ДАНИЯЛ – Біра, сол жерде, оны аашыны айналасында адамны сйектері шашылып жатты, ал жол болса аырап, арамшптер басып кеткен жне де ол Ильяны орытты емес пе?
ТАЙЫР – Ол кімні сзінен белгілі болды? Ильяны сзінен бе? исынсыз арама-айшылы туралы айтпай-а ояйын – жолды арамшп басып кеткен, демек, оны бойымен за уаыт ешкім жрмеген жне ол жерде Блбл тонайтындай ешкім болмаан. Жне, оны тек сот ана кінлі деп тани алады, ал, ол сот болмады. Сондытан, Блблды зі азіргі заманы тжырымдамалара сйкес, мжбрлі трмеге амау, жала жабу жне таы баса оншаты ылмыс шін сота Ильяны сті- нен шаым тсіре алатын еді. Ал, осыны барлыын Ильяны зі ойлап тапан жо па?
ДАНИЯЛ – Жасы адвокатпен ол Ильяны трмеге аматып, тіпті одан темаы талап ете алар ма еді – гривнамен немесе карбованецпен? Сонда, Илья зіні засыз рекеттерін жасыру шін Блблды лтірді ме? Мныыз жасы шыты. Ал, Алдар Ксе ше?
ТАЙЫР – кінішке орай, ылмысты за трысынан Алдар Ксенікі де дрыс емес. Ия, ол алаятарды жазалайды, алайда, зады жолмен бе? Оны зі де оларды тонау шін алаяты схемаларын жзеге асырды! Сондытан да, ертегі логикасын азіргі тада іске асыруды ажеті жо!
ДАНИЯЛ – Сонда Сіз ділдік шін кресуді ажеті жо деп ай- тыыз келе ме?!
ТАЙЫР – рине, кресу керек! Оны стіне бл креске брімізді атсалысуымыз керек. Біра, р адамны ділеттілік туралы з пікірі бар жне ол басаларды тсінігінен згеше болуы ммкін боландытан, мндай крес шін наты ережелер жасау ажет. йтпесе, зады анархия билік ететін болады.
ДАНИЯЛ – Бір сзбен айтанда, шектен шыанды, бассызды?
ТАЙЫР – И, мселені мн-жайын жасы білдіретін осындай термин бар… Мені ойымша, сіз айтандай, «бассыздыты» болдырмау шін, зады терминологиялар пайда болды жне оны кмегімен ділет- тілік шін кресті барлы ата ережелері айтылды.
ДАНИЯЛ – Мені болжауым бойымша, бл задар азірді зінде жазылып ойан.
ТАЙЫР – рбір елді ылмысты іс жргізу заында. йткені, ыл- мысты іс жргізу мемлекет пайда боланнан бері бар.
ДАНИЯЛ – Брын ешандай ылмыс болан жо деп ойлауа бола- тын шыар?
ТАЙЫР – рине, зады маынада айтатын болса, ондай ым болан жо. Адамдар кісі лтіру, тонау жне баса да орынышты істер жасады, біра оларды тотататын за болан жо. Міне сондытан да ділдік шін кресушілер..
ДАНИЯЛ – Алдар Ксе немесе Илья Муромец сияты рекет ету- леріне тура келді!
ТАЙЫР – Дрыс айтасыз! Адамдар рашан ылмыс жасаан жне, кінішке орай, жасайды да, мны брі адамны табиатына тн жне, кінішке орай, мны мойындауымыз керек. Біра, азір мемлекет рыланнан кейін оны негізгі функцияларыны бірі ылмыспен кре- су болып табылады. Сондытан да, мемлекет задылы пен ыты тртіпті, азаматтарды ылмысты ол сушылытан орауды амтама- сыз ету масатында ы орау органдарыны ттас жйесін рды. Жне андай-да бір ылмысты рекетті тергеу жолдарын наты регла- ментпен белгіледі.
ДАНИЯЛ – Ал, бл ережелер наты біржола белгіленді ме?
ТАЙЫР – рине, жо. Айтпашы, мен аза КСР-ні ылмысты іс жргізу кодексімен жмыс істеп лгердім, содан кейін 98-де жаа ыл- мысты іс жргізу кодексі, содан кейін 2014 жылы таы біреуі абылдан- ды. Яни, бгінгі туелсіз азастан тарихында бл шінші ылмысты іс жргізу кодексі, оан жыл сайын тзетулер енгізіліп отырады. Бізді айналамыздаы лем р минут, секунд сайын згеріп жатыр жне баран сайын жылдамыра згеретін болады. Сонымен бірге, оамда ділет- тілік шін кресетін ережелер де згеруде.
ДАНИЯЛ – Жасы жаына.
ТАЙЫР – И, кп жадайда жасы жаына. Біра мнда кп нрсе зімізге – осы ережелерді алай абылдап, оларды алай олданатын- дыымыза байланысты. кінішке орай, теория мен практика сйкес келе бермейді. Мны зіндік объективті себептері де бар, оны схбат барысында айтып, тсіндіруге тырысамын.
САЙЫСА ТСУ НЕМЕСЕ АТАЛУ?
ДАНИЯЛ – Объективті себептер деп не жайлы айтар едііз?
ТАЙЫР – Объективті себептер деп детте кез келген наты адам- ны, яни субъектіні немесе тіпті осындай «субъектілерді» тобыны еркінен немесе кінсінен емес, кездейсо, тарихи, климатты, геосаяси, экономикалы жадайлара байланысты туындаан себептерді айтуа болады. Мнда, атап айтанда, ылмысты процесті екі трлі трі бар – айыптау жне арсыласу, олар объективті тарихи себептерге байланы- сты туындады.
ДАНИЯЛ – арсыласуа тсуді оан андай атысы бар екені ту- ралы аздап айта кетесіз бе?
ТАЙЫР – Тсінікті болу шін Илья Муромецпен мысалды алайы. Ол Блблды Киевке, князь Владимирді алдында келді емес пе. Біра, олар Блбла Ильяа арсы талап ою ммкіндігін берді ме?
ДАНИЯЛ – Жо.
ТАЙЫР – Ал, оан аталуа ммкіндік берді ме?
ДАНИЯЛ – Жо. зін орау шін енді-енді ысырып бастап еді, бірден басын шапты!
ТАЙЫР – Мндай процесті арсыласу деп айтуа бола ма?
ДАНИЯЛ – Мнда айдаы арсыласу! Барлыы да Ильяны айып- тауымен рылан… Сіз негіссіз деп атаан…
ТАЙЫР – те дрыс, кінішке орай, мндай жадай тек ертегіде ана болмайды. Енді, ертегілерді былай ойып, тарих жайлы байыппен сз озайы. Ежелде, іс жзінде, ылмысты іс жргізуді айыптау трі ана болан. Яни, ылмысты іс айыптауды нтижесінде ана озалан, азіргі тілмен айтанда, жбірленушіні арызымен ана. Ай- ыптау болмаса, ылмыс та жо.