Лагодны цмок. Ангельскiя лiтаратурныя казкi

— Дык ты паверыў усiм гэтым байкам?! — расхваляваўся хлопчык. — Ну, вядома ж, ты тут чужынец i не ведаеш, што нашая вёска па ўсёй акрузе знакамiтая сваiмi выдумшчыкамi. А сказаць табе, што для iх сама галоўнае, без чаго яны жыць не могуць? Бойка! Хлебам iх не кармi — падавай бойку! Усё роўна якую: сабакi — добра, пеўнi — добра, цмокi — яшчэ лепш! Мiж iншым, нават цяпер у стайнi яны трымаюць нi ў чым не вiнаватага барсука. Яны збiралiся пазабавiцца з iм сёння ўвечары, але з'явiўся ты — яшчэ лепшая забава! Я ўпэўнены, што яны наўзахапкi пераконвалi цябе, што ты герой, што ты абавязкова пераможаш цмока, таму што будзеш змагацца за добрую справу. Цi не так? Але якраз у гэтую хвiлiну яны б'юцца аб заклад i ставяць шэсць супраць чатырох на карысць цмока!

— Шэсць супраць чатырох на карысць цмока! — сумна прамармытаў Святы Георг i паклаў галаву на рукi. — Так, свет поўны зла, i часам падаецца, што яно iснуе само па сабе i зусiм не заўсёды мае дачыненне да цмокаў. I ўсё ж, Святы Георг насцярожана падняў галаву, — можа, каварная iстота цябе сюды паслала з тайным намерам абялiць сябе? А можа, там, у яго пячоры бруднай, прынцэса слёзы лье ў пакутах?

Скончыўшы прамову, Святы Георг зiрнуў на хлопчыка i, схамянуўшыся, пашкадаваў аб сваiх словах — у хлопчыка быў яўна расчараваны i непрыемна здзiўлены выгляд.

— Я клянуся табе, Святы Георг, — шчыра сказаў ён, — нiчога такога ў яго чыста прыбранай пячоры няма. Цмок сапраўдны джэнтльмен — ад носа да кончыка хваста. I ён быў бы неверагодна шакiраваны i засмучаны, калi б пачуў, як вольна ты разважаеш пра рэчы, наконт якiх у яго вельмi кансэрватыўныя погляды.

— Ну, прабач, калi ласка, вiдаць, я сапраўды занадта даў веры ўсiм гэтым гiсторыям i пакрыўдзiў нi ў чым не вiнаватую жывёлу. Але што нам рабiць цяпер? Паводле правiлаў, мы з цмокам павiнны прагнуць крывi i смерцi адзiн другога. Я не бачу нiякага выйсця. А што прапануеш ты? Можа, ты як-небудзь уладзiш справу?

— Ну вось, тое самае сказаў цмок, — уздыхнуў хлопчык. — Ваш з цмокам давер вельмi мяне кранае, але што з таго… А ты не можаш проста цiхенька з'ехаць адсюль?

— Не, баюся, гэта немагчыма, — у сваю чаргу ўздыхнуў Святы Георг. — Не па правiлах. Ты ж не горш за мяне гэта ведаеш.

— Ну, тады вось што, — прапанаваў хлопчык. — Пакуль яшчэ не надта позна, давай разам сходзiм да цмока i там абмяркуем нашае становiшча. Ён жыве недалёка i будзе рады бачыць любога майго сябра.

— Гэта таксама не па правiлах. Я нiколi не наносiў вiзiты цмокам, адказаў Святы Георг, устаючы. — Але, напэўна, нiчога разумнейшага не прыдумаеш. А ты малайчына, — дадаў ён, скiроўваючы да дзвярэй. — Не кожны можа пахвалiцца такiм сябрам, як ты. Ну, супакойся, можа, усё абыдзецца, i нiякай бойкi не будзе.

— Але ж я спадзяюся, што будзе, — адказаў верны цмокаў сябар.

— Гэй, цмок, я прывёў да цябе сябра! — гучна паведамiў хлопчык.

Цмок, якi салодка драмаў, адразу прачнуўся.

— Я тут крыху задумаўся, — сказаў ён. — Вельмi прыемна пазнаёмiцца, сэр. Цудоўнае сёння надвор'е…

— Гэта Святы Георг, — абсек яго хлопчык. — Святы Георг, дазволь пазнаёмiць цябе з цмокам. Цмок, мы прыйшлi сюды, каб спакойна i сур'ёзна абмеркаваць нашае становiшча. Таму я буду вельмi ўдзячны, калi ты забудзешся на ўсе свае высокiя iдэi i тэорыi i падыдзеш да справы практычна, па-дзелавому. Апроч таго мушу дадаць, што мяне чакае мацi.

— Вельмi рады сустрэчы, Святы Георг, — знервавана пачаў цмок, — я чуў, што ты вядомы падарожнiк, а што да мяне, дык я большасць часу баўлю дома. Але я добра ведаю гэты куточак свету, i калi цябе зацiкавяць гiстарычныя помнiкi, якiя захавалiся тут з антычных часоў, дык я з задавальненнем…

— Мне падаецца, — прыязна перапынiў яго Святы Георг, — што было б няблага прыслухацца да парады твайго маленькага сябра i паспрабаваць знайсцi выйсце, якое б задаволiла i цябе, i мяне. Сама простае, на мой погляд, — зрабiць усё па правiлах — зладзiць бойку, i няхай перамога будзе на баку таго, хто больш яе варты. Дарэчы, — дадаў ён, — там, у вёсцы, ставяць на цябе, але я не крыўдую.

— Цмок! Ну, пагадзiся, калi ласка! Як будзе цудоўна! — узрадаваўся хлопчык.

— Мой юны сябар, змоўкнi зараз жа! — сурова спынiў яго цмок. — Прашу паверыць мне, Святы Георг, што я з асалодай выканаў бы любую, выказаную вамi, маiмi адзiнымi сябрамi, просьбу. Але ж усё гэта — поўная бязглуздзiца, дзiкунскiя норавы i агульная тупалобасць. Уся справа выскваркi не вартая. Зразумейце: бiцца я не збiраюся, i таму няма пра што нават гаворку весцi.

— Але ж я, вiдаць, магу прымусiць цябе бiцца?! — неяк няўпэўнена сказаў Святы Георг.

— Нi ў якiм разе! — з трыюмфам адказаў цмок. — Я залезу ў сваю глыбокую нару i буду там спакойна адпачываць. I табе вельмi хутка надакучыць сядзець каля ўвахода, чакаючы, каб я выйшаў на бойку. А як толькi ты сыдзеш, я хуценька вылезу зноў — бо, шчыра кажучы, гэтыя мясцiны прыйшлiся мне даспадобы, i я думаю тут застацца.

Пэўны час Святы Георг моўчкi пазiраў на прыгожы краявiд. Потым зноў пачаў угаворваць цмока: