Лишь в результате длительной борьбы могущество Османской империи было подорвано общими усилиями коалиции европейских стран. При посредничестве Англии и Голландии воюющие стороны приступили к переговорам, которые привели к подписанию 28 января 1699 года мирного договора в местечке Карловцы (Славония). Австрия получила всю Венгрию с Трансильванией, Славонией и жупы[65]
в Хорватии, без Баната и части Срема. Венеция оставляла в своих руках Морею (Пелопоннес), значительную часть территории Далмации (около 5000 кв. километров), а также несколько островов в Ионическом и Эгейском морях. России достался Азов и право судоходства на Черном море. Речь Посполита вернула в конце концов утраченные в 1672 году Подолье, Украину и Каменец-Подольский.«Мир в Карловцах стал переломным моментом в новой истории Турции. Начатая Сулейманом Великолепным политика активной интеграции и участия Османской империи в европейском концерте тем самым была закончена, из субъекта она стала объектом европейской политики. С этого времени начались, с одной стороны, борьба европейских государств за наследство, доставшееся от Турции, а с другой стороны, попытки Турции удержать прежние владения и позиции»{114}
.Победа под Веной дала наконец плоды. Но в наибольшей степени ими воспользовались будущие захватчики Польши — Австрия и Россия. Однако в традиции жителей Вены она прочно вписалась как великолепный, последний военный успех клонящегося к упадку шляхетского государства, которое спасло от турецкой агрессии не только себя, но и всю Центральную и Восточную Европу.
ЛИТЕРАТУРА
Литературы на тему венской битвы очень много. Особенно много работ появилось в 1883-м и 1933 году по случаю 200-й и 250-й годовщины победы. Настоящий перечень охватывает в основном последние работы и те из более ранних, которые использовал автор при написании книги.
Основные источники
Abrahamowicz Zygmunt
(перевод и обработка), Kara Mustafa pod Wiedniem. Żródła muzułmańskie do dziejów wyprawy wiedeńskiej. Kraków, 1973.Akta do dziejów króla Jana III sprawy roku 1683, a osobliwie wyprawy wiedeńskiej wyjasniajqce. «Acta historica», t. VI. Kraków, 1883.
Dyakowski Mikolaj,
Dyaryusz wiedeńskiej okazji. Lwów, 1876. Опубл. затем в: Dzieje wojskowosci polskiej do roku 1831. Warszawa, 1949.Friedman Filip,
Nieznana relacja (Wojciecha S. Chr6scińskiego) о batalii wiedeńskiej 1683 roku. «Przegłąd Historyczno-Wojskowy», t. VII. Warszawa, 1934.Kluczycki Franciszek
(издатель), Pisma do wieku i spraw Jana Sobieskiego, t. I—II; «Acta historyca», t. II. Kraków, 1880—1881.Laskowski Otto,
Relacja wyprawy wiedeńskiej z 1683 roku. «Przegłąd Historyczno-Wojskowy», t. II. Warszawa, 1930.Pasek Jan Chryzostom,
Pamiętniki. Warszawa, 1968.RicautR.,
Monarchia turecka…Luck, 1678.Sobieski Jakub,
Dyaryusz wyprawy wiedeńskiej w 1683 r. Warszawa, 1883.Sobieski Jan,
Listy do Marysienki. Warszawa, 1961.Wypisy źródłowe do historii polskiej sztuki wojennej (1648—1683). Warszawa, 1954.
Разработки
Betcikowska Alicja,
Król Jan III i odsiecz Wiednia. Warszawa, 1933.Coyer Gabriel F.
Historya Jana Sobieskiego, króla polskiego.Wilno, 1852.Dąbrowski Otto,
Opieracja wiedeńska 1683 r. «Przegłąd Historyczno-Wojskowy», t. II. Warszawa, 1930.Demel Jvliusz,
Historia RumuniL Wrocław—Warszawa—Kraków, 1970.Felczak Waclaw,
Historia Więgier, Wrocław—Warszawa—Kraków, 1966.Hniłko Antoni,
Przygotowania artylerii na wyprawę wiedeńską. «Przegłąd Historyczno-Wojskowy», t VI. Warszawa, 1933.Komaszyński Michal,
Księcia Contiego niefortunna wyprawa po koronę Sobieskiego. Warszawa, 1971.Konarski Kazimierz,
Polska pred odsiecza, wiedeńska,. Warszawa, 1914.Kopiec Marcin,
Król Sobieski na Ślęsku w kościołach w drodzie pod Wiedeń, Mikołów — Częstochowa.Kukiel
Marian, Sobieski — wodz. «Przegłąd Wspólczesny», nr. 140, XII, 1933.Laskowski Otto,
Wyprawa wiedeńska. «Przegłąd Historyczno-Wojskowy», t. VII. Warszawa, 1934.Łepkowski Józef,
Sobieski w Krakówie po powrocie z Wiednia. Kraków, 1883.Mirwiński Jan,
Wyprawa wiedeńska króla Jana III na tle ówczesnej polityki. Warszawa, 1936.Pajewski Janusz,
Buńczuk i koncerz. Z dziejów wojen polsko-tureckich. Warszawa, 1978.Piwarski Kazimierz,
Jan Sobieski na Śląsku. Katowice, 1934.Piwarski Kazimierz,
Między Francją i Austrią 1687—1690. Kraków, 1933.Podhorodecki Leszek,
Jan Sobieski. Warszawa, 1964.Rogalski Leon,
Dzieje Jana III Sobieskiego króla polskiego. Warszawa, 1847.Reychman Jan,
Historia Turcji. Wrocław—Warszawa—Kraków— Gdańsk, 1973.Roiek Michal,
Uroczystosci w barokowym Krakówie. Kraków, 1976.Salwandy Narcys,
Jan III Sobieski. Warszawa, 1920.