Sed alii divisim haec tria persequuntur. Nam in libro Quaestionum Naturalium
Alardi quaeritur de auctoritate fragili: "Quid est aliud auctoritas huiusmodi quam capistrum? Ut bruta quippe animalia capistro ducuntur, nec cui nec quo ducantur discernunt, sic nos paucos bestiali crudelitate captos ligatosque auctoritas ipsa in periculum ducit". Et in libro De Dei aeternitate, "qui elegerit alteram partem quaestionis propter amorem consuetudinis non potest recte discernere veram opinionem".А другие рассматривали эти три [язвы] порознь. Так, Аделярд [24]
в книге Естественных вопросов спрашивает о ненадежном авторитете: «Что есть такой авторитет, кроме как поводья? Ведь как неразумные животные, ведомые на поводу, не разбирают ни к кому, ни куда их ведут, так и этот авторитет ввергает в опасность некоторых из нас, охваченных и порабощенных скотской грубостью [суждений]» {35}. И в книге О вечности Божией [25] [он указывает]: «Тот, кто избирает один из ответов на вопрос вследствие любви к обычаю, не может достоверно выявить истинное мнение».Et Averroes in fine secundi Physicorum
dicit: "Consuetudo est maxima causa impediens a pluribus rebus manifestis. Quemadmodum enim consueto ad aliquas opiniones licet nocivas, erunt ei faciles, et ideo credit eas esse utiles: similiter cum fuerit assuetus credere sermones falsos a pueritia, erit ilia consuetudo causa ad negandum veritatem, sicut quidam tam assueti fuerint comedere venenum, quod factum est eis cibus". Et idem Averroes vult secundo Metaphysicae, "quod opposita principiorum cum fuerint famosa sunt magis receptibilia a multitudine consequentibus testimonia multorum quam ipsa principia". Atque Hieronymus in prologo quinti libri Super Ieremiam asserit "Veritatem paucis contentam esse, et hostium multitudine non terreri". Ioannes quoque Chrysostomus [in] Super Matthaeum dicit, quod a veritate nudos se esse professi sunt, qui multitudine se armaverunt.И Аверроэс в конце II книги Физики
говорит, что «обычай есть главная причина, препятствующая [познанию] многих очевидных вещей. Ведь точно так же, как привыкшему к неким мнениям, пусть даже вредоносным, легко поступать сообразно этим мнениям, а потому он верит, что они полезны, равным образом и когда он с детства приучен доверять ложным речам, то эта привычка станет причиной отрицания истины: так некто настолько приучается к употреблению яда, что он становится его пищей». И тот же Аверроэс указывает во II книге Метафизики, что «противное началам [наук], становясь популярным, охотнее воспринимается множеством следующих суждению большинства, нежели сами начала». И Иероним в прологе к V книге Толкования на Иеремию утверждает [26], что «истина довольствуется немногими и не боится множества врагов». Иоанн Златоуст [27] в Толковании на Евангелие от Матфея тоже говорит, что те, кто опирается на [мнение] толпы, являют себя лишенными истины».Capitulum III. Глава III
Quod per auctoritates probatum est experientia cuiuslibet certius diiudicatur. Nam experimur in nobis et in aliis quod haec tria, ut in pluribus amplectuntur mala, frequentius falsis adhaerent. Quod si aliquando bonis et veris implicentur, fere semper sunt imperfecta, et debilem gradum continent sapientiae. Matris quidem opera ut in pluribus sequitur filia, patris natus, domini servus, regis subditus, praelati baiulus, magistri discipulus. Quia familiare est filiis Adae sibi auctoritatem vindicare et sua exempla spargere in lucem. Nam omnes homines secundum Aristotelem quarto Ethicorum
amant sua opera, ut parentes natos et poetae metra et sic de aliis. […] Et hi sunt sicut pastor claudus et caecutiens cum ovibus multis, quas errantes per devia falsitatis nec possunt nec sciunt ad saniora sapientiae pascua revocare, et sunt similes avibus, qui optant sine alis volare, prius de magisterio praesumentes, quam boni discipuli gradum adepti sunt, cum necessario tot incidunt in errores, quod otiosi comparatione ipsorum reputant se felices: sicut quando multi currunt in stadio, ille quem desperatio currere non permittet, quantumcunque sibi videatur pernitiosum, se tamen felicem reputat comparatione illius, qui currens cadit in foveam invisam.