ala, e.c.) krusto; under c.: (cook) fundo-krusto.
crustacean: krustace-a, -o.
crusty: (of crust) krust-oza, -atra; -ala; (surly) akra-humora, des-afabla.
crutch: gruch-o; to go on c.s: -irar.
crux: la chefa punto.
cry: (scream, also of animals) (intr.) kriar; (with words) klamar (fairo, venjo, e.c.); (of new-born infants) vajisar (intr.); (weep) plorar (pri); c. up, down: (depreciate) plu-, min-valor-igar; c. off: refuzar facar; abandonar; c. against: protestar, plendar (pri, kontre).
cryometer: kriometro.
cryophorous: krioforo.
cryoscope: krioskopo.
crioscopy: krioskopio.
crypt: kripto.
cryptic: sekreta, okulta, enigmat-oza.
cryptogam(ic): kriptogam-a, -o.
cryptogram: kriptograf-uro.
cryptography: kriptograf-(ad)o, -arto.
crystal: kristalo; c. ware: (cut glass) kristal-glaso; c. rock: (quartz) quarco; (adj.) kristala, -ala, -atra; limpida, klar-ega.
crystalline lens: (of eye) kristalino.
crystallize: kristal-igar, -eskar; -ed: (candied) kandi-iz-ita.
crystallography: kristalografio.
crystalloid: kristaloido.
cub: (of animals add) -yuno; (boy) bub-ulo.
cubature: (process) kub-igo; (cubical contents) kuba kapac-eso; volumino.
cube: kub-a, -ala; -o; -igar; c. root: kub-radiko; c.ic metre: metro-kubo.
cubeb: kubebo.
cubicle: dorm-chambr(et)o; dorm-fako.
cubit: kubito-mezuro.
cubitus: (ulna) kubito.
cuboid: kuboido.
cuckold: spozulo tromp-ata, -ita; -dom: spoz-ala tromp-eso (od, trahiz-eso).
cuckoo: kukul-o; c. clock: -horlojo.
cuckoo-pint: arumo.
cucumber: kukombro.
cucurbit(e): kukurbito.