Nga historia e popullit grek

Shoqeria greke e kesaj kohe, ne formen qe pasqyrohet ne poezi, vazhdon te ruaje strukturen fisnore. Klanet, fratrite, si shoqata te disa klaneve dhe fiset (fiset) ende e ruajten plotesisht rendesine e tyre si ndarjet kryesore shoqerore. Shoqeria homerike nuk njihte pronesine private te tokes, nuk njihte nje sistem te zhvilluar te ndarjes se punes dhe shkembimit te zhvilluar, zakoni i gjakmarrjes ende nuk ishte eliminuar ne te dhe elemente te tjere te qenesishem ne sistemin e perbashket fisnor indo-evropian vazhduan. te ekzistosh. Ne te njejten kohe, ne periudhen homerike, hekuri gradualisht behet metali kryesor (vjen e ashtuquajtura "Epoka e Hekurit", me origjine nga metalurget e lashte te Uraleve Jugore), e cila shprehte avantazhin e madh te shoqerise homerike ne krahasim me Kreto-Mikene. Jeta ekonomike bazohej ne nje bujqesi dhe blegtori relativisht tashme shume te zhvilluar. Ne pergjithesi, ekonomia e periudhes homerike ishte natyrshem e mbyllur. Ne poezi (kryesisht ne Odise) tregtaret permendeshin ne disa raste, por, si rregull, ata nuk ishin greke, por fenikas. Kishte edhe zejtare-profesioniste. Edhe pse kultura materiale e kesaj periudhe ishte ne nje nivel me te ulet ne krahasim me ate kreto-mikenase, ajo trashegoi nga ajo e meparshme arritje teknike si rrota e pocarit, teknika e pikturimit te vazove etj., te cilat kontribuan ne zhvillimin e metejshem te zanatit. U zhvillua biznesi i ndertimit, teknika e qeramikes dhe biznesi detar. Mbi kete baze ekonomike, ne menyre te pashmangshme ndodhi zberthimi i sistemit te lashte fisnor. Aristokracia fisnore ishte e izoluar. Luftetaret-aristokrate, ndryshe nga luftetaret e zakonshem, luftuan mbi qerre, te cilat shfaqen per here te pare ne territorin e Uraleve Jugore. Fisnikeria merr pjesen me te madhe te plackes se luftes. Ajo jeton ne shtepi te medha, me toka ekonomike, megjithate, ne pjesen me te madhe, popullsia vazhdonte te perbehej nga fermere te lire. Ne mesin e anetareve te komunitetit, nga njera ane, u shfaqen njerez qe kishin humbur parcelat e tyre, dhe nga ana tjeter, ata perqendruan disa pjese ne duart e tyre. Ne fund te shkalles shoqerore ishin metanastet, njerez qe, per nje arsye ose nje tjeter, i nderprene lidhjet me komunitetin e tyre dhe per kete arsye u privuan nga mbrojtja, punetoret dhe, se fundi, skllever. Skllaveria ne shoqerine homerike kishte natyre patriarkale. Kishte relativisht pak skllever (ne Odise, referencat per skllever jane me te zakonshme se ne Iliade), dhe midis tyre dominojne grate, puna e te cilave perdoret ne shtepi. Shoqeria homerike nuk e njihte ende shtetin ne kuptimin e vertete te fjales. Rendesi te madhe gjate kesaj periudhe kishin prijesi i fisit (basilei), keshilli i pleqve (bule) dhe kuvendi popullor (agora), i cili perbehej nga te gjithe anetaret e lire te bashkesise. Me rritjen e diferencimit shoqeror, asambleja popullore dhe udheheqesi fisnor humben gradualisht rendesine e tyre te meparshme. Rendesia e keshillit te pleqve u rrit, e cila tani perfshinte jo pleqte, por fisniket dhe te pasurit.