Дамавiкамерон (на белорусском языке)

Шафёр з Пажарнiкам згулялi ў "дурня" разоў з пяць, пакуль да iх не завiтала жанчына ў сiвым парыку. Проста на карты яна паставiла кайстру, з якой тырчала дзюба кiтайскага тэрмаса.

- Казляты-рабяты, ваша мама прыйшла, малака прынясла, - праспявала жанчына з чорнай дзiркаю замест пярэдняга верхняга зуба.

Пажарнiк пасунуў i згроб карты.

Шафёр высветлiў, што ў тэрмасе замест гарбаты быў цукровы самагон.

Пажарнiк кульнуў у сябе паўшклянкi i выхукнуў:

- Гарыць.

- Шэйсят градусаў, канешне, гарыць, - начная госця падаравала прысутным дзiравую ўсмешку.

Пасля другой порцыi самагону Пажарнiк зняў фуражку, а пасля трэцяй расшпiлiў гiмнасцёрку i прапанаваў Шафёру пакiнуць памяшканне.

Той не стаў спрачацца, а хуценька пайшоў за нiзенькiя дзверы.

Пажарнiк з жанчынаю ў сiвым курчавым парыку добра-ткi ўладкавалiся на тапчане, калi пачулi такое:

- Засунь ёй у дупу.

Над голымi каханкамi ўзвышаўся Шафёр у гiмнасцёрцы, сваё галiфэ ён акуратна расклаў на стале.

Пажарнiк з неахвотаю перапынiў распачаты занятак. Ён лёг на спiну i заклаў рукi за галаву. Жанчына села на яго i схiлiлася так, каб Шафёр змог зрабiць тое, што прапаноўваў Пажарнiку.

Нацешыўшыся, Пажарнiк, Шафёр i жанчына селi дапiваць самагон.

Кiтайскi тэрмас хутка апаражнiўся.

Шчарбатая начная госця сышла.

- Нутро гарыць, - паскардзiўся Пажарнiк.

- Вадою патушы! - параiў Шафёр i бадануў паветра спатнелай лысiнаю.

XLIV. ЦЕНЯВIК

У букiнiстычнай краме я гартаў "Беларуска-нямецкi слоўнiк" i знайшоў спiсаны аркуш паперы.

Вось што я прачытаў:

"Яго заўсёды прынiжалi.

Адразу, як мы сабралiся, каб стварыць клуб аматараў фантастыкi, i прычыкiльдаў ён, па нявымаўленай нiкiм дамоўленасцi з яго зрабiлi апошняга чалавека, яго адсунулi, адпiхнулi, заштурхнулi ў цень. Ён паспрабаваў супрацiўляцца i нават пасварыўся з клубным Старшынёю за свае фантастычныя абразкi, але супраць, на абарону Старшынi, паўсталi ўсе сябры клуба. Так атрымалася, што Ценевiку раз i назаўсёды адмовiлi ў публiкацыях. Нiхто не казаў, што я цябе нiколi не надрукую, усе казалi прасцей: ты - няздара, ты плагiятар, ты - гiдкi... Калi што i даручалася гэтаму нябогу, дык толькi самая няўдзячная праца: схадзiць на пошту, пасварыцца з электрыкам цi прыбiральшчыцаю... I нават малапрыемныя даручэннi давалi яму неахвотна. А калi на рахунку аматараў фантастыкi з'явiлiся сямiзначныя лiчбы, а на прэзентацыю нашага часопiса былi запрошаны мiнiстры культуры i фiнансаў, дык Старшыня напярэдаднi сказаў Ценевiку, што ягонае прозвiшча не значыцца сярод сяброў клуба. Казалi: Ценявiк заплакаў.

Ён кульгаў i хадзiў з кавенькаю. Ценевiка можна было пазнаць здалёк: шырокi, з цяжкай галавою ў цыратавай кепцы, падобны да акiянiчнай пачвары, якую выкiнулi на бераг. I гэтае няўклюднае прыпаданне на карацейшую нагу... Толькi вось спачування Ценявiк не выклiкаў. Нават калi яму даручылi прадаваць састарэлыя газеты, i ён сядзеў каля метро з пачкам пажоўклай макулатуры, ва ўсёй каржакаватай постацi Ценевiка прамалёўваўся нязломны каркас. Ён абапiраўся на самшытавую кавеньку, на рукаяцi ў якой ашчэрвала пашчу львiная галава. Газеты нiхто не браў. У клубе ведалi, што так яно i будзе, але знарок паслалi Ценевiка гандляваць непатрэбшчынаю. Можна сказаць: запланаванае прынiжэнне. Але ён пагадзiўся. Ценявiк, пэўна ж, не прадаў нiводнага асобнiка, але здаў у бухгалтэрыю такую выручку, нiбыта распрадаў усё да апошняга нумара.

Калi нехта з сяброў клуба аматараў фантастыкi скажа, што i думаць не думаў пра магчымасць такога жахлiвага здарэння, дык тое няпраўда. Усе ведалi, усе бачылi прынiжэнне, усе спрыялi здзекам...

I тое, што Ценявiк у рэшце рэшт выйшаў з ценю ды самшытавай кавенькаю праламаў чэрап Старшынi, - натуральны вынiк з нашага да яго стаўлення. Ценявiк у нечым..."

На гэтым запiсы абрывалiся.

Чарнавiк тлумачальнае запiскi я забiраць не стаў. Я пакiнуў яго ў слоўнiку, якi вярнуў на палiцу букiнiстычнае крамы.

XLV. ПАЭТ

Паэт у 33 гады нарэшце выдаў за ўласныя грошы зборнiк вершаў.

Ён перавёз з друкарнi дадому 20 пачкаў з танюткiмi брашуркамi i склаў iх пад ложак.

З таўсценнай этнаграфiчнай энцыклапедыi Беларусi ён дастаў прыхаваныя 500 рублёў i разгубiўся, бо зразумеў, што ён адзiнокi чалавек, што сяброў няма, што жанчыны, з якiмi зрэдку i сустракаўся, зусiм не адпавядаюць урачыстаму моманту ягонага жыцця, што знаёмыя i суседзi проста не зразумеюць, з якой нагоды пасярод тыдня ладзiцца свята... Паэт лiхаманкава гартаў даведнiк, пакуль не спынiўся на прозвiшчы Журналiсткi. Тэлефанаваць не хацелася, але i заставацца аднаму не хацелася таксама.

- У мяне свята. Выйшла з друку першая кнiга. I я...

- Прабачце, але я вас не помню, - пачуў Паэт.

Ён змоўк i намерыўся пакласцi слухаўку, але замест гэтага набраў поўныя грудзi паветра i працягваў:

- Паэт выдаў кнiгу i мае права запрасiць жанчыну на свята...

Праз хвiлiну яны дамовiлiся, дзе i калi ўбачацца.

Паэт з Журналiсткаю сустрэлiся ў тэатральным скверыку.

- Мяне прывяла сюды прафесiйная цiкаўнасць, - паведамiла яна замест прывiтання.

Ён падаў жанчыне танюткую брашурку сваiх вершаў.

- Вiншую, - Журналiстка зрабiла кнiксен.