Трансплутонавыя афелii (на белорусском языке)

Зыль ведаў, што аб сваiх назiраннях i роздуме ён павiнен паведамiць на Зямлю. I разумеў, што гэта ўрэшце нiчога iстотнага не дасць. Калi ён не вырашыць загадку тут, то на Зямлi яе тым больш не адгадаюць. Адтуль камету не ўгледзiш, а на перагаворы будзе патрачана некалькi дзён - лазераграма ад Плутона да Зямлi iдзе больш пяцi гадзiн. За гэты марна патрачаны час Пялёстак знiкне з поля зрочу Плутонавага тэлескопа.

Што ж, хоць гэта i яўнае парушэнне правiл, ён паспрабуе выкарыстаць тыя нямногiя гадзiны, якiя дае яму камета. Ён паспрабуе сам дабрацца да iсцiны.

Зыль прыняў за аснову меркаванне, што гэта зямны зоркалёт. Яму было пакуль не так ужо важна, якi ён i адкуль вяртаўся. Галоўнае, што зоркалёт чамусьцi страцiў здольнасць да самастойнага руху ў прасторы i таму мае патрэбу ў дапамозе.

Гэта, бадай, крыху смелы вывад, але, як нi круцi, iншага не прыдумаеш. А за iм следаваў другi - абавязкова паведамiць на Зямлю.

Усё ўпiралася ў Зямлю.

Зыль уздыхнуў. Паслаўшы справаздачу, ён тым самым пазбаўляў сябе адказнасцi за наступны ход падзей. Ён жа толькi начальнiк касмадрома, i ў яго няма ў падначаленнi службы выратавання караблёў. Для гэтага iснуюць спецыяльныя атрады, якiя базiруюцца ў цэнтры Сонечнай сiстэмы. Яны, безумоўна, прыйдуць на дапамогу. Аднак тут ёсць невялiкiя няўвязкi. Першая час, якi спатрэбiцца караблям-выратавальнiкам, каб дабрацца да мэты, i другая - не выключана, што ён наогул памылiўся i гэта нiякi не зоркалёт.

I Зыль вырашыў зрабiць па-свойму, хай сабе гэта i будзе службовым парушэннем. Iншага выйсця ён не бачыў.

Праз гадзiну Зыль сабраў свой нешматлiкi калектыў. Пазнаёмiўшы таварышаў са становiшчам, ён сказаў намеснiку:

- Палячу я, падрыхтуй "Барса".

- Табе нельга, - запярэчыў намеснiк.

- Урачы? - з горыччу спытаў Зыль. - А ў тых, хто, магчыма, трапiў у пераплёт там, у прасторы, можа, здароўе яшчэ горшае. - I, быццам канчаючы размову, загадаў: - Я склаў усе матэрыялы. Паведамiце на Зямлю, калi стартую. Зоркалёт з Капэлы прымiце без мяне.

Пяцiмесны "Барс" быў адзiны карабель, што стаяў на ўсякi выпадак на касмадроме Плутона. Ён мог развiваць хуткасць крыху вышэйшую, чым унутрысiстэмныя планеталёты, але да гэтага часу яму нi разу не даводзiлася адрывацца ад Плутона. Зыль не меў дыплома пiлота. Кiраваць "Барсам", калi здарыцца выпадак, павiнен быў iншы. Але i на гэты раз Зыль парушыў правiлы, адправiўшыся адзiн. У свой час, пазбаўлены магчымасцi скончыць школу астралётчыкаў, ён усё-такi асвоiў спецыяльнасць пiлота самастойна. I пазней, ужо на Плутоне, нiбы прадбачачы гэты выпадак, часта забiраўся ў кабiну "Барса" i ўяўляў сябе яго капiтанам. Ён вельмi любiў космас.

Спяшаючыся, Зыль адразу даў вялiкае паскарэнне. Сiла перагрузкi прыцiснула яго да крэсла, зацягнула вочы туманам. Праз мутную чырванаватую заслону ён убачыў развiтальныя агнi стартавай пляцоўкi. Яны былi, як зоркi, толькi ў адрозненне ад iх памiргвалi, пералiваючыся рознакаляровымi iскаркамi. А мо ён ужо гэтага не бачыў, а толькi ўяўляў па памяцi. Разумеючы, што ўжо нестае сiлы адольваць гэтыя шматлiкiя "жы", ён апошнiм намаганнем перадаў кiраванне аўтаматам i пагрузiўся ў балючую i трывожную дрымоту.

Апрытомнеў Зыль не адразу. Спачатку ён адчуў, як раз-пораз на яго наплываюць нейкiя незвычайныя хвалi, несучы з сабой даўно забытую лёгкасць, нiбы ў дзiцячым сне, калi плывеш над зямлёй, як птушка. Прыйшлi на памяць трэнiроўкi ў час вучобы. Але чаму так баляць рукi i ногi? Расплюшчыўшы вочы, ён са здзiўленнем убачыў, што плавае ў паветры, а пад iм - i крэсла, да якога ён забыўся прышпiлiцца, i пульт з прыборамi, i iлюмiнатар, у якiм блiшчаць зорныя россыпы. I зараз жа прыйшоў боль: ламiла грудзi, цяжка пульсавала ў галаве.

З iронiяй адзначыў, што медыкi, вiдаць, не памылялiся. I тут жа адчуў радасць, што ён аказаўся мацнейшы, чым пра яго думалi. Не зважаючы на боль, ён апусцiўся ў крэсла, каб вызначыць месца свайго знаходжання ў прасторы.

"Барс" iмчаўся па зададзеным курсе, дасягнуўшы амаль мяжы сваёй хуткасцi. Але, каб дагнаць камету, гэтага было мала. Яна нiбы наўмысна заклала вiраж, робячы дзесяткi тысяч кiламетраў у гадзiну.

Мiналi гадзiны. Зыль правёў iх за карабельным тэлескопам. Пялёстак, здаецца, захоўваў першапачатковую адлегласць. Зыль ужо хацеў уключыць рухавiкi, каб павялiчыць хуткасць, як раптам успомнiў: гэта ж Пялёстак. I задаў праграму лiчыльнай машыне вызначыць "Барсу" новы курс.

Неўзабаве "Барс" пачаў паварот убок. Не, не дарэмна Зыль трацiў некалi час, вылiчваючы арбiту любiмай каметы. Як бы хутка яна нi ўцякала, у прасторы ўжо вызначана кропка, дзе "Барс" сустрэнецца з ёю.

I вось надышоў час, калi "Барс" i Пялёстак пачалi зблiжацца. Мiнула некалькi дзён, i Зыль заўважыў, што цела, якое ён палiчыў за касмiчны карабель, перамясцiлася - яшчэ блiжэй да ядра. Яно няўмольна прыцягвала яго, як магнiтам. На ўсякi выпадак Зыль паслаў да каметы лакатарны прамень. Ён вярнуўся. Цела, захопленае каметай, аказваецца, утрымлiвала метал.