Пораабри сафеди чингизхон

Чингизхон, чун як абарќудрат, аз доираи вазоифи инсонии хеш гузашт ва фармудаи Офаридгор – идомаи наслро њангоми юришњои хеш муроот накард. Эрдене-юзбошиву Догуланг ин фармони шайтониро риоят нанамуданд ва гирифтори љазои берањмоната-рин гаштанд: љањонгири хунхор онњоро аз зиндагї ва лаззати ширинтарин меваи дарахти умр – фарзанд бенасиб сохт. Худованд, чун мукофоти амал, Чингизхонро аз сояи марњамати хеш – абри сафеде, ки аз оѓози юришаш љониби Ѓарб њамроњиаш дошт, мањрум намуд.

Тансиќбоев, алораѓми воќеияту њаќиќат, Абўтолибро дучори тўњмату мањрумиятњо карда, ба њалокат расонд ва аз бузургтарин орзў – дидори зану фарзандон мањрум сохт. Ва моњиятан ба нафрати Худованд дучор гардид.

Рамзист, ки ин њодиса бањманмоњи соли 1953 рух дод. Баъди чанде Сталин даргузашт ва шикастани мошини мудњиши тарсу њарос, тўњмату бўњтон, шиканљаву љазо, ки дар бањои љону азобњои алими Инсон тансиќбоевњоро ба манзили муродашон мерасонд, оѓоз гирифт…

Њамин аст фарљоми њар амале, ки алайњи нияти азалии Худованд корбаст мешавад.

Њамин аст хулосаи ќиссаи муассиру омўзандаи Чингиз Айтматов «Пораабри сафеди Чингизхон».

Дар ќисса порае њаст, ки дарвеши ѓайбдоне пайдоиши абри сафедро болои сари Чингизхон пешгўї мекунад: «Он нишонаи Ќазои Афлок аст, ки воломаќомии мутлаќатро дар рўи замин шањодат медињад. Ту бояд он абрро эњтиёт кунї, вагарна, гумаш, ки кардї, аз ќудрати беназират мемонї…» Њама таркиши хашми Хоќонро интизор мешаванд, вале ў густохии ѓайбдони дарвешро оромона тањаммул мекунад: «Фарз кардем, Афлок ин суханонро ба дили ту андохт, ки ба мо бигўї. Фарз кардем, ки ман бовар кардам. Лекин, бигў, эй мусофири хирадманд, ки ман он абри озоди осмонро чї гуна эњтиёт карда метавонам? Шояд галабонњои савори аспњои болдорро бифиристам, ки нигоњубинаш бикунанд? Ё, чун аспи сур, ба њар эњтимол, лаљомаш бизананд?! Абри осмониеро, ки бод сад сўяш мебарад, ман чї хел эњтиёт карда метавонам?» Дарвеши ѓайбдон, бо њамон густохиву лоќайдии бузургворона, посух медињад: «Инаш – кори ту…»

Оре, њар касе њам, агар Инсон аст, бояд пораабри марњаматеро, ки Худованд бар фарози њар бандаи покаш парафшон медорад, посбону посдор бошад. Чї гуна – кори њар кас аст, вале як чиз мусаллам аст, ки бе нияти неку амали нек, ки вазифаи азаливу абадии Инсон аст, дар сояи пораабри марњамати Худованд будан имкон надорад.

 Низом ЌОСИМ

E-mail: nizom_kosim@mail.ru

* Волга

* Дуруд (муѓулї)

*рўди Урал

* вагон

*почта

**оперативї

[††] локомотив, паровоз

*купэ.

* стрелочник