Учебник белорусского языка

Літары
Ад А да Я — Пчолы з др'yжнага рая:

Носяць мёд

У соты в'eдаў.
Просяць,
Каб усё ты в'eдаў.

Паступова,

Пакрыс'e
Іх запомніць
Трэба ўс'e.

— Аг'a! — А голас пада'e.

А — найвял'iкшая пав'aга,
Бо пачын'aецца з я'e
Айчына,
'Aзбука,
Адв'aга.

Белар'yсі ўсёй бязм'eжжа

Гэта літара хав'aе:
Б'yльба,
Б'eраг,
Белав'eжа,
Бор і вышка бурав'aя.
У чырвоных новых ботах

Б'yсел т'yжыць па балотах.

Вал'yн пар'aіў валун'y:
— Падст'aў спін'y,
А я зірн'y,
За плотам далячынь як'aя.

Так і вяк'yюць валуны,

Зрасл'iся ля слуп'a яны.
Адзін глядз'iць,
Друг'i чак'aе.

Глянь,

Сагн'yла даланю,
Г,
Каб зм'eрыць глыбіню.
Дзе яно,
Глухое дно?
3 галавой Г не відно!

Д зраб'iлася, што к'aдка.

Тут патрэбна фіззар'aдка!
Падагн'yўшы см'eшна ногі,
Прысяд'aе да падлогі.

Ехалі вясёла с'aні,

Мч'aліся тры рысак'i.
Е чарн'eла за ляс'aмі
Быццам 'eлка ў тры сук'i.
А над 'eлкай
Дзве сарокі
Пільнав'aлі шлях далёкі,
Ці яшчэ гняздо чыё.
Непас'eдныя чысцюлі
'Eлку толькі ледзь кран'yлі,
З Е раптоўна ст'aла Ё.

Ж'aўранак звін'iць

над жытам.
Сонца ўст'aла з-за лясоў.
Жне камб'aйн
З вясёлым спрытам
Промні сп'eлых каласоў.

Зябка зб'iўшыся ў камяк,

Падагн'yўшы л'aпкі,
З'aйка-віслав'yх абмяк —
Злосны с'iвер зябкі.
Вымаўляе 3 зав'eя,
Так, што н'eба ружав'eе.

'Iскры,

Ад салюта 'iскры
П'aдаюць на абел'iскі.
Каб не меў ты долі горкай,
П'aлі волаты ў ба'i.
І — як абел'iск над зоркай.
Як прам'eнь, прамое І.

Крадком ступае пакрыс'e.

Што за спіною К няс'e?
Куды ідз'e,
Няс'e каго?
Як хочаш,
Сам спыт'aй яго!

Л'aпа льва

Ці ножка л'aвы
Зл'eва так ста'iць
Ці спр'aва?
Л'aпа ў кошкі,
Л'aпа ў рысі,
Лепш за л'aпы не бярыся!

Моўчкі я і ты ішл'i,

А звял'i далоні,
Сталі МЫ,
І на зямл'i
Смех звін'iць сягоння.
3 М — на ўв'aзе гэта май
М'aма,
Мір і Св'eтлы Май!

Невядома хто парэзаў

На кав'aлкі л'eсвіцу:
Шмат драб'iн
Для ўсіх гарэзаў,
Ды па іх не л'eзецца.
У нав'yку шлях круты —
Не заб'yдзь пра гэта ты!

Окае, окае

Кола крутабокае,
Бо, падняўшы сотню тон,
Самазв'aл бярэ разгон.
3 Белав'eжы наш БелАЗ
Возьме ўсіх зуброў за р'aз.

Пак'yль збір'aюць

новы дом
Без гэбля, без сяк'eры,
Пуст'yе без дзвярэй праём, просіць:
— Дайце дзв'eры!

Рук'y пад п'aху Р бярэ.

Ур'aнні росна на дварэ.
Смех ухап'iўшы за рук'y,
Паб'eг Рам'aн дагн'aць рак'y.
3 Р пачын'aецца раскл'aд.
Рабочы час раскл'aду рад.

Стынуць капытоў сляды

І не выпадкова
Грэе сонца ў халады
М'eсяца падкова.
Хто падкову ўзнёс на н'eба,
Зразум'eць самому трэба!

Тэлеантэны не ад стр'aху

Уздрыгваюць на кожным д'aху,
Яны павінны
Шт`oхвіліны
3 усёй зямл'i лав'iць нав'iны.
Запамін'aецца адм'eнна:
Т — тонкая тэлеантэна.

Убок, угору ад ствал'a

Гал'iнка ціха ў рост пайшл'a.
У-у — вые ў н'eба воўк зімою
3 ашчэранаю п'aшчай злою.
У — запал'iлі ф'aкел звыкла,
І ў той жа момант
Ц'eмра зн'iкла.

Фыркае, надзьм'yўшы шчокі,

Ф забылася на ўрокі,
Як сур'ёзнай быць такой —
Смех за кожнаю шчакой.

Х — нажн'iцы ад знямогі

Выпрасталі р'yкі, ногі —
Хай іголка-даўгашыя
Хвартух'i даўг'iя шые!

Цяп'eр ісц'i дал'eй

пар'a нам.
Ц — цяжкая цыстэрна
з кр'aнам.
Крых'y пав'eрнеш кран яшчэ —
Цурок з цыстэрны пацячэ.

Чак'aе ўп'aрта арляня,

Кал'i пакл'iча вышыня.
Кварт'aл,
Дзе ўзрос за гм'aхам гмах,
Нібы арл'iных крыл разм'aх.
Ч в'eльмі в'aжнае там'y,
Што пачын'aе ўсе «чам'y»?

Шэпча штосьці шасцярня,

Быццам Ш — я'e радня.
І зус'iм не для заб'aвы
Шасцярня скрып'iць зуб'aмі.
Далічыўшы да шасц'i,
Можна ўжо шук'aць ісці!

Эх! — Э праходу не да'e,

Язык пак'aзвае сярдз'iта,
Там'y ў канцы шук'aй я'e,
А не ў пач'aтку алфав'iта.

Юным ст'aне чэмпіёнам —

Бач, як гоніць мяч са звонам,
В'yчыць к'eмлівасць сваю.
Даланя з мячом, Як Ю.
Ты пя'eш і я пяю —
Кожны п'eсеньку сваю.

— Я ў канцы быць не маг'y! —

Выстаўляе Я наг'y.
Той, хто якае зашм'aт,
Ст'aвіць сам сяб'e наз'aд!

В'eдай,

Да нав'yк ахвочы,
'Aзбука —
Вучэння вочы!
'Aзбука —
Ад А да Я —
Спадарожніца твая,
У кра'iну в'eдаў шлях
Пачын'aе па склад'aх.
Са складоў складз'eцца слова.
Слова —
Добрых спраў аснова.