Manifestum est igitur quod virtus coeli incorporata in materiam elementorum producit omnia inanimata, et animata per putrefactionem similiter; nam circa eorum generationem non sunt nisi coelum et elementa. Praeterea dicit Averroes septimo Metaphysicae
quod idem facit virtus solis in materia putrefacta quod virtus patrum in seminibus, quare necesse est coelum esse causam particularem usque ad generationem rerum ex propagations. Sed quod similiter sit ibi probo. Nam in Vegetabilibis Aristoteles dicit primo de plantis, quod sol est pater plantarum et terra mater; et in Animalibus vult illud idem; quia de homine de quo minus videtur, dicit secundo Physicorum, homo generat hominem ex materia et sol, et constat quod pater non continuat nec terminat generationem, sed incipit tantum per decisionem seminis; quapropter oporet quod continuans et perficiens generationem sit sol seu virtus coeli. Et non solum est coelum causa in recte generantis, sed in peccatis naturae et monstris. Nam Avicenna decimo octavo libro De animalibus dicit: "Si embryo non potest recipere humanitatem, recipiet animalitatem sicut in rebus monstruosis: ut quando filius hominis habuit caput arietis, et agnus habuit caput tauri; quoniam virtus in eo induxit formam secundum figuras coelestes, quae accidunt unicuique". Et si ulterius descendamus, possumus causas rerum inferiorum magis proprias investigare per coelestia. Primo vero articulus hic est, quod quilibet punctus terrae est conus unius pyramidis virtuosae coeli.Итак, очевидно, что сила неба, внедренная в материю элементов, производит все неодушевленное, а равным образом, и одушевленное — через гниение [146]
. И для возникновения этих вещей нужны только элементы и небо. Кроме того, Аверроэс говорит в VII книге Метафизики, что сила Солнца действует в гниющей материи так же, как и сила отца — в семени [147], а потому необходимо, чтобы небо являлось частной причиной вещи вплоть до ее возникновения в результате размножения [живых существ). А то, что эти два случая подобны, я доказываю на основании слов Аристотеля из [трактата] О растениях, относящихся прежде всего к растениям, что Солнце есть отец растений, а Земля — их мать. И в [сочинении] О животных он говорит то же самое; что же до человека, в отношении которого это менее очевидно, то Аристотель пишет во II книге Физики, что человека порождает из материи человек и Солнце [148], и очевидно, что отец не продлевает и не завершает зарождения, но лишь начинает его через извержение семени. Поэтому надлежит, чтобы продолжение и завершение зарождения осуществляло Солнце, или сила неба. И небо является причиной не только в случае правильно зарождаемого, но и в случае ошибок природы и [рождения] уродов. Ведь Авиценна говорит в комментарии к XVIII книге О животных, что если зародыш не может обрести человеческого облика, он получает облик животного (что имеет место при врожденных уродствах, когда, например, сын человека рождается с головой барана, или когда ягненок имеет голову быка), поскольку сила [небесных тел] вносит в него форму сообразно их [т. е. небесных тел] сочетаниям, которые «касаются всякого». И если мы пойдем дальше, то сможем благодаря небесным телам исследовать более частные причины вещей подлунного мира. И первым положением здесь является то, что любая точка земли — вершина одной пирамиды силы неба.Ut hoc autem quod certius planiusque videatur quod intendimus, necesse est considerare quae sit diversitas regionum mundi, et quomodo eadem regio in diversis temporibus variatur, et quomodo res diversae eiusdem regionis diversas recipiunt passiones in eodem tempore. Sed haec sciri non possunt, nisi quantitatem et figuram habitabilis terrae et climata eius distinguamus. Quatenus vero ad haec deveniamus, oportet nos supponere mundum esse sphaericae figurae. […] Et imaginabimur tres lineas a mundi terminis ductas intersecantes se in centro mundi ad angulos rectos, ut una sit a dextro in sinistrum in coelo, et hoc est quod ab oriente in occidens per centrum mundi ducatur; alia a sursum in deorsum, id est a meridie in septentriorem, et hoc est a polo antarctico ad polum arcticum, et tertia ab ante et retro, id est a puncto medii coeli supra nos usque ad punctum oppositum in coelo sub terra. Et per quandam transumptionem vocabuli vocatur angulus terrae. Sic docet nos Aristoteles imaginari sex diversas positiones in coelo in secundo Coeli et mundi
.