Читаем Учебник белорусского языка полностью

Однако сочетание с парными собирательными числительными абодва, абедзве в качестве подлежащего согласуются со сказуемым только в форме множественного числа: Абодва хлопцы маўчалі. Абедзве каровы ацяліліся. Абодва гаспадары спалі. Абедзве ўнучкі йылі ў гасцях.

ЭКСПРЕССИВНЫЕ ОБРАЩЕНИЯ

Мать. Маці — мама, мамка, мамачка, матуля, матулька, — л ечка, — ленька, мамуся, мамуська, — сечка, — сенька.

Отец. Бацька — тата, татка, татачка, татуля, татулька, — л ечка, — ленька, татуся, татусь, татуська, — сечка, — сенька

Бабушка. Бабка — бабуля, бабулька, — л ечка, бабачка, бабуся, бабуська, — сечка, бабуня, бабунька.

Дедушка. Дзед — дзядуля, дзядулька, — л ечка, дзеда, дзедка, дзядок, — дочак, дзедзя, дзедзік.

Брат. Брат — братка, братачка, братулечка, браток, браточак, браціку, брацейка, брахненька, — н ейка

Сестра. Сястра — сястрыца, сястрычка, сяструля, — л ечка, — ленька.

Дочь. Дачка — дачушка, дачушачка, дочачка, дочанька, дачуля, дачулечка, — л енька, доча, дочухна, дачухна, доня, донька

Сын. Сын — сынок, сыночак, сыночачак, сынуля, сынулька, — л ечка, — ленька, сынку.

Внук. Унук — унучак, унучачак.

Внучка. Унучка — унучачка, — ч анька

Тетя. Цётка — цётачка, цётухна, цёця, цятуля

Дядя. Дзядзька — дзядзечка, дзядзя, дзядзюля

Жена. Жонка — жоначка, маці, жанчынка, сябрынька, бабка

Муж. Мужык — мужычок, чалавеча, стары

Ребенок. Дзіця — дзіцятка, — т ачка, дзетка, дзетачка, — танька

Друг. Сябра — сябрук, братка, браток, брацец, брат, дружа

Подруга. Сяброўка — сястрыца, сястрычка, дарагуша, мілка, галубка.

Парень. Хлопец — хлопча, малец

Девушка. Дзяўчына — дзеўчына, дзяўчо

Мальчик. Хлопчык — хлапец, хлопча, хлапечак, дзіцятка

Девочка. Дзяўчынка — дзяўчыначка, дзяўчо

Женщина. Жанчына — жанчынка, кабетка, бабка, цётка, цётухна

Мужчина. Мужчына — мужчынка, чалавеча, чалавечак, дзядзька

Девчата. Дзяўчаты — дзяўчаткі, -тачкі

Ребята (парни). Хлопцы — хлопчыкі, хлапцы.

Ребята (дети). Дзеці — дзеткі, дзетачкі, дзетвара,

дзятва, хлопцы і дзяўчаткі

Мужчины. Мужчыны — мужчынкі, дзядзькі, дзядзечкі

Женщины. Жанчыны — жанчынкі, жанчыначкі, кабеткі, кабетачкі, жоначкі, бабачкі, жанкі

Люди. Людзі — людцы, людзечкі

Братья. Браты — браткі, браточкі

Гости. Госці — госцейкі, госцікі

ТЕКСТ

Прыгожа ўлетку ў весцы Зяленічах!

Адзін канец вескі амаль што губляецца ў лесе. Лес той цягнецца далёка-далёка ўніз па Дняпры, і чым далей, чым глыбей удацца ў нутро яго, тым шчыльней ахіне ён дыханнем адвечнай дзікасці, тым мацней зачаруе глухім звонам глыбокай сваёй цішыні.

У лесе ўлетку бывае шмат ягад і грыбоў. У святочныя дні там шумліва блытаюцца песні птушак з песнямі шустрых дзяўчат, з віскам і смехам, з гулкім гойканнем моладзі. Жыве тады лес пярэстазвонкім жыццём, і ў тым жыцці — у зяленым, у сонечным — чуваць гармонія шчасця, гармонія светлае радасці

А вечарамі, калі па весцы клапатліва задзынкаюць начныя жукі ды пачнуць моўчкі ныраць з-за вуглоў чорныя шаптуны-кажаны калі пранясецца над вескаи ці хам ірны подых начнога спакою — над Дняпром тады сакавіта пальецца беларуская звонкая песня, разальецца ў працяжлівых ядраных гуках надрыўны сум беларускае вескі.

Перейти на страницу:

Похожие книги

История лингвистических учений. Учебное пособие
История лингвистических учений. Учебное пособие

Книга представляет собой учебное пособие по курсу «История лингвистических учений», входящему в учебную программу филологических факультетов университетов. В ней рассказывается о возникновении знаний о языке у различных народов, о складывании и развитии основных лингвистических традиций: античной и средневековой европейской, индийской, китайской, арабской, японской. Описано превращение европейской традиции в науку о языке, накопление знаний и формирование научных методов в XVI-ХVIII веках. Рассмотрены основные школы и направления языкознания XIX–XX веков, развитие лингвистических исследований в странах Европы, США, Японии и нашей стране.Пособие рассчитано на студентов-филологов, но предназначено также для всех читателей, интересующихся тем, как люди в различные эпохи познавали язык.

Владимир Михайлович Алпатов

Языкознание, иностранные языки / Языкознание / Образование и наука