…M?nd?n altm?s-yetmis metr aral?da dayanm?s bir mas?n diqq?timi c?kdi. Sus?sind? bizim dild?, y?ni lat?n ?lifbas? il? “Culfa” yaz?lm?sd?. Gor?n kimi tan?s?n?, qohumunu tapm?s adam t?ki sevindim. Nec? d?f? gedib-g?lm?yim? baxmayaraq Iran h?rfl?rin? al?sa bilmirdim. Hec dan?s?qlar?na da al?samm?rd?m, baxmayaraq ki, eyn?n bizim kimi dan?s?rd?lar, amma bir az sozl?ri uzad?rd?lar. Kohn? kisil?r demis, o taydak?lara qusum qonmurdu…
G?lm? oldugumu gorub h?r t?r?fd?n ustum? dusdul?r. Cag?rmaqlar?na baxmayaraq ?h?miyy?t verm?d?n mas?nlar?n aras? il? kecib getdim. Arada h?tta biri qolumdan tutub dartd?.
–Babaamm, haraa bel? t?l?sirs?n? Indi s?ni hara gonlun ist?s? aparar?q. Tez v? rahat… Day bizi b?y?nm?yib yan?m?zdan niy? duz kecirs?n?
–Babam, sizin h?rfl?rl? yazm?s?q ki, bilas??nz. Xosun c?kir lat?n oxu, xosun c?kir kiril.
C?n? doym?m?k, onsuz da basa dusm?y?c?k, ya da basa dusm?k ist?m?y?c?kdi dey? uzun-uzad? n?yi is? izah el?m?m?k, ozumun d? z?hl?mi tokm?m?k x?trin? yavasca qolumdan tutan?n qolunu k?nara it?l?yib yoluma davam etdim.
Surucu podpresind? “Culfa” yaz?lm?s mas?n?n yan?nda dayan?b uzu m?n t?r?f? bax?rd?, b?lk? d? el? m?n? bax?rd?, uzaqdan ona t?r?f g?ldiyimi gorm?mis deyildi. D?qiql?sdirm?k ucun bir d? podpres? baxd?m. Indi n?z?rim? catd? ki, iki d?f? “Culfa” yaz?l?b, biri kiril, biri d? lat?n h?rfl?ri il?. Gulm?kd?n ozumu gucl? saxlad?m; az qala on il olacaqd? ki, kirill h?rfl?rin? “?lvida” deyib lat?n h?rfl?ri il? yaz?b oxuyuruq, amma kiril h?rfl?ri h?l? d? ekrandad?r.
Sif?tind?n oxunurdu ki, surucu Araz?n bu tay?ndand?, b?lk? d? m?n? el? g?lirdi, ozu d? dan?smasa bel? naxc?vanl? oldugunu dusundum. N?d?ns?, fikirl?sdim ki, Araz?n Guney tay?ndak?lar daha xossif?t, daha m?sumdular. Sovet hakimiyy?ti, rust?bi?tli davran?s, t?lim-t?rbiy? onlar? gerid? qoysa da fel-f?r?ldaqdan, bic-bic?ng?likd?n d? nisb?t?n k?narda saxlam?sd?.
–Salam! – Yax?nlasan kimi ucadan salamlasd?m.
–?leykum?salam. – Surucu bildiyim s?xs sakitc?, lap quyunun dibind?n g?l?n gucl? esidil?c?k s?sl? salam?m? cavablad?. M?n? el? g?ldi ki, o, haray-h?sirl? must?ri toplayanlardan c?kindiyi ucun astadan salamlas?r, qorxur ki, yegan? must?risini d? g?lib ?lind?n alacaqlar. Ancaq yuz o tayl? g?ls? d? m?n onlar?n hec birinin mas?n? il? ged?n deyildim.
Mas?na n?z?r sald?m, salonda oturanlar vard?.
–Culfaya gedirikmi? – Podpresd?ki yaz?ya isar? el?dim.
–Allah?n kom?kliyi il? Naxc?vana. – Sual?m? surucu eyni t?rzd? astadan cavablad?.
–Sizd? s?xl?q olar… – Xalax?trin qalmas?n astadan p?c?ldad?m.
–Babam, sizd? s?xl?q olar. – Surucu dill?nm?mis qulag?m?n dibind?n kims? s?sl?ndi, zal?m oglu el? bil m?ni gudurmus, yana cevril?nd? onu gordum, ?l?ng?nin, yek?p?rin biriydi.
Surucu gulumsundu, n? cavab verm?di, n? d? ?h?miyy?t… Sonra kecib sukan arxas?nda ?yl?sdi. M?n d? mas?na yax?nlasd?m. Bir n?f?r qabaqda, iki n?f?r arxada oturmusdu. Arxa qap?n? acd?m, bir kisi, bir arvad idil?r.
–Salam. M?n d? otursam narahatc?l?q olmaz ki? – H?r ehtimala qars? sorusdum.
Onlardan s?s c?xmad?.
–H?mis?ki kimidir. Niy? narahatc?l?q olsun ki? – Surucu kefikok v?ziyy?td? gulumsundu.
–Onda n?yi gozl?yirik? – M?ntiqsiz d? olsa sorusdum.
–Sizi. Buyurun, ?yl?sin, ged?k.
–Ist?yirsiniz, m?n arxaya kecim. – Qabaq oturacaqda oturan, m?nd?n bes-alt? yas cavan olmas?na baxmayaraq da, on-on bes kilo ag?r gorun?n kisi t?klif etdis? d? raz?lasmad?m.
–Eyb etm?z.
Salona kecib oturdum, yerimi rahatlad?m. Hec birimiz bir-birimiz? mane olmurduq.
–Suleyman. – Tan?sl?q verdim, amma hec biri buna ?h?miyy?t verm?di.
–Siz Culfaya gedirsiniz? – ?v?zind? surucu hec n? esitmirmis kimi az qala p?c?lt? il? sorusdu.
–Yox. Ucdibin? gedir?m.
–Onda S?f?rlid? dus?c?ksiniz, yoxsa Tu?lid??
–S?f?rlid?.
Mas?n yerind?n t?rp?ndi.
M?h?rr?m ?minin q?rx m?rasimin? gedirdim. O, Ucdibind? yasay?rd? – o tayl? qohumlar?m?zdand?.
S?r?fnis? qocam Ucdibin q?z?yd?. ?slind?, S?r?fnis? qocam?n babas?gil Ucdibin? bizim Surtun k?ndind?n kocub getmisdil?r, bunu S?r?fnis? qocam boyukl?rind?n, biz d? ondan esitmisdik.
Babam Huseyxan kisi S?r?fnis? qocam? bahar bayram? vaxt?, Ucdibin?, qohumlar?gil? bayramlasmaga ged?nd? gorub b?y?nib. Ail? qurandan sonra Surtun k?ndind? yasamal? olublar, daha dogrusu, S?r?fnis? qocam bura g?lin g?lib.