Азербайджанские народные сказки

— Qonax qardaş (брат: «брат-гость»), bir az səbrin olsun (немного терпения: «немного терпения пусть будет у тебя»), qoy sözümü danışım (разреши, расскажу: söz — слово; danışmaq — говорить, рассказывать), elə bu saat (как раз) deyəcəydim niyə mən həmişə gülürdüm (уже говорил, почему я постоянно смеюсь). Sözümü kəsdin (меня перебил: kəsmək — резать, отрезать). İndi deyim (сейчас скажу), onun da səbəbini bil (знай же и на это причину). Elə ki, mən padşaha lənət oxumağa başladım (вот так я падишаха проклинать начал: lənət — проклятие, анафема; oxumaq — петь), bu söz gedib padşahın qulağına çatdı (эти слова до падишаха дошли: çamaq — достигать, доходить). Bu dəfə vəziri yanıma göndərdi ki (на этот раз визиря ко мне послал, чтобы), əgər bir də mənim zalımlığımnan danışsa (мол, если он еще раз заговорит о моей жестокости), onu dar ağacından asdıracam (его на виселице повесить прикажу: dar ağacı — виселица; asmaq — вешать, подвешивать). Yox, əgər (а если) hər yerdə məni tərifləyib (везде меня будет расхваливать), gülüb-hırıldasa (смеяться, хохотать) onda onunla işim yoxdu (тогда оставлю его в покое: «с ним моего дела нет»). Vəzir padşahın bu əmrini mənə söyləyəndən sonra (после того, как визирь падишаховский этот приказ мне передал; …dən sonra — после того, как…) mən başladım (я принялся) üzdə həmişə yalandan gülüb-danışmağa (/на лицо/всегда понарошку смеяться и разговаривать: yalan — ложь, обман), amma ürəyimdə (но внутри) iki dəfə artıq (вдвое больше: dəfə — раз, bir dəfə — один раз; artıq — больше, свыше) qarğış tökməyə (проклинать). Mən gördüm ki (я увидел = понял что), yanıma gələn vəzir (пришедший ко мне визирь) həm insaflı (как справедливый: «и на справедливого /похож/»), həm də ağıllı adama oxşayır (так и умный человек: «и на умного человека похож»). Odu ki (так что), əhvalatı olduğu kimi (историю как есть) ona danışdım (ему рассказал). Vəzir dedi ki (визирь сказал, что), arxayın ol (будь спокоен: «спокоен будь»), bu iş olsa-olsa darğanın kələyidi (если это управляющего махинация), mən onu tapacam (я это раскрою).

Kişi dedi:

— Qonax qardaş, bir az səbrin olsun, qoy sözümü danışım, elə bu saat deyəcəydim niyə mən həmişə gülürdüm. Sözümü kəsdin. İndi deyim, onun da səbəbini bil. Elə ki, mən padşaha lənət oxumağa başladım, bu söz gedib padşahın qulağma çatdı. Bu dəfə vəziri yanıma göndərdi ki, əgərbir də mənim zalımlığımnan danışsa, onu dar ağacından asdıracam. Yox, əgər hər yerdə məni tə'rifləyib, gülüb-hırıldasa onda onunla işim yoxdu. Vəzir padşahın bu əmrini mənə söyləyəndən sonra mən başladım üzdə həmişə yalandan gülüb-danışmağa, amma ürəyimdə iki dəfə artıq qarğış tökməyə. Mən gördüm ki, yanıma gələn vəzir həm insaflı, həm də ağıllı adama oxşayır. Odu ki, əhvalatı olduğu kimi ona danışdım. Vəzir dedi ki, arxaym ol, bu iş olsa-olsa darğanın kələyidi, mən onu tapacam.

Padşah özünü saxlaya bilməyib (падишах, не сдержавшись: себя сдержать не смог) bir də soruşdu (снова спросил):

— Qardaş, bəlkə padşahı aldadıblar (брат/друг, может, падишаха обманули). Onda nə taxsır var (какая его вина: «у него какая вина есть»)? Kişi dedi (мужик сказал):