Адвокатпен схбат

Адвокат Тайыр Назхановты кітабынан алан серім туралы бір- неше сз жазу ммкіндігіне ие боланыма уаныштымын. Бл кітап, алашы бетінен бастап, барша ыты процес леміне тере іл- гендерді ызыушылыын тудыратыны сзсіз.

«Адвокатпен схбат» кітабыны мазмны бізді оам шін те маызды болып табылатын жас рпаты ыты санасы мен ыты трбиесі мселесін озайды. Тиімді ралдарды бірі – прак- тик-загерлермен тікелей диалог, бл ыты білімді алуа ана емес, сонымен атар оларды олдану дадылары мен икемділікті алыптасты- руа ыпал етеді. Дл сол жас, те ізденімпаз журналистпен схбат не- гізінде осы туындыны негізгі кенептері рылды. Сратар мен жауап- тар арылы автор ылмысты процесті процессуалды негіздерін, оны эволюциясы мен азастанды іс жргізу ыыны азіргі жадайын ашып айтады. Сота дейінгі тергеуді ы олдану практикасыны «тзатары», оны ішінде жасырын тергеу жргізу жйесі жне осы тзатардан шындыты шыару ісіндегі адвокатты жмысты иын- дытары олжетімді трде баяндалан.

Сот процесінде арнайы білімді пайдалану арылы мамандар мен сарапшыларды длелдеу дерісіне тарту, оларды ызметіні ерекшелік- тері мен процесске атысуды азіргі проблемалары оырмандарды ы- зытыратыны сзсіз.

Кітапты материалы кез келген оырман шін оай, олжетімді жне тсінікті трде абылданады, йткені негізгі ыты білімдер практикасынан ызыты мысалдармен бекітіліп, автормен бірге логи- калы ойлауа жне материалды баалауа мжбрлейді.

олданыстаы занаманы олданудаы практикалы иындытара арамастан, бкіл туындыны лейтмотиві ыа деген рмет пен азастанды сот трелігіні адамгершілігі мен ділдігіне деген тере сенімге трбиелеу болып табылады.

Автора деген шексіз рмет пен оны туындысы шін ризашылы білдіруші,

С.Н. Рехсон, за ылымдарыны кандидаты, Алматы аласыны «Тран» университетіні «ытану жне халыаралы ы» кафедрасыны доценті

БІРІНШІ ТОМ

«АДВОКАТТЫ ХИКАЯЛАРЫ»

«ОЛАРДА» ЖНЕ «БІЗДЕ». ЫЛМЫСТЫ ПРОЦЕСС:БРЫшТЫ АТЫСЫ ЖО!

Даниял бірден балалар ертегілерінде немесе баса деби шыарма- лардан бізге белгілі «оа барса – басыды жоалтасы», «басымен жауап бересі» жне т.б. сияты сздерді есіне тсірді. Осылайша, біз «этимологиялы» тжырым жасады, ылмыс дегеніміз – орта асыр- ларда длме-дл маынада «баспен жауап беруге» тура келген рекет, ал ылмысты процесс дл кімді «басынан айыруа» болатынын, не болмайтынын анытап отыран. Бл бейнелі емес, сзді тура маы- насында айтылан жне кптеген елдерде осы жаын уаыта дейін олданылан жаза. Мысалы, Францияда осы масаттарда олданы- латын арнайы рылы-гильотина бірнеше ондаан жыл брын ана олданылан.

Біз адамгершілікке толы уаытта мір сріп жатанымыза уанып, бірлесе отырып, орыс тіліндегі «уголовный» термині аылшын тілінде- гі criminal (crime – ылмыс), ал неміс тіліндегі – Strafe (жаза) терминіне сйкес келетінін еске тсірдік.Тиісінше, аза тіліндегі «ылмысты» термині «ылмыс» деген сзден шыан. Жалпы, біз ай тілді, ай елді алып араса та, ылмысты процесс з алдына барлы жерде бірдей масат ояды жне бірдей функцияа ие – ол ылмыса арсы крес.

Осы жерде Даниял маан негізгі сраын ойды, оны жауабы – бл бкіл осы кітапты мазмны. «Негізінде, ылмыспен Геракл, Робин Гуд, тіпті бізді Алдар Ксе немесе орыс эпостарыны кейіпкері Илья Муромец сияты мифологиялы жне деби кейіпкерлер креседі ой», – деді ол. Алдар Ксе арам жне алдамшы байларды жазалайды, ал Илья Блбл-арашыны стайды. Егер де, жаа буын кейіпкер- лерін алып араыз, онда барлы «супермендер» мен «рмекшілер», «Америка капитандары» жне «мысы йелдер» ылмыспен кресуде. Сонымен, оларды ызметін «ылмысты процесс» немесе, кем деген- де, «ылмысты удалау» деп атауа бола ма?

«Ешандай жадайда!» – дедім мен. «ткен жне азіргі за- маны ертегілерді барлы кейіпкерлеріні істері, іс жзінде, бл тек тергеусіз сот пен озбырлытан баса ештее емес»! Алда, бізді диалогтарымызда, тсінікті болу шін, зімді жй Тайыр, ал мені сх- баттасушымды – Даниял деп атайтын боламын.

ДАНИЯЛ – «Біра олар ділеттілік шін кресіп, ылмыскерлерді жазалайды ой»!

ТАЙЫР – ткен асырларда бл эпостар мен ертегілерді тыда- ушылары мен оырмандарына наса, ал бгінде кино крермендеріне найды. Келісемін. Алайда, брін жете тсініп алайы. Міне, даты батыр Илья келе жатып, аашта отыран Блбл-арашыны креді. Со- нымен, ол не істейді?

ДАНИЯЛ – Ол оны діл жекпе-жекте жеіп, апа салып, Киевке апарады, онда оны басын шабады. ылмысты жазадан несі кем?

БЛБЛ, БЛБЛ, БЛБЛ С…

ТАЙЫР – Мына екі мысалды арастырып крейік – Илья Муромец жне Алдар Ксе, алайда, ертегі емес, азіргі заманы ыты тжы- рымдамалар трысынан арастырайы.

ДАНИЯЛ – Келісемін, брі мифологиялы шындыта емес, бізді заманымызда жне бізді уаытымызда болып жатыр деп крейік.

ТАЙЫР – Біріншіден, Ильяа Блбла шабуыл жасауа, оны ама- уа алуа, еркіне арсы бір жерге сйреп апаруа кім рсат берді? Ал, одан кейін оны жазалап, лтіруге кім рсат берді?

ДАНИЯЛ – Алайда, ол наыз арашы емес пе? аншама жанды рбан етті.

ТАЙЫР – Оны кім длелдеді? Длелдер айда, айатар ше? Ысы- рды ма? Біра ысыру, тіпті е атты жне жаымсыз болса да, бл ыл- мыс емес. Ары кетсе, оамды тртіпті бзуа жатады.