run: (race) (intr.) kurar; (of fluids) (intr.) fluar; (of vehicles) (intr.) vehar; (tr.) -igar; (continue) (intr.) durar; (hasten up to) kurar ad; (flee) fugar (tr., intr.), eskapar (de, ek); (leak) (tr., intr.) likar; (melt) fuz-ar, -esar; (journey) (intr.) irar; voyajar; r. aground: (intr.) strandar; r. across: (meet) renkontrar; r. against: (tr., intr.) shokar; kolizionar (kun, kontre); ped-butar; precipitar (su, ad, kontre); r. after: persequar; r. away: fugar (de, ek); to r. back: retro-kurar, -fluar; r. down: (knock down) fal-igar, abatar; (depreciate) min-valor-igar; denigrar; (of a watch) esar des-tens-ita o ne-funcion-anta; (intr.) haltar; (in health) esar ne-forta, malad-eta, -ema; r. in: (arrest) arestar; in the long r.: fine; r. into: (see r. against); r. off: (of liquids) ek-fluar; (of trains) (intr.) ek-rel-irar; r. on: (continue) durar; parolar sen-cese; r. out: kurar ek; finar; (of time) expirar; (extend) extensar; (prolong) prolongar; (of tide) refluxar, ek-fluar; r. out of: exhaustar; havar ne-plus-ajo od nulo plusa; esar exhaust-ita; r. over: (overflow) exterfluar (cf. eruptar); (pass) tra-, super-kurar, -pasar, -irar; (omit) omisar (cf. ajornar); r. through: kurar, pasar tra, transverse; (as with sword) tra-pikar; (squander) disipar; r. the chance: probar chanc-o o risko; riskar; r. up: (debts, etc.) amas-igar (cf. asumar) debi; (buildings, etc.) erektar (cf. konstruktar); (make higher) plu altigar; r. the point in: stekar la pinto en; he was r. over by a vehicle: veturo pasis sur lua korpo.
runway: for-kur-anta, -anto; fug-anta, -anto; desert-anto, -into.
rune: run-o; -nic: -ala.
rung: (of a ladder) skalo-grado.
runner: (person) kur-anto, -ero, -isto; (of plants) sproso; (of a sled, etc.) glit-ilo, -stango.
running: (consecutive) (inter-)sequanta; plura suced-anta (dii); dur-anta; (of water, etc.) fluanta; (of wounds) pus-if-anta; r. knot: glit-nodo; he came three days running: il venis en tri suced-anta dii od inter-sequ-anta dii; a r. account: konto kur-anta; privata konto.
runt: stunt-ito (cf. nano).
rupee: “rupie”’ (pl.) -i.
rupture: rupt-ar; -o, -eso, -uro; (med.) hernio; rupt-eso; to be r.ed: havar hernio.
rural: rur-ala.
rush: precipitar su; springar ad; (hurry) (intr.) hast-ar, (tr.) -igar; (flow) fluar precipit-oze o flu-egar; (goods) expediar rapide, sendar hast-oze; r. out: ek-irar precipit-oze, impetu-oze.
rush: (plant) junko; (violence, fury) impetuo, -em-eso.
rusk: (zwieback) biskoto.
russet: rufa.
Russian leather: yufto.
rust: (of metals) rust-o, (v.) -igar, -ifar, -eskar; (smut of grain) golpo; -y: rust-izita, -oza; r.less: sen-rusta, ne-rust-iz-ebla.
rustic: rustika, -(ul)o; -ity: -eso.
rusticate: habitar, lojar, restar, en ruro; (at universities) exkluzar, ekpulsar temp-(al)e.
rustle: (tr., intr.) susurar; (frol-)bruis(et)ar (intr.); r. of skirts: stofo-(frol-)bruiso di jupi.
rut: (of wheel) rot-sulko; (routine) rutino; to be in r.: (of animals) ardorar.
ruthenium: ruteno.
ruthless: sen-kompata; ne-indulg-ema, kruela.
rye: sekalo.
S
Sabbath: (of Jews) sabato; (Sunday) sundio, (fig.) sabato; S. breaking: sabato-violac(ad)o.
saber, sabre: sabr-o; to s.: -agar, -frapar; s.tache: -posho.
sable: zibelino; (black) nigr-a, -atra.
sabot: ligna shuo.
sabotage: (scamping, botching work) fush-(ad)o; (malicious damage) malic-oza domajo o destrukt-ado.
saccharine: sakarino; (sugary) sukr-ala, -atra, -oza.
saccharimeter: sakarimetro.
saccharimetry: sakarimetrio.
sacerdotal: sacerdot-ala; -ism: -ismo.
sachet: parfum-sek-eto.
sack: (pillage) spoliar; (put in s.) en-sak-igar; (discharge) des-engajar.
sack: (pouch) sako; (of a town) spoli-ado; s. cloth; sak-stofo.
sacrament: sakrament-o; (Eucharist) eukaristio; to receive the s.: komuniar; -al: -ala (cf. ritu-ala).
sacred: sakra (cf. santa).
sacrifice: (also fig.) (tr., intr.) sakrifikar (su, ulu, ulo); (n.) -o, -ajo.
sacrilege: sakrilej-o; to commit s.: (intr.) -ar; -gious: -anta, -inta, -ala, -atra; (person) -anto, -into, -ero.
sacristan: sakristo.
sacristy: sakrist-io.
sacrosanct: sakro-santa.
sacrum: sakrumo.
sad: (person or thing) trista; (unfortunate) kompatinda; -ness: trist-eso; melankolio.
sadden: trist-igar, -eskar (cf. afliktar).
saddle: (put a s. on) sel-izar; (burden) charjar, embarasar.
saddle: (n.) s.-bags: selo-poshi, -sak-eti; s.-bow: sel-arko; s.-cloth: sel-drapo; kaval-teg-ilo; (ornamented) shabrako; s.-room: sel-eyo, -chambro; s.-horse: sel-kavalo; side-s.: hom-in-selo; s.-tree: selo-framo.
saddler: sel-if-isto; s.’s shop: sel-if-erio.
sad-iron: glat-ig-ilo.
safe: (saved) salv-ita; (secure) sekura; (trustworthy) fid-inda; (intact) integra; sen-domaja; (not dangerous) sen-danjera, sen-riska; (prudent) prudenta; s. and sound: sana e sekura.
safe-conduct: salvo-letro; pas-permiso; eskorto.
safeguard: salvo-gardar, protektar, garantiar.
safeguard: (n.) salvo-gardo, protekto, garantio.
safely: sekure; sen-danjere; sen-riske; sen-acidenta.