Ноч Цмока

Мае паўдома, якія я здымаў, складаліся з невялічкай веранды з двума выхадамі — на вуліцу і ў агарод, і даволі вялікага пакоя, частка якога была адгароджаная лёгкай фіранкай з тканіны — тут стаяў стол, два крэслы, газавая пліта і мыйка. Атрымлівалася нібыта кухня. Тут жа ў куце быў устаноўлены сучасны душ, на сцяне вісеў вялізны электрычны воданагравальнік. Як кажуць, усе выгоды, акрамя яшчэ адной, якая знаходзілася ў самым дальнім куце садка, сярод двух вялізных, бы копы сена, кустоў чорных парэчак. У пакоі — вялікая канапа, першая набытая мной асабістая рэч з нерухомасці, а таксама два фатэлі, часопісны столік і вялікі стол з кампутарам — усе мае набыткі. Старая плеценая з лазы этажэрка засталася ад гаспадароў — яны прапаноўвалі прыбраць яе, як будзе замінаць, але мне этажэрка спадабалася: яна вельмі ўмяшчальная для кніг, ды і было ў ёй нешта самавітае. Пэўна, матэрыял — лазовыя пруткі рознай таўшчыні — выклікаў пачуццё датычнасці да мінулага, нечага сапраўднага.

Надзея зайшла з пакетам і, не пытаючыся, стала выкладаць на стол бохан хлеба, бутэльку гарэлкі і нешта ў цэлафанавым мяшэчку.

— Навошта вы? — па-сапраўднаму разгубіўся я.

— Ну, будзем лічыць, на ўлазіны прыйшла, першы раз у вашай хаце, нельга ж з пустымі рукамі. Як раней людзі хадзілі: хлеба бохан цэлы абавязкова. Ну, а гарэлка. Вам выпіць трэба, мабыць, дык паясце трохі. Я катлет сёння нарабіла, не разагравала. мне самой смачна іх халоднымі есці, можа і вам даспадобы будзе. закусіце.

— Я люблю халодныя катлеты. Дастанеш такую з каструлі ў халадзільніку, на ёй тонкая белаватая паска застылага тлушчу. Смаката! А вось разагрэтыя не люблю. Як гарачыя — дык толькі каб адразу з патэльні, — зачасціў я, каб схаваць сваю ўзрушанасць, наразаючы хлеб і дастаючы талеркі. — А ў мяне. няма чарак, — разгублена ўсміхнуўся я Надзеі. — Але ёсць два кубкі. для кавы.

— Ух ты, які асаблівы мужчына, — пляснула ў ладкі яна, ці то сапраўды надта здзіўленая, ці то прыкідваючыся. — Зараз прынясу.

Я не паспеў запярэчыць, як яна павярнулася і выйшла. І толькі цяпер я заўважыў, а правільней — зразумеў сапраўдную прычыну свайго ўзрушэння і хвалявання: на ёй была апранутая сукенка! Няхай не новая, не святочная, але не тая майка і спартовыя штаны, у якіх яна стаяла ля плота чвэрць гадзіны таму. «Эх ты, следчы.» — паўшчуваў я сам сябе, хутка пераапрануўся ў джынсы і чыстую сарочку з кароткімі рукавамі. Паспеў аднесці ўсё на часопісны столік — тут нам будзе зручна ў крэслах.

Надзея быццам і не заўважыла майго пераапранання. Мы выпілі, і я пачаў есці, адчуўшы сапраўдны голад. Яна ж толькі злёгку прыкусіла.

— Вы ешце, не саромейцеся мяне, мы ж суседзі.

Потым падхапілася:

— Ой, на салату забылася!

З поўным ротам я замахаў рукамі, але яна ўжо была ля дзвярэй. Вярнулася хутка — з салатай са свежых агуркоў.

Мы вячэралі, выпівалі; правільней, еў і піў больш, натуральна, я, бо Надзея з’ела адно палову катлеты і колькі скрылікаў агурка ў смятане. У двух словах расказаў пра сябе, слухаў Надзею. Яна не многа расказвала ў той вечар, кароткімі рысамі. Вывучылася на настаўніцу, але пасля нараджэння і смерці дзіцяці працуе прадавачкай у прыватніка.