Горечь утраты (Юалтыу аыштары)

- ег, йштрг, был орауа яуап элрг, табыра крк, - тип башлаайны Слим Михт ыы ен. – Буласа уытыусылар а бит ле е. Йш быуынды аил тормошона ерл атнашасаыы. Был ее мим педагогик бурысыы. Шуа кр, йге, ем ген фекерреге менн урталашып ултырыы.

лл тркм етксеене р ен тел тп йрнгнгме, лл тема т л келг яын буланамы, ыар, ысынлап та, емлек кртте. р кем буласа иптшене сифаттарын анап сыты. Хатта т-ындарын да ртлнелр. Алыу т арты атнашмай, башалары тылабыра ултыра ла аа емлнде. Бхск кере. уынан, йомалау е менн сыыш яауы уытыусы уа йкмткс т, юалып алманы. Иптштрене фекеррен дймлштереп уйы ла ене буласа иптшен ртлг ксте. «Мине тормош иптшем егрле, тырыш, бхт, талапсан, ксл, ыйыу, эсмгн, тартмаан, аилен, атынын, балаларын яратан кеше булыра тейеш, - тип башланы ул. - Т-ыны мабт, ашаанда олаы елкенеп, эшлгнд йрге елкенеп торон. Мин шундай кешег кейг сыыра телр инем».

ыар етлп ул сабып ебре. Слим Михтовнаа ла ошаны уны ре. Ул ыы араынан й л: «Амин шулай булын», - тине.

***

Диспутта тормош иптшене идеал образын тыуырыу ыйын тгел д ул. бына тормошта ундай кешене табыу ауыр икн. Алыу хыялында йрткн егетте педучилищены тамамлаансы осратманы. Уыуы бтрп, ауыла эшк айтас, тап итте ул уны.

Бер кнд хирте кслй-кслй дискотекаа алып барайны. Шунда а салбар, а клдк, эшлп кейгн, ыыл галстук таан, буй-ыны менн башаларан айырылып торан бер егетте креп алды. Алыу крен е ышанмай торо. «Ул да баа, - тип уйланы, – мин хыялланан, элгн егет». Тмй хиртенн:

- Кем ул анау а кейемле егет? - тип ораны.

- ул бег техникум тамамлап эшк килгн. Агроном.

- Исеме нисек? айы я кешее икн?

- Исемен белмйем. Йылайыр районынан тип ишеткйнем.

Алыу дискотекаа алып килгн сн хиртен эстн рхмт уыны. е иермй ген егетте ктте. Уа исем д ушып алды – Аъял батыр.

Егет уны араштарын лл имне, лл и л белдермк тырышты. Тир-ятаылара итибар итмй, ыар менн йлшеп тик торо. Был Алыуы йнен тейе, асыуын абартты. Элп тапан идеалын юалтыуан урты. Тештрен ыып эстн ген: «Ул минеке булыра тейеш», - тине. емлек кртерг, бхете сн кршерг арар итте.

Дискотеканы и ыан мленд алып барыусы «дамский вальс» илан иткс, оа уйлап тормай, Аъялды бейерг саыры. Егет баш тартып торманы. Былай лззтлнеп бейегне ю ине Алыуы. Бер улы менн егетте яурынынан, икенсее менн биленн тотоп йрлд л йрлд. Музыка тынас та, егеттн айырылманы. Уны янында алды.

***

Алыу менн Аъял дулашып китте. Улары дулыы тора-бара мхббтк йлнде. Егет ике йыл буйы хрби хемтт йргнд л, ул нмне. «аумы, мине берн-берем!» тип башланып, «аындым, Аъял батырым!» тип тамамланан Алыуы хаттары егетте иертте. Аъялды хаттары ла ыы й хистрен, аыныуын ксйтеп ебр ине. Бер береен яратан йштре йрге, аралар алы булыуына араматан, берг типте. Шуа ла Аъял хрби хемтен тултырып айтас, оа йрмнелр, йлнештелр. Грлтеп туй яанылар. сене туйа йткн рен Алыу онотмай. «Бер берегее юалтмаы», - тигйне ул.

***

Алыуы ауыра аланын белгс, Аъял балаларса шатланды.

- Ур-ра, оаламай ин сй, мин атай булабы! - тип икергелп алды.

- Мин бер йыл инде сймен. и. ин бит мине лкн улым, - тип шаяртты Алыу.

Аъял бала булып:

- сй, сй, ми усты, й еле алып айт. Мин уны менн уйнармын, - тигн булды.

е тыумаан балаа исем д ерлп уйан.

- ы була, Ягл, малай була, Динар тип ушырбы. ин ризаымы? – тип Алыуан орай.

- Ризамын, - тип яуаплай Алыу оялсан ына. Ягл – яы гл, бик т матур исем. Я донъя йшр, сскг кмел.

- Динар ним алата, белеме?

- Ю.

- Ул аса исеме. индостанда асаны шулай тип атап йртлр.

- ни улай булас, Аса тип кен ушмайбы? Башорт балаы ла баа.

- Ю, улай булмай. – Аъял йылмайы. – Мине Аса тигн исемде ишеткнем ю. бына Динар тигн синыфташым булды. Гел бишк ген уыны. леге кнд бизнесмен, район советы депутаты. Абруйлы кеше.

- Бее улыбы а бизнесмен булын тиеме?

Улар иклшеп клшп алдылар. Бер а тынып торандан у Алыу етдилнеп:

- Мин риза. Динар а йбт исем. й балабы муллыта, рхтлект йшен. Абруйлы кеше булып ен. ине ыма. ин д бит яы эшлй башлауыа араматан абруй аанып лгр. «Уан агроном» тип район гзитенд л яып сытылар.

- Амин шулай булын, - тине Аъял. е, ти-ти ген кейен алып, эшен йгере.

Уны ааы ре Алыуа педучилищела ткрелгн теге диспутты хтерг тшр. Слим Михт ыыны рен м абатланы Аъял.

Шундай бхетле тормош егерме биш йыл дауам итте. Ягл д, Динар а, Гли л, Млик л донъяа килеп, киттгес ай ен кн еп, буй еткере. Ягл менн Гли юары уыу йорттарында белем ала. Динар, Млик мктпт уып йрй. йбт уыйар. Уытыусылар матап бт алмай. Алыу ыуана балалары сн. Тик Аъял ына уы айара гре. Юа-бара тоана ла кит. Алыуа ла, балаларына ла итибары кмене. Йылмайанын да, шатлананын да кргн ю.

Алыу аламай. «Блки, эшенд проблемалар барыр, блки, йш енслегелер, - тип т уйлай. – Ни ти д ыр ете йш егерме йш тгел бит. Ирр ошо йшт грештр була тип йлйр. теп китер ле». Алыу ктт был млде теп китерен. Тик мт аланманы. Бер кнд Аъял йг айтманы. Алыу ен урын тапманы. Ирене иптштрен шылтыратты. Улары асы ына бер нм л йт алманы. Аъялды ярамсыы ына:

- Ни, е белмйегеме ни? Ул бит хер бе эшлмй. ариза яып кис эштн китте. телге менн.