–H?r k?s cal?smal?d?r ki, Habill? Cumsud kimi s?rh?dcil?r? kom?k etsin. – Habill? Cumsud daha gur alq?s s?dalar? alt?nda c?rg?d?ki yerl?rin? qay?td?lar v? alq?slar k?sildi, gozl?r leytenanta dikildi, o, c?x?s?n? yekunlasd?rmal?yd? ki, toplant? basa cats?n. – Sizin aran?zda s?rh?dcil?rin daha bir dostu var. – Leytenant?n son k?lm?si izdiham? t?latum? g?tirdi, ham? onu axtarmaga cal?sd?. Onun kim oldugunu c?rg?l?rd? axtard?lar, leytenant susdu. Tapmad?qda sual dolu bax?slar yenid?n leytenanta dikildi. Ham? h?y?canla gozl?di ki, gor?s?n leytenant kimin ad?n? c?k?c?k. – O insan ham?n?z?n yaxs? tan?d?g? Sara xan?m B?yd?mirovad?r. Onun sorag?n? m?n h?l? Akademiyada oxuyanda alm?sd?m. F?dakar q?zc?gaz mudaviml?r? cox kom?klikl?r gost?rirdi, kitabxanalardan oz ad?na kitablar, laz?m olan ?d?biyyat d?rslikl?ri tap?b g?tirirdi, v?t?np?rv?rlik disputlar?nda f?al istirak edirdi, t?l?b?l?rl? mudaviml?r aras?nda movzu mubadil?l?ri t?skil edirdi. Ham?m?z?n sevimlisin? cevrilmisdi Sara. Hec t?s?vvur etm?zdim ki, burada, ucqar bir dag k?ndind? onunla rastlasa bil?r?m. Sara B?yd?mirova da “s?rh?dcinin dostu” ad?na layiqdir. Buyursun!
Sara xan?m c?rg?d?n c?x?b sux add?mlarla leytenant?n qabag?na yeridi, bir anl?q bax?sd?lar. “Bu ki, Savalan baban?n evind?ki s?kilin ozudur” yad?na dusdu Osmanovun, ur?kd?n gulumsundu Saran?n uzun?, Sara da ona gulumsundu, harda is? o da Osmanovu xat?rlay?rd? dey?s?n.
X?yallardan ayr?lan leytenant Osmanov Saraya t?r?f yar?m add?m at?b ucuncu nisan? onun yaxas?na taxd?. H?zin ?s?n mehin gucl? t?rp?tdiyi pal?d yarpaqlar?n?n yaratd?g? x?s?lt?ya b?nz?r q?r?q-q?r?q s?sl?r c?xartd?lar, yaln?z ikisinin gucl? esid? bil?c?yi t?rzd?, y?ni dodaq t?rp?nisind?n anlas?lacaq kimi p?c?ldasd?lar.
“Tan?d?n?”
“Tan?d?m…”
“?hs?n!”
“Xos gorduk!”
Nisan tax?lma m?rasimind? cox q?sa, amma gun?sin ozu q?d?r isti dialoq al?nd? aralar?nda. Bu isti h?r ikisinin sif?tini qarsd?, yanaqlar alland?. Toplant? bununla da dag?ld?. M?kt?b direktoru Guloglan mu?llim onlar? nahara d?v?t ets? d? qalmad?lar. Leytenant Osmanov zastavaya qay?d?b olanlar? mayor B?d?lova dan?smaga t?l?sirdi. K?ndd?n yenic? aralanm?sd?lar ki, o, dayand?. Ur?yi ozund? deyildi dey? ayaqlar? getmirdi. Ona el? g?ldi ki, m?kt?bin p?nc?r?sind?n Sara onun arxas?nca bax?r. “Ilahi, bu n?dir, olmaya esq? dusmus?m, vurulmusam? Gor?s?n, esq? dusm?k nec? olur?” Geri qanr?l?b k?nd?, m?kt?b?, bir d? ac?q s?maya baxd?… “Ilahi, m?n? v?t?ni sevdirdin, v?t?ni sevm?yi ozum? borc bildim. V?t?n borcu can?ma, qan?ma el? hopdu ki, basqa n?y?s? yer qalmad?g?n? dusundum! Borcumu yerin? yetirm?y? g?ldim, burda da qars?ma sevgimi c?xartd?n!”
K?ndd?n xeyli aralanm?sd?lar, m?kt?b bir kibrit qutusu boyda gorunurdu, p?nc?r?l?r is? noqt? kimiydi, gozun b?b?yind?ki noqt?d?n d? balaca. “Sara, m?n s?n? bunu coxdan dem?k, ur?yimi acmaq ist?yirdim, lakin s?n bir daha qars?ma c?xmad?n. Hec kim inanmaz ki…”
“… gor nec? goz?l v?t?nim var. Borcunu yerin? yetirm?k ucun ?n ucqar yer? yollan?rsan, orda da sevgin qars?na c?x?r…”
Basdas?ndak? s?kil
Iran t?r?fin gomruk m?nt?q?sini kec?nd?n sonra ?lli-altm?s add?m gedib dayand?m. Gun?sd?n qorunurmus kimi ?limi gozl?rimin ustun? tutdum – bu, m?nim ad?timiydi, gun oldu, olmad? baxanda bel? eliyirdim. Indi d? ?razid? s?ra il?, s?ras?z dayanan mas?nlara goz g?zdirdim.
–T?briz…
–?rd?bil…
–?h?r…
D?llallar?n bir-birin? qar?san s?si bas-beynimi apard?. Lap ist?dim ?ll?rim il? qulaqlar?m? t?xay?m, h?mis? qarmaqar?s?q yerl?rd?n k?nar g?z?rdim, s?s-kuyu hec usaql?qdan xoslamazd?m. H?yat?mda bir nec? d?f? bel? yerl?r? tus g?ls?m d? oyr?s? bilmirdim, haray-h?sir, vurcatlas?n m?nlik deyildi. Tez bir tan?s mas?n tap?b aradan c?xmaq, bu qaraguruhcu d?llallar?n bas-beynimi aparan qarga-quzgun s?sl?rind?n can?m? qurtarmaq ist?yirdim.
Tan?s dey?nd? ki, basqa bir olk?d? m?nim n? tan?s mas?n?m olacaqd?? Burda – al?min bir-birin? qar?sd?g?, bes tum?n qazanc yolunda qonsusunun da hulqumunu uzm?y?, ayaqlar?n?n alt?na sal?b tapdalamaga haz?r olan yuzl?rl? “ac-yalavac” ?n aras?nda kimi tan?y?rd?m?
Irana gedisim ucuncu, ya dorduncu d?f?ydi, d?qiq yad?mda deyildi. Ilk d?f? Xudaf?rind?n, qalan vaxtlar? Bil?suvardan kecmisdim. Hec hans?nda problemim olmam?sd?, ged?nd? d?, g?l?nd? d? rahatl?qla adlam?sd?m, bas?r?ga, c?gan-v?gana dusm?misdim. Amma n?d?ns?, bu d?f? yaman ehtiyat edirdim. El? bilirdim ki, biz t?r?fi adlasam da Iran t?r?fi kec? bilm?y?c?y?m. Gomruk iscil?ri n?yi is? b?han? g?tirib m?ni saxlayacaq, saatlarla sorgu-suala tutub z?hl?mi tok?c?k, sonra da geri qaytaracaqlar, qoymayacaqlar gedib niyy?timi hasil eyl?yim.
Inc?vara, bu d?f? d? rahatl?qla kecdim, hec bir ?ng?l-filan olmad?.