Иччи. Сибиэн. Абааы

«Бэйэтин кэмигэр дьрэтэ суох дьыаланан дьарыктанар куаан» диэн бэрт дири ис хооонноох тмг оороот, Хаппытыан оонньор, дьинээх бэйэтин киэбин ылынан, тс-маас халлааны эрдэн киирэн бардаа.

Абааы Хаата

Сылгыыт Хабыыча

Сылгыыт Хабыыча нэилиэктэригэр бастакы холкуостар тэриллибиттэрэ бэис сылын рлээх ыыаыгар сиэхтээх байтаын биэлэрин крдбтэ хаыс да кнэ. Айыла барахсан ситэн, силигилээн ахан турара, хаты чаранарга сэбирдэхтэр суугунууллара, нуоай солко мутукча кх киистэтин анньынан нуоалдьыйа хамсыыра, мттээх сытынан дыргыйара, эркэнэ хара тыаларга кээлэр куоталаспыттыы этэн чоргуйаллара, араас нх сибэккилэринэн симэммит сыыыларга крэгэйдэр кх дьрс салгыа уйдаран дьурулата туойаллара. Айыла барахсан ити алыптаах кэрэтэ эдэр кии кутун-срн ктр, кгэр к эбэрэ, ктэр кыната эрэ суох курдук сананан ис-ииттэн рэн, сргэтэ ктллэн, муннун анныгар киинэйэн ыллыыра.

Ол иэн санаан кэллэ, аны аыйах хонугунан кыыны быа кэтэспит ыыахтара буолуоа, кэрэ бэйэлээх, нарын-намчы кыргыттар оуохай этэн наскылдьыыахтара, быыппастар быччынаахтар, быый атахтаахтар кн крсхтэрэ, крэс былдьаыахтара, тргэн атахтаах сылгылары срдхтэрэ. Хабыыча ыыахтарга оонньуон, крэс былдьаыан олус баарара. Ону санаатаына этэ-сиинэ кычыгыланара, чэпчээбиккэ дылы буолара. Былыргы кстээхтэр сылгыны оуурдаммакка тутар сурахтарын истэрэ. Ол иин ону боруобалаан кыра сылгылары сырсан иэн кллэриттэн ылан умса баттаан, бас быатын кэтэрдэр гэстэммитэ.

Салгыы хас да сыллааыта, саардыы буутун этэ буан, холун этэ хойдон эрдэинэ, ыыах аай иннинэ ээтэ Улуу Сыыыга сиэнин Хабыычаны ыыран илдьибитин саныы истэ. Кырдьаас дьон-сэргэ крбтгэр сиэнин боруобалыыр санаалааа. Остуол ньуурун курдук кбс-кн хонууга кэлэн, сэрэммиттии оргууй эргим-ургум крбтэ уонна: «Тукаам, кылыйан боруобаланан кр эрэ», – диэбитэ. Эргэ рбхх суулаан аалбыт туоун трт хаамыы мээрэйдээн уон икки туоу ууран биэрбитэ. «Дьэ, тоойуом, хайдаххыный-туоххунуй? Бэйэин крдр эрэ! Былыр бэйэм эдэр-сэнэх эрдэхпинэ кистээн оонньообут туоум», – диэт, мичээрдээбитэ.