Учебник языка эсперанто

б) указывает направление движения к цели, причем предлоги al и en при слове в винительном падеже могут опускаться: iri en la hejmon (= iri la hejmon); eniri en tramon (= eniri tramon); veni al domo (= veni domon). Наречие, употребляющееся в этом значении, также приобретает окончание -n: kuri hejmen, alveno Moskven.

Предлоги, указывающие направление движения к цели (al, gxis, tra), не требуют винительного падежа. Предлоги, указывающие направление движения не к цели (de, el) или вообще не указывающие направление движения (например, dum, kun, per, por, pri, sen, da, je), никогда не требуют винительного падежа.

Некоторые предлоги (например, en, sur, sub, inter, antaux, post, cxe) требуют после себя именительного падежа, если они обозначают место, или винительного падежа, если обозначают направление движения к цели: en la domo <в доме>, en la domon <в дом>; sur la tablo <на столе>, sur la tablon <на стол>; sub la lito <под кроватью>, sub la liton <под кровать> и т.п.;

в) употребляется в конструкциях, которые в предложениях выступают как обстоятельства, выражая меру времени (kusxi du horojn, malsani du monatojn), меру расстояния (iri du kilometrojn), меру стоимости (kosti du rublojn), меру веса (pezi du kilogramojn);

г) иногда может заменять предлоги, если при этом смысл остается ясным; примеры, связанные с обозначением направления движения к цели, даны выше; кроме того: Mi venos la kvinan de majo (= en la kvina de majo); Mi dankas (demandas, instruas, rigardas) vin (= al vi); Mi dormis (instruis, iris, kuris, laboris, lernis, parolis, restis) sep horojn (= dum sep horoj), la tutan tagon (= dum la tuta tago); Mi forgesis (petis, gxojis, certis, dankis) vian alvenon (= pri via alveno); Li kuris tri kilometrojn (= tra tri kilometroj); Li estas kvardek jarojn agxa (= agxa je kvardek jaroj), kelkajn monatojn (= je kelkaj monatoj) pli agxa ol mi; Mi venis du horojn pli frue (= je du horoj pli frue).

Гораздо менее удачны формы: mi venos sabaton (= en sabato, sabate) [<в субботу>], mia filino logxas Moskvon (= en Moskvo, Moskve), mi kusxas liton (= en la lito, enlite), mi sidas segxon (= sur segxo, sursegxe), responde vian demandon (= al via demando).

Формы с винительным падежом короче и динамичнее, формы с предлогом - точнее и употребляются в более официальном стиле.

При обозначении времени в часах предлог je не заменяется винительным падежом: Mi venas je la sepa horo vespere.

Следует избегать скопления слов в винительном падеже при одном глаголе: Mi rigardis filmon dum du horoj (а не *Mi rigardis filmon du horojn); Mi sciigis sxin pri tio или Mi sciigis tion al sxi (а не *Mi sciigis sxin tion).

Если имя собственное оканчивается на гласный, то в винительном падеже к нему добавляется окончание -n, если на согласный, то -on: Mi trovis en la cxambro Borison, Arkadij-on kaj Zoja-n.

7-7. При однородных формах глагола подлежащее обычно не повторяется: Mi levis min, matenmangxis, prenis la lernolibrojn kaj eliris el la hejmo.

Словоупотребление

7-8. Слово mono <деньги> обычно употребляется в единственном числе: Ne tiel bone estas havi monon, kiel malbone estas ne havi gxin.

7-9. Дни недели: lundo <понедельник>, mardo <вторник>, merkredo <среда>, jxauxdo <четверг>, vendredo <пятница>, sabato <суббота>, dimancxo <воскресенье>. С названиями дней недели определенный артикль la обычно не употребляется.

Текст

Matene en tramo

- Bonan matenon, Nikolao! Kial vi estas tiel rugxa?

- Cxar mi postkuris la tramon kaj apenaux sukcesis ensalti gxin lastmomente.

- Cxu vi levis vin malfrue?

- Jes. Hieraux mi studis lernolibron gxisnokte, tial enlitigxis tre malfrue. Kaj hodiaux mi malfermas la okulojn - diablo prenu! Restas nur kvaronhoro! Mi tuj surpiedigxis, subakvigis la kapon, lavis min kaj samtempe rapide brosis la dentojn, vestis min kaj elkuris el la hejmo sen kombi la harojn, ecx monon por la matenmangxo forgesis.

- Nu, ne gravas! Mi kunprenis suficxe da mono: matenmangxo en nia studenta bufedejo kostas ne pli ol 50 kopekojn. Interalie, mi ricevis ankorauxfoje alilandan leteron en Esperanto.

- El kiu lando?

- Pensu nur - gxi venis el la malproksimega Auxstralio! El alia parto de la mondo!

- Cxu? Vere, tre malproksima loko!

- En la koverto trovigxis priskribo de Melburno kaj cxarma bildkarto: multaj homoj - viroj kaj junulinoj - rikoltas sur kampo.

- Kie estas la letero?

- Hejme. Mi montros gxin al vi, se vi havas deziron.

- Mi cxiam deziras koni interesajn objektojn. Kiam vi alportos tiun cxi leteron?

- Marde aux merkrede aux alitempe.

- Tio estas bona. Mi antauxdankas vin. Sed mi gxis nun ne ricevis respondon el Japanio. Mi interesigxis cxe mia leter-amiko pri japaniaj televidiloj - necesas rekoni, ke ili estas tre bonaj kaj pezas malmulte.

- Mi pensas, ke li nepre respondos - tuj kiam li havos necesajn informojn.

- Jen la universitato. Sed antaux ni multas pasagxeroj. Tial ni proksimigxu al la elirejo kaj rapidu eltramigxi!

Задания

7.1. Что означают следующие слова?