Иччи. Сибиэн. Абааы

Сити бириэмээ л тбэлтэлээх били абааыбыт уочараттаах кэлиитин оорбута. Бииги бу сырыыга тоо эрэ утуйар миэстэбитин уларыппыппыт, хаас быыы бата икки ыарахан орону холбуу тардан с буолан сыппыппыт. Мин улаа, Сергей ортоку, Тимофей уот диэки сыппыта. Ол курдук чк, бэйэ-бэйээ чугас курдук буолар этэ.

Утуйан эрдэхпитинэ эмиэ кэлэр сиринэн, суол аанынан, тыааан барда. Идэбинэн, соотох буолуом диэн куттанан, суораммын брннм, онтон уолаттар утуйа иликтэрин билэн, э тыынным. н бииргэ эрэйи крр чэпчэки курдук эбит этэ. Тыааан-ууаан, тытыгыраан-татыгыраан дьиэни эргийэ аймаан баран, оох кэннигэр тиийэн тимири тимиргэ аалар, кии тииин кыйар курдук тыаы тааарар буолла. Кылыгыраан-халыгыраан, хатан тыаы тааара сырытта. Бу уруккутааар саа тыас этэ. Тыааан-ууаан барарыттан бииги куттаммат буола рэммиппит эрээри, утуйан биэрбэт этибит. Ону-маны кэпсэтэн ыларбыт. Ол сыттахпытына, тыас тп гына тстэ да, Тимофей: «Айа, киини тоо охсоун?» – диэн сааран хабылла тстэ.

– Суох, мин охсубатым, абааы оуста дии, – диэн хардарда Сергей.

– Ама, доор, хайдах кырбаталаан барыай? – диэн буолла.

Тохтообуппут кэннэ кими да ордорбокко охсон добдугуратан барда. Тыаа тп гынан ииллэр. Быыыта сутурук курдук ткнк, биир сиргэ дьл охсор, ыарыыта тртээх оо охсорун курдук. Тимофей сбэтинэн ойооспутунан сытан баран окумалбытын тоуйан биэрэ сыттыбыт. Иттэннэри сыттахха быарга, искэ тбэиннэрдэинэ, ыарытыннарыыы диэн буолла. Оннук ойооунан сытан син элбэх охсууну ылла.

– Абааы кокуоскаттан куттанар , – диэтэ Сергей. Ииттибит, сбэлэстибит. Кими эмит оустаына, силлээх кокуоската биэриэххэ диэн буолла. Бэлэмнэннибит. Сотору соус кими эрэ охсон бах гыннарда да, бииги н тээ «тьфу, мэ!» диэт, харааа атахпыт диэки силлээх кокуосканы сыайдыбыт. Тохтоон сыта тстбт. Кырдьык да, с киирбэх, охсоро тохтоото. Оннооор тыааабат буолла.

– Абааыны утары «эмп» кыра да эбитин билбэккэ, кыыны быа эрэйдэммиппит, – диэтэ Сергей соуйбуттуу. Оннук эбит диэн бары клсэн тоо бардыбыт. «Аны «эмин» буллубут, туох буолар бт», – дии-дии, ис-испититтэн иэрийэн кллбт. Кырдьык да, итинник ынырык суол тойоно олох боростуой кокуоска буолара кии клх суола курдук этэ. Хайдах мэлдьи клэ сытыаый, тохтоон утуйан эрдэхпитинэ, охсуолаан барбат дуо! Тохтоло суох барыбытын охсор. Бииги били кокуоскабытын сыай да сыай буолабыт. Туа суох буолла, охсоро эбии сэтэриир. Хайыахпытый, урукку гэинэн тутуспутунан туран таырдьа сылдьан баран биир илии кураанах ыыырынньыкпытын уматтан утуйдахпыт дии. Ити курдук олунньутааы кэлиитигэр икки тн охсон, кырбаан ааспыта.

Саас кн уаабыта. Оччотооу ыаллар, оолор эрдэ сырдыкка утуйар буоларбыт. Бииги ахсааммытыгар кыра уларыйыы тахсыбыта. Наахараттан Хамыы Ксткнн уола трдс кылааска рэнэр туос кэлээй уол кэлбитэ. Аата Ксткн оонньор уун, ардьаар, ырыган крнээх, ньолбоор сирэйдээх кыыл оонньор ээ уоугар кугас бытыга онно-манна табыгынаан кстр. «Соотох кэ крбтм – уолум. Србэччэ ооттон ити кини хаала сылдьар», – диэн эмээхсиэ кэпсээбитэ. Бииэхэ туаайан: «Ообун атаастаама», – дии-дии, ыйаастыгас соус хараынан чч крн тааарбыта. Уол барыта торбуйах таастааа. Ордук торбуйах ыстааннааа биигини соуппута. Оччотооу оскуола оолоро торбуйах ыстааны кэппэт этибит. Оскуола рднэн торбуйах ыстааннаах суос-соотох оо. Эбиитин туос кэлээй этэ. Оолор, кырдьык, киниттэн арахпакка муокастыыллара. Арай саарчы буспут ыык лэппиэскэтигэр исэрэр этибит. Уолу кытта тн, кнс кэпсэтэн, оонньоон, ааас эттээин туунан билбиппит.

– Мин торбуйах абааытын крччбн, – диэн бэрт эрэйинэн эппитэ.

– Ол торбуйах абааыта хайдах буоларый?

– От-тон с-с-сыгынньах оо б-б-буоллаа дии, – диэн тардыалатара. Бииги дьиэбитигэр абааы буулаабытын туунан билэр, истибит этэ. Бииги ааас харахтаах киибитигэр:

– Тиийэн кэллэинэ, крр эрэ, хайдах бодолоох кыс устатыгар куттаан олорбут эбитий? – диэтибит.

– Сп, к-к-крлл.

Бииги оччоолорго кырдьык, итээйбиппит, уолбут крн биэрэригэр олуун эрэммиппит.

Сааскы рбл иннинэ били моуоктааччыбыт кэлэр кэмэ тиийэн кэлбитэ. Бииги с буолан киирэр аан чанчыгын диэки уа ороо сыппыппыт. р ктннэрбэтээ, идэтинэн тыааан-ууаан барбыта. Бу сырыыга оох кэннигэр тимири аалардыы кии куйахата крэр, ууоа кычыгыланар тыаы тааарара, ооу тула эргийэр курдук тыаыыра.

– Кр эрэ, ити оох кэннигэр туох сылдьарын, – дэстибит. Уолбут оронугар ттгэстээн сытан кр сатыыр, соруммута срдээх, хараын илиитинэн сотто-сотто крр.

– Туох да к-к-кстбэт, с-с-суох! – диэн тл биэрэр. Ити бириэмээ тыас-уус элбиир, уол суоранын анныгар киирэр. Ыксаабыт куолаынан «айа, абытай» диир саата баара. Сыппыппыт, сырдык этэ. Уол туохтан айакалаабытын ыйыппыппыт, кэпсээбэтээ. Онуоха кинини кытта кэпсэтэр олус сылаалаах этэ. Саас буолан атахпыт тааын: этэрбэспитин, куллукабытын холумтаа куурда уурар буолбуппут. Бу сырыыга ол тааспытынан бырааттыыр буолбута. Ордук миэнин барытын бырахпыта. Биирдэ били Тойбохойго соотох торбуйах ыстаан бииги с сирэйбитигэр кэлэн тсптэ. Оо, онно Тимофей кыыыран, ыстааны киэр элиппитэ.

– Куаан ыстаанын кыайан харайбакка кии сирэйигэр бырахтарда. Кээтэн биэриэм! – диэн буолла.

– Уол тугун буруйай, – Сергей намыраппыта.