"Ozg agrisi

lddin yatagindan qalxib ynin isti jaket geyindi, "ust"undn yun toxunma canliq kecirdi. Yadina d"usd"u ki, onu Xdic kecn qis toxumusdu. Canliq bdnini el isti saxlayirdi ki, hr df onu geyinnd arvadina minntdarliq edrdi. Ayagina kecirdiyi yun corablar da, basina qoydugu yun papaq da Xdicnin zhmti idi. Bu evd el bir sey yox idi ki, onun llrinin izi olmasin. Bu otagin sliq-sahmani, htta syalarin qoyulma trzi d Xdicy mxsus idi.

Bir hft vvl isdn qayidanda lddin skafdaki qablarin basqa c"ur qoyuldugunu g"or"ub hirslnmisdi.

– A bala, bu snin isindir? – dey glinindn sorusmusdu.

– H, ata, tozlarini alirdim.

– Qablari nec vardi, o c"ur d yerin yig, – dey lddin hirsl dillnmisdi.

Hlim tbitli qayinatasinin sbilsmsinin sbbini yaxsi anlayan glin tez skafda vvlki sliq-sahmani brpa elmisdi. Sonra is:

– Ata, qirxa az qalib, otagin prdlrini dyismk istyirm, – dey G"ulcan ondan izn istmisdi.

lddin naraziliqla:

– Yuyub tmizlmk istyirsns buyur, amma ayri hec n lazim deyil, – demisdi.

Bu kicik otaqda hr sey lddin dogma idi. Burada hr sya ona Xdicni xatirladirdi. El bu sbbdn vaxtinin coxunu burda kecirirdi. Yadina d"usn xatirlrdn bzilri onu "uz"urd"u. Kecn ilki bir hadisdn indi xcalt ckirdi. Onda Xdic xst idi. lddin isdn qayidanda:

– Qulunc mni "old"ur"ur, – dey qadin ona sikaytlndi.

– Kecib gedr, arvad, – dey lddin mtbx kecdi, glinin onun qabagina qoydugu x"oryi lzztl yedi. Sonra qzetlr, televizora basi qarisdi. Yatmaq "uc"un ev kecnd Xdic yalvarisla:

– Ay lddin, k"uryimi bir az ovusdur, qulunc mni yaman incidir, – dedi.

– Glin niy demirsn?

– Glindn utaniram.

– Camaat glin gtirir ki, qullugunda dursun, sn d deyirsn ki, utaniram.

El bu vaxt Nazim icri girdi dey s"ohbti yarimciq qaldi. Gec lddin hec n olmamis kimi soyunub yerin girdi. Xdic daha ona hec n demdi.

Gec yarisi belinin agrisina yuxudan oyanan lddin b"oyr"u "ust cevrilmk ists d, trpn bilmdi:

– Xdic, ay Xdic, – dey hycanla arvadini ssldi. – Tez ol, bura gl, qurumusam, trpn bilmirm. Bir az belimi ovxala. Xdic hec n demdn yerindn qalxib onun carpayisinin qiraginda oturdu, rinin belini ovxalamaga basladi. Onun llri qaynar idi. lddin el gldi ki, bdnind iki k"oz gzir. Bu qaynarliqdan canina xos bir istilik yayildi.

– llrin cb istidir…

– H, hrartim var, – Xdic astadan cavab verdi.

lddin onun ssinin titryisini indi, "ust"undn bir il yaxin vaxt kecndn sonra hiss edirdi. O vaxt buna hmiyyt vermmisdi. Onda n tez "oz hayina qalmisdi? Bir nec saat vvl Xdic d k"uryinin agrisindan sikaytlnmisdi. Bs o niy Xdicy qaygi g"ostrmmisdi? Sevdiyi qadina niy bu qdr diqqtsizlik etmisdi?

Xdicnin o g"unk"u incikliyini yalniz indi duyurdu. Qizdirma icind yerindn durub ynind nazik gec k"oynyi soyuq otaqda onun belini ovxalayan Xdic g"ozlrinin qarsisinda canlandiqca bir hiss "uryini klbtin kimi sixirdi. Bu, vicdan zabi idi. «Ay lddin, k"uryimi bir az ovusdur, qulunc mni yaman incidir», – deyn arvadinin zif ssi qulaqlarinda tkrar-tkrar sslnirdi. "Oz"un"un etinasizligina g"or indi el utanirdi ki… Acib agarda bilmzdi bunu. Usaqlarina nec deyckdi ki, ananizin "uryi el o vaxtdan agriyirmis. gr vaxtinda qaygi g"ostrsydi, Xdic "olmzdi. Onu ovxalamamagi bir yana, hec ogluna da demmisdi ki, ananin k"uryi agriyir, bir g"or n drdi var… Xdic qirx il ona yoldasliq etmis, b"ut"un agri-acisina srik olmus, k"orp usaq kimi qullugunda durmus, hr nazini ckmisdi. Bs o? O niy etinasizliq elmisdi? D"us"unnd ki, bu soyuq qis g"un"und arvadi qara torpagin altinda uyuyur, yatagi ag kfndn basqa bir sey deyil, "oz"un yer tapa bilmirdi. O, isti otaqda, qalin paltarda "us"uy"urd"u. Bs qisin bu sazaginda Xdic "us"um"urm"u? lddin neylycyini bilmirdi. Canini qoymaga yer tapmirdi. N bogazina tixanmis qhr, n d "uryini sixan kdr kecib gedirdi. «Mn nec d"ozcym? Snsiz neynycym? Tk-tnha nec yasayacagam? Indi mn kim lazimam?»

Skafin sag g"oz"un"u acdi. Buradan Xdicnin bir nec donu asilmisdi. Qhvyi rngli, "ust"und ag dairlr olan dondan lddinin yaman xosu glrdi. Bu paltar Xdicy cox yarasirdi. K"okl"uy"un"u gizldir, onu yigcam g"ostrirdi. Xdicnin "oz"un"un d bu paltardan xosu glirdi.

lddin Xdicni hmin paltarda "uz cizgilrindn tutmus g"ozlrinin ifadsin qdr hr seyi tsvv"ur"un gtirdi. Arvadi vfat edndn bri Xdicnin siftini oldugu kimi yadina sala bilmirdi. Qirx il bir yastiga bas qoydugu arvadinin "uz"u yadindan cixmisdi. Kim desydi, buna inanmazdi. Amma ssini daim esidirdi. Onun ssi el hey qulaqlarinda sslnirdi. S"ohbtlrini oldugu kimi xatirlayirdi. G"ul"us"u d, deyinmyi d, mehriban danisigi da, srt ssi d yaddasina hkk olunmusdu. Hr gec shr kimi yuxuda onunla danisirdi. Amma siftini g"orm"urd"u ki, g"orm"urd"u. Bu g"un ilk df Xdicnin sanki canli surtini g"or"urd"u. Onun artiq hyatda olmadigina inana bilmirdi.

Paltari bagrina basdi. Ondan Xdicnin qoxusu glirdi. Bir xeyli belc qaldi. Sonra paltari yerin asib skafi bagladi. Tzdn carpayisina uzanib, shrin acilmasini g"ozldi. "Oz"un yer tapa bilmirdi. Trslikdn shr d acilmaq bilmirdi…

«– Snin "oln vaxtin deyildi, Xdic.

– Mn agriyirdim.

– Bs mn niy demirdin?

– Deyirdim, sn esitmirdin».

Bu s"ozlr qaranliq otaqda sl ittiham kimi sslndi.