Kitabin n"ovbti fsillri ayri-ayri mugam n"ovlrinin dogulma sbblrin, yarandiqlari tbit hadislrin v cmiyyt gerckliklrin hsr edilib. M"uyyn olunub ki, adlari indiy qdr rbc, farsca acilmalarina sy g"ostrildiyindn mnsc biz yadlasdirilan mugamlar bardki mlumatlar uydurmadan basqa bir sey deyil. U yalanlar "oz n"ovbsind bu unikal, zngin musiqi d"unyasini nonsensliy s"ur"uklyib. Mugamlarimizin coxunun adlari slind tmiz t"urkcdir v buna diqqt yetirmmk coxlu yanlisiliqlara gtirib cixarib. Bu adlardan yola cixaraq, onlar bard hyati gercklikri acmaq m"um"uk"und"ur. Ms., simayi sms (G"unsin simasi ("uz"u) v ya sthi) cdadlarin allah sandiqlari G"uns sthind bas vern qasirgalardan; mahur v ya mahur-hindi mugami ulularimizin digr allahlari Mrdukun g"oylrd t"ortdiyi brqvurma, gurultu, sma caxnasmalari v yagis v dolu yagdirmalarindan; Daguna (heyrati) yen d zlzl allahi Mrdukun yerd hyata kecirdiyi od p"usk"urmlrindn t"oryiblr. Ona g"or d m"ullif onlari bir salximin zingirtlri tk bir sapdan asaraq, yaratdigi qrupu hm d “Mrduk mugamlari” adlandirir.
Bayati janrinda yazilmis mugamlari digr bir salximdan asan m"ullif, onlarin k"ok"un"un 3000 il "onc t"urk"un Ete eli "olksind taxta oturmus, ulu srkrd, m"umk"un ki, sair v bstkar, adi mixi yazilardan enn Ulu Xan Bayat Capan d"ovr"undn gldiyini ld etdiyi yazili dlillrl s"ubut etmy calisir. Qeyd olunur ki, sahan sslnn bayat mugamlarinin yaradicilari t"urk d"unyasinin yarisini tskil edn q"udrtli oguz xalqlarinin ulu babalari Oguz Xanin da cdadi olmus Ulu Xan Bayat Capan v ondan t"ormis v zaman-zaman srq yayilmis bayatlar nslinin mnn zadgan "ovladlari olmaliydilar. Bu c"ur alicnab, sanballi srlri "ozlrin himn kimi yazanlar n rb, n fars, n fqan deyil, mhz Bayatin "oz dogma t"urk t"ormlridir. Ona g"or d m"ullif bu tip mugamlari “Bayati Mugamlari” il brabr, hm d “Ulu Xan Bayat Capan mugamlari” adlandirmagi da tklif edir.
Onlar da by, xan, lahzarat, sah, imperator mnasini vern v sanballiligi il srflnn H"umayun mugami kimi xana, saha, taxt-tac sahibin yarasan mugamlar olub, harada yasamalarindan asili olmayaraq, hmis sah, xan, lider, srkrd, sair olmus ulu Bayat nsillrinin himni kimi d"unyaya gliblr.
Digr qrup mugamlar dstin, yni dem"uz (dem-g"oz yasi v "uz-"uzn) mugamlarina sonradan verilmis fars mnsli sayilan segah adi il yanasi, onlarin qdim t"urk adlarinin da brpasi kitabda bol olan sxemlrdn birind "oz ksini tapib.
Kitab basdan ayaga hl indiy qdr hec ksin mugamlar bard esitmdiklri mtlblrl zngin oldugundan cox bdg"umanlar "uc"un m"ubahis mnbyi olsa da, praqmatikdir, perspektivlidir, hddn ziyada maraqlidir.
Введение
Книга составлена на основе данных о мугаме, впервые полученных из клинописных текстов, прочитанных по законам грамматики древне-тюркского языка. Конструирование десятков транслитерированных текстов методом семантического моделирования позволило автору выяснить, что в древних надписях встречаются названия пяти мугамов. Это мугамы ушшаг, раст, махур, дагуна (совр. хейраты), демуз (совр. сегьях). Древние авторы в своих творчествах неоднократно обращаются к азербайджанским струнным инструментам, таким как уд, тар, саз, джам, – и духовному инструменту зил (зурна).
Обнаружены и переведены на современный язык три газели античного поэта Энлиля Исмы Даган, который, по историческим данным, жил и творил 6500 лет тому назад в Вавилонии.
Как известно, все вышеперечисленное – есть главные атрибуты исполнения любых видов мугамов. Все это позволило автору, вопреки утверждениям многих специалистов о том, что мугам является продуктом Средних веков, выдвинуть весьма объективную идею о более древнем происхождении как самого мугама, так и его перечисленных атрибутов. Они своими корнями уходят вглубь веков. Так, в стенах главного Божьего дома, называемого Зиггурат, руины которого находятся в Ираке, найдена призма с клинописью, где четырежды упоминается мугам ушшаг.
На основе новых данных автором впервые составлены как генеалогическое древо мугама, так и карта распространения его по всему Востоку. Полностью установлена метафизическая природа мугама.
На одной из табличек из ляпис-лазури выгравированы фигуры древнего мугаматиста – педагога, к которому обращается учительница студентки-вокалистки с просьбой, чтобы тот послушал ее и дал свои советы. В тексте по краям таблички отражены советы педагога, где встречаются древние, никому не известные доселе названия двух мугамов: дагуна (хейраты) и демуз (сегьях). Автор приходит к выводу, что более четырех тысяч лет назад наши древние предки учили своих детей секретам мугамов на академическом уровне.