Мова

«Як скончылася праца ў выканкоме, я самую пільную ўвагу звярнуў на тое, каб ісці дадому, разам з Крэйнай. У дачыненнях да яе я меў пэўную мэтавую ўстаноўку. Я трымаў курс бліжэй пазнаеміцца з ёю. Ідучы па вуліцы, я загаварыў з ёю ў самых вытрыманых тонах. Я жаліўся ей, што новаму чалавеку вельмі цяжка наладзіць жыццё ў мястэчку, і прасіў яе параіць мне што-небудзь добрае ў гэтым кірунку. Яна ўважліва слухала мяне, а я ў свой голас уліў ўсю пяшчотнасць і мужчынскае зладзейства, насколькі мог. Яна спачувальна паставілася да мяне: пачала апавядаць пра мястэчка, пра тутэйшых людзей, іх звычаі, думкі, плёткі, забавы. Мы не прыкмецілі, як падышлі да яе кватэры. Я ўжо хацеў развітацца з ёю, але яна параіла мне кватэру тут жа, у доме, дзе жыла яна. Даю фактычную даведку, што такі зварот справы вельмі узвесяліў мяне, бо відавочным зрабілася, што я пачаў весці на яе правільную атаку і адразу для мяне вызначыўся шэраг дасягненняў. Вызначыліся і шляхі далейшага развіцця нашых узаемаадносін: кажны дзень, жывучы побач з ёю, я павінен паступова апрацоўваць яе думку наконт правільнасці і натуральнасці маей асноўнай вытворчай лініі. Ідучы ад Крэйны ў заезджы дом, я быў у такім узнятым настроі, што адным махам пераскочыў на рынку шырокую яміну з гразнай вадой. Гэта выклікала нязвычайнае здзіўленне хлапчукоў, якія бегалі тут. Некаторыя з іх паспрабавалі быць маімі паслядоўцамі, але, нягледзячы на свой юнацкі запал і спрытнасць, свістарэзнуліся ў самае балота пад смех сваіх таварышаў. Я пайшоў далей, а ўслед мне глядзелі з захапленнем вочы хлапчукоў»[20].

Все эти странные словоформы закрутились в моей голове, еще на предпоследнем предложении я ощутил приближение прихода и понял, что необходимо осуществить ликвидацию дискредитирующего меня документа, и порвал его на маленькие, малюсенькие, махонькие кусочки, следя за тем, чтобы на каждом из них по отдельности не осталось никаких признаков мовы, сочетаний знаков, запрещенных согласно действующему законодательству. И думал даже сжечь эти куски, кусочки, чтобы обеспечить их полное уничтожение, но сознание уже вознеслось в горисполкомовские дали, и я увидел, что одет в рубашку «Элиз», коминтерновский костюм с искрой и такие примечательные своими узкими носами франтоватые туфли.

Стало понятно, что мне нечего бояться, потому что я превратился в одного из государственных людей, что сейчас такой же, как они, что у меня такой же способ мысли и что я целиком осуждаю наркоторговлю и наркопотребление. Я медленно, как это и положено государственному человеку, поднялся со скамейки, запахнул пиджак и, посматривая по сторонам, пошел по улице Маркса. Вокруг было довольно много подозрительных типов. Вот идет девочка – слишком уж худенькая, очевидно, студенточка, а студенты все имеют склонность к нарушению правопорядка и асоциальному образу жизни. Отметил, что на перекрестке у Нархоза сразу два человека перешли улицу на красный свет, не дождавшись разрешающего сигнала светофора, как того требуют правила дорожного движения. Я хотел сделать им замечание, но понял, что я не на службе, а в гражданском и без удостоверения.