parteto grandegulo gastejo gefratoj leterportisto sekretigi plibonigi fotilo duonjara duobligi rerakonti antauxhieraux kelkcent multvorta alproksimigxi senharigxi restu surstrate tutmonda malkara unufoje unuafoje lastfoje jarkvino trafari samlandano alivesti sin demeti subteksto subpieda sube tranokti malsukcesi cxeesti cxiopova cxirkauxpreni enigi kunigi nedeviga nepra jese interkompreno gxustatempulo lavmasxino laborloko cxevalkurejo
7.2. Переведите сочетания:
de la kapo gxis la piedoj rigardu sub la piedojn temperaturo sub nulo en sabato kun lia subskribo priparoli dum tagmangxo unu fojon por cxiam per unu fojo konoj de lernantoj pri la historio malsana je la piedoj gxis kie? fenestro al la strato enamigxi al pliagxulo aligxi al Esperanto-klubo la plej bela el la virinoj veni por vidi vin kinejo kun mil lokoj dekduo da kovertoj levi sin de la tablo resti sen mono nokto sen dormo iri tra la strato antaux kelkaj minutoj tio estis cxirkaux dimancxo proksimigxo celen labori tage-nokte
7.3. Переведите фразы:
Kio nin ne interesas, tion ni tuj forgesas. La "tuj" de sinjoroj estas multe da horoj. Ni interesigxas pri homoj, kiam ili interesigxas pri ni (Publius Syrus/SIrus). Tempo estas mono (B. Franklin). Li havas pli da mono, ol li povas kalkuli. Ricxulo ne scias, kiu estas lia amiko. La homo estas tio, kio li estas, sed ne tio, kio li estis. Kiam la vino eniras, la sagxo eliras. Apenaux lin portas la piedoj. La vesto, kiun vi ne havas, vin ne varmigas. Se vi amas preni, amu nepre redoni. Ne cxiam diru tion, kion vi scias, sed cxiam sciu, kion vi diras. Kia gasto, tia gastigo. Mi ne estas tiel ricxa, por ke mi acxetu malkarajn objektojn. Multfoje povas ami la homo, sed nur unufoje li amas (A. I. Kuprin). Cxi tio restu inter ni! Pli bona estas malgranda "jen prenu!", ol granda "morgaux venu!". Por esti bona instruisto, necesas ami tion, kion vi instruas, kaj tiujn, kiujn vi instruas (V. O. Klucxevskij). Vivu kun la homoj tiel, ke viaj amikoj ne estigxu malamikoj, sed ke malamikoj estigxu amikoj (Pitagoro). Vivi sen virinoj estas same malfacile, kiel kun virinoj (Aristofano). Viro devas preni edzinon, kiu havu duonon de lia agxo plus sep jarojn. Se la homo ne enamigxis gxis kvardek jaroj, prefere li ne enamigxu ankaux poste (B. Shaw/Sxo). Se du homoj faras ecx tute saman laboron, rezulto ne estos sama. Ne suficxas fari bonon, necesas ankoraux fari gxin bone (D. Diderot/DidrO). Kiu pli frue venas, pli bonan lokon prenas. Kiu venis post la mangxo, restas sen mangxo. Cxio sia estas plej cxarma. Esperanto estas la plej facila lingvo.
7.4. Переведите на эсперанто:
Вчера я встал рано, почистил зубы, умылся и оделся. После завтрака я сложил учебники в портфель и вышел из дому. Через четверть часа троллейбус был уже вблизи университета. Я пришел за пять минут до занятий. В течение двух часов у нас была важная лекция по истории, а затем - практические занятия по физике и математике. Я пообедал в студенческой столовой и пошел в библиотеку. Полтора часа я занимался спортом. Дома я поужинал и сел читать такой интересный роман, что даже забыл про телевидение. В половине двенадцатого я лег спать.
7.5. Расскажите о вашем рабочем дне или составьте диалог по одной из ситуаций: а) если бы у вас была сильная воля, какой у вас был бы режим дня? Спросите товарищей, как это осуществить; б) вы ездите на работу или ходите пешком? Что вы видите по дороге?; в) побеседуйте с товарищем о вашей работе, чем она вам нравится и чем не нравится; г) побеседуйте с товарищем о работе, которой вы мечтаете заняться. Чем она вас привлекает?
Совет
Как вы заметили, пункты, разъясняющие теоретический материал, коротки. Но пункт 7-6 - исключение. И не случайно: правильное употребление винительного падежа требует определенного навыка, приобретаемого тренировкой. Благодаря наличию винительного падежа фраза на эсперанто становится гибкой.
Приложения
Языковая игра "Однокоренные слова"
От корневого слова образуйте как можно больше слов путем изменения окончания, добавления суффикса, приставки или корня. Например: sana - sano, malsana, sanigi, resanigxi, malsanulejo, porsana, piedmalsano...
С. Н. Кузнецов
Основные понятия и термины интерлингвистики
(извлечение)
АВТОНОМИЗМ (схематизм) - одно из ведущих направлений в конструировании апостериорных языков; противопоставляется натурализму. Автономизм исходит из того, что плановый язык должен строиться по образцу естественных языков, но при этом может иметь собственные (автономные) правила и закономерности.
АВТОНОМНЫЙ ЯЗЫК (схематический язык) - плановый язык апостериорного типа, следующий принципам автономизма... К числу автономных языков относятся: эсперанто, идиом-неутраль, идо.
АКАДЕМИЯ - орган, осуществляющий контроль за функционированием и развитием плановых языков коллективного использования... Академия эсперанто имеет главным образом охранительные функции, лишь официализируя коллективно вырабатываемую норму языка.