Китап (роман)

м ишекк нрсдер килеп брелде. Бу стл стенд утырган бллр ваза булды шикелле. Челпрм килеп ватылды… мма аны артыннан ук тагы нрсдер очты. Ишекне теге ягындагы йберлр, ле ягыравыклы, ле тонык сагырау авазлар чыгарып, бер-бер артлы ишекк, стеналарга килеп брел торды. Ахыр чикт ир кулына элккн бтен нрсне кырып имерерг тотынды. Урындыклар ауды, аны артыннан стл… Хатын инде ирне эш блмсендге коточкыч тртипсезлекне кз алдына китер ала иде бугай. Тик ул моны чен артык борчылмады. Тртип урнаштыру кыен булмас. Бары тик ире ген исн-сау булсын. Бер-бер ирен згыйфьлек кен килмсен. Согы арада з-зен аямыйча, тн йокыларын онытып эшлрг тотынды. Ул элек т тик ята торган адм тгел иде. мма ул чакларда днья иткер, тормышны кйл чен тырышты. хзер… Хзер дньялары иткн иде инде, бераз ял итеп алса да буласы. мма ир элеккедн д трк бер дрт белн эшк тотынды. Ул галим иде. з эшлре турында бик ентеклп сйлрг яратмаса да, хатын аны ниндидер борынгы бер табылдык белн мш килен бел иде. «Бу минем тормышымда и зур ачыш булачак, – дигн иде ире бер млне. – леге табылдыкны серлрен ачсам, без тормышны бтенлй башка лчмд кр башлаячакбыз!»

м мен…

леге ачыш кешелек чен нинди ген зур казаныш булмасын, хатын ирене акылдан шашуын телми иде. Ул бер млг ктелмгн хллрдн югалып калды. Аннан со, тынычлана тшкч, ишекне дбердтерг тотынды. мма моны бер файдасы да тимячген алап, кыгырауга басты. Ягымлы тавыш ишетелде. мма ишекне аръягындагы нал туктамады. Аны ире бу тавышны ишетми иде, ахры. Ишекне ачып кермич, ирне тынычландырып булачак тгел иде. Хатын кичекмс ярдм хезмтен чакырырга уйлап куйды. м шундук колагында ышанычлы тыныч тавыш ягырады.

– Мин сезне тылыйм…

«Юк… Мин болай гына…» Кичекмс ярдм хезмтен чакырырга ярамый иде. Ире з эшене яшерен булуы турында бернич кат искрткне бар. Ишек артында нинди хллр булуы билгесез. Шуа да «кичекмс ярдм» дигне мгелек зыянга йлнерг д ммкин. Аны чакырырга ярамый иде. Нишлрг со?

Ишекне ватарга кирк. Хатын ашыгып баскычка юнлде. Ишеклр белн идар ит пульты подвалда иде. Баскычтан бернич адым атлау белн баягы ишекне келсе шалтыраган тавыш ишетелде. Хатын туктап калды. Ишек тоткасы кыбырдап куйды. м хатын иел сулап кире борылды. Ул баскычтан менеп итг, ишек ачылып китте. Бернинди тавышсыз гына ачылса да, ул ничектер шомлы булып тоелды. Хатын ниндидер куркыныч ктеп туктап калды. Ишек шар ачылды, блм идненд кырылып яткан нрслр шйлнде. мма беркем д чыкмады.

– аным… – Хатынны тавышында мет т, наз да, курку да бар иде: – Кадерлем…

Бераздан башмаклар шуышканы ишетелде. м ишект чч-башы тузып, клмклре ертылып беткн йолкыш ир кренде. Кырык яшьлр тирсенд ген булса да, хлсезлнеп бкреп калганлыктан м пк чирле кеше шикелле еш-еш сулаганлыктан, ул бабайга охшап тора иде. Тартышып, ыерчыкланып беткн йзе ул бабайны т д карт итеп крст. мма хатынны и борчуга салганы – ирне кзлре иде. Ул кзлрдге якты нур юкка чыккан, анда бары тик метсезлек, салкынлык м з хлен иелйт алмауга кен ачысы гына. Тнене бер ген иренд кан сре кренмс д, бу яралы ерткыч иде. Хатын куркудан артка чигенеп куйды. Лкин шундук зен кулга алып, елмайгандай итте.

– Нрс булды сиа, кадерлем…

Хатынны тавышында мет м кайгыртучанлык иде. Аны тавышындагы бу тойгылар мгелек тулыкны да эретер сыман иде. Лкин ир илтифат итмде. Ул ту карашы белн тир-якны кздн ткрде. м з кзлрен зе ышанырга телмгндй башын чайкап куйды.

– Юк… – дип пышылдады ул, – юк…

– Нрс булды, аным?..

Ир шунда гына хатынга игътибар итте. м дертлп китте. Бтен йзен тартыштырып, газап дулкыны тте. Кзлре сагыш белн тулды.

– Якын килм миа! – дип икерде ул кинт кулларын алга сузып. – Якын килсе булма!

Ирен таба бер адым атлаган хатын кинт туктап калды.

Тынлык урнашты.

– аным…

– Дшм! – дип блдерде аны битараф тавыш. – Син чынбарлык тгел.

– Кадерлем…

– Дшм!

Хатын нидер йтерг ыенган иреннн тынып калды, сзлрене нсез двамы булып керфеклреннн ике тамчы яшь агып тште. Моны ир креп калды.

– Сине кз яшьлре д чын тгел… – диде ул чиркангыч бер нфрт белн, – барысы да – иллюзия. Барысы да…

Хатын зе д сизмстн артка чигенде. Ирне кыяфте юньлелек вгъд итми иде.

– Син миннн куркасы. – Ир кире каккысыз афт сыман акрын гына хатынны стен кил башлады. – Куркуы да – чынбарлык тгел…

– Юк… – Хатын ирне кулында ялтлап киткн нрсне пычак икнен алап, еламсырауга кчте. – Юк, аным…

– Сине гомере – чынбарлык тгел, – дип елмайды ир, – бары тик иллюзия ген.

– Юк, кадерлем… Киркми… – Хатын куркудан торып йгермкче иде, мма кинт аркасы белн стенага брелеп тынып калды. – Зинар… Акылыа кил…

– Мин акылымда… – Ир чынлап та акыллы кешег охшап китте. – м мин тормышны асылын белм. син белмисе…

Ир хатынын стенага кысрыклады да пычагын аны бугазына китерде.

– Бу пычак та – чынбарлык тгел. Мин мен сине муеныа сызам… – Ир пычакны хатынны муенына иелч ген ышкып алды, хатын дертлп куйды, сыгылып кына каны чыкты. Ир канны, бармагы белн сртеп, хатынны иренен тидерде. – Тмлп кара ле… Чынлап та кан шикелле ул… мма ул кан тгел… Бу бары тик безне кзебезг ген крен…

– аным… Киркми… – Хатын аны кулларын читк этрерг тырышты. – Киркми…