Цытадэль неба

На другі дзень жыхары Месяца сабраліся на нараду. Па заданню Дзянісава Алег зрабіў разлікі на старт, і цяпер расказваў сябрам аб магчымасцях звароту на Зямлю.

Справа ўскладнялася. Паліва ў ракеце засталося мала. Яго хапала толькі, каб узняць ракету i двух чалавек.

Усе сядзелі строгія, задумлівыя. На ілюмінатары ляжаў кавалак чорнага неба з блакітнаватымі іскрынкамі зорак.

Іван Іванавіч заклаў рукі за спіну і хадзіў сюды-туды па каюце.

— Тут трэба галава Саламона, — сказаў нарэшце Віктар.

— На Саламона спадзявайся ды і сам кумекай, — заўважыў Дзянісаў.

Роб Пітэрс ускудлачыў чорныя валасы і, узняўшы галаву, сказаў:

— Што-ж, мы застанемся. Нам не прывыкаць з Полем. Будзем весці назіранні за прыладамі, рабіць запісы, дапамагаць вам абсталёўваць навуковы гарадок...

Поль злосна бліснуў вачыма на свайго суайчынніка.

— Ідзі да д’ябла, Роб! — сказаў ён стрымана. — Я не хачу заставацца ў гэтай пякельнай пустыні. Я ўжо ад гэтых халодных каменняў захварэў. У мяне грып.

Алег усміхнуўся.

— Прычына сур’ёзная, сябры. Мы не можам рызыкаваць будучыняй гэтай планеты. Яна павінна быць чыстай...

Роб задаволена ўсміхнуўся. Яму было прыемна, што Алег так жорстка, саркастычна насміхаўся з Поля. Няхай ведае, чаго каштуе яго сквапнасць і фанабэрыстасць.

На небасхіле заходзіла Сонца. Доўгія цені ад высокіх горных вяршынь з кожнай гадзінай усё бліжэй і бліжэй падступалі да ракеты.

Алег нейкі момант разглядаў суровы ландшафт Месяца, потым адвёў позірк ад акна і, паказаўшы на макет ракеты, што вісеў на сцяне, сказаў:

— Есць адзін выхад — зняць антэны.

— А яшчэ што? — незадаволена і насмешліва буркнуў Дзянісаў. — Можна выкінуць тэлевізары? Так?

Алег збянтэжыўся.

I вось устаў Роб, магутны і высокі. Сваёй спіной ён засланіў два ілюмінатары, і ў ракеце адразу стала цемнавата.

— Я маю прапанову, — сказаў ён хрыплаватым нізкім голасам.— Яна вельмі простая: я знайду паліва!

Усе здзіўлена паглядзелі на негра. Аб чым ён гаворыць, на што спадзяецца?

Іван Іванавіч наблізіўся да замежнага госця, прыжмурыў бровы:

— Ну, ну, гаварыце!

— Мы забыліся пра «Анаконду»! Алюмініевы і магніевы лом — выдатнае паліва, — сказаў ён і паволі сеў у крэсла.

— Гэта тое, што нам трэба! — усклікнуў Дзянісаў. — Вы малайчына, Роб!

На некалькі хвілін усталявалася цішыня. Толькі чутно было, як бег час, ды як стукалі ў грудзях сэрцы. У кутку каюты на канапцы круціўся, бы на іголках, Поль Арноль. Усе разумелі непакой капітана «Анаконды».

Роб устаў і пачаў збірацца ў дарогу. Дзянісаў разгарнуў карту, накрэсліў маршрут і перадаў яе Робу. Той паволі згарнуў яе і паклаў у цэлулоідны планшэт. Потым павярнуўся да Арноля, сказаў:

— Містэр Поль, нам пара!

— А вы вазьміце i на маю долю, — ні то з усмешкай, ні то сур’ёзна сказаў Арноль і неахвотна падышоў да гардэробнай, дзе вісеў яго касмічны касцюм.

— Няўжо вы не ведаеце, што тут яшчэ не нарадзіліся дурні, каб служыць вам, — сказаў з несхаванай злосцю Роб. — Хутчэй варушыцеся, Поль! Вам падвярнуўся выпадак вярнуцца на Зямлю, а вы марудзіце!

Яны выйшлі з ракеты.

I вось праз гадзіну Роб i Поль, абліваючыся потам, вярталіся назад. Яны то ўздымаліся ўверх, то бегалі па глебе, спатыкаючыся аб каменні. Плечы іх горбіліся пад цяжарам вялікіх паклаж.

Няўклюдныя постаці адкідвалі доўгія, пачварныя цені, і яны здаваліся ў гэты момант нейкімі страшыдламі, што павылазілі з чорных шчылін каменнай планеты.

А тым часам члены совецкай экспедыцыі вырашалі, хто павядзе ракету на Зямлю.

— Давядзецца ляцець табе, Віктар,— сказаў Іван Іванавіч Дзянісаў пасля доўгага роздуму. — У Алега тут многа спраў...

Віктар паглядзеў з-пад ілба на начальніка экспедыцыі, і твар яго непрыгожа перасмыкнуўся. Юнак зразумеў: нарэшце прыйшоў той момант, калі ён павінен паказаць сваю гордасць і знявагу да небяспекі, каб пасля атрымаць высокае права на павагу ад дзяўчыны, якую кахаў...

Апусціўшы ўніз галаву і стрымліваючы нейкае ўнутранае ліхаманкавае дрыжанне, Віктар нерашуча спытаў:

— Іван Іванавіч, я маю права на подзвіг?

— Вядома, — адказаў той, не разумеючы, да чаго хіліць штурман.

— Тады дайце магчымасць застацца мне з вамі...

Дзянісаў заклапочана сціснуў у кулак падбародак i непрыкметна зірнуў на Алега.

Алег моцна пачырванеў. Ён не разумеў Віктара i таго, дзеля чаго той ішоў на такі ўчынак. «Адступіўся? — падумаў юнак. — Не, на гэта не падобна...»

Нейкі момант усе маўчалі. Нарэшце Дзянісаў зрабіў жэст рукой у бок Алега і сказаў:

— Калі ты сапраўдны сябра, павiнен зразумець...

— Добра. Я згодзен, Віктар, — сказаў ціха Алег.

На другі дзень «Вулкан» быў падрыхтаваны да адлёту. Поль Арноль i Роб, цёпла развітаўшыся з Дзянісавым і Віктарам, пачалі ўзбірацца па капронавай лесвіцы да шлюзавай камеры ракеты.

Алег стаяў на шэрай базальтавай пляцоўцы, слухаў апошнія распараджэнні Дзянісава.

— Калі забярэце Макса з «Алмаза», зробіш кругавы аблёт Месяца і над морам Нектара выходзь на курс.

— Зразумела, Іван Іванавіч, — бадзёра прамовіў Алег і па-вайсковаму казырнуў.

— Ну, добрай дарогі! — шчыра пажадаў начальнік экспедыцыі.

У гэты час Віктар Машук падышоў да Алега i, па-мужчынску абняўшы яго, сказаў:

— Ты будеш бачыць Наташу?