Исландские королевские саги о Восточной Европе

Óláfr konungr enn digri lagði þá undir sik allan Nóreg austan frá Elfi ok norðr til Gandvíkr. […] (Bls. 177–178)

* В – Garðar; А – Garðaríki

XXX. kapítuli

[…] Með ráði vina sinna gorði Óláfir konungr sætt við Svíakonung, fékk Ástríðar dóttur hans, ok var þeira dóttir Úlfhildr, er gipt var Ótta (hertoga í Brúnsvík, þaðan var Ótta keisari kominn, sonr Heinreks hertoga). Óláfr svenski gipti síðan Ingigerði dóttur sína Jarizleifi konungi, syni Valdamars konungs í Hólmgarði, ok sen-dusk þau Óláfr konungr í Nóregi ok Ingigerðr margar gersimar sín á millum ok trúnaðarmenn.

Þá var Rǫgnvaldr jarl Úlfssonr í Garðaríki, frændi Ingigerðar dróttningar. Hann var enn mesti vinr Óláfs konungs, sem sagði Sighvatr, þá er hann var aptr kominn ór sendiferð, er Óláfr konungr hafði sent hann austr í Garðaríki****:

Fast skaltu, ríkr, við ríkan
Rggnvald, konungr, halda,
hann es þýðr at þinni
þǫgrf nǫtt ok dag, sgttum.
En hverrs austr vill sinna
– jafnmælt es þat – stafni,
þengill, þinna drengja
þar á hald und Rggnvaldi.

(Bls. 179–180)

*В – Jariz-; А – Uris-

** B-l, B-2 — Valda-; А, В — Valdi-

***B – Í;A — af

**** В – austr í Garðaríki; А – til Hólmgarðs

XXXI. kapítuli

[…] Þórir hundr var ok ríkr maðr, hann hafði farit til Bjarmalands ok drepit þar ríks manns son, er Karli hét, er farit hafði með hónum. Óláfr konungr sendi menn at taka Þóri, ok fekk hann nauðuliga grið fyrir illvirkit ok fór ór landi. Margir aðrir lendir menn gørðusk konungi ótrúir í ráðum sínum. […] (Bls. 182)

XXXIV. kapítuli

Þá er þrettán vetr váru liðnir frá Nesjaorrostu, fór Óláfr konungr ór landi. Hann Ю.2 var austr í Neríki ok dvalðisk þar um hríð með Sigtryggi, fǫður ívars, fǫður Sóna, fǫður Karls jarls, ok þá er vára tók ok ísa leysti, fór Óláfir konungr út í Svíþjóð á fund Qnundar konungs, mágs sins. Hann gaf Óláfi konungi skip, ok for hann síðan austr í Garðaríki á fund Jarizleifs* konungs ok fekk þar góðar viðtgkur; var þar an-nan vetr ok hafði þar Magnús son sinn með sér. Hans móðir hét Alfhildr.

Á þeiri stundu, er Óláfir konungr dvalðisk í Garðaríki, [fóru margir vinir hans ep-tir hónum norðan ór Nóregi, ok spurði hann gll tíðendi, þau er gørðusk í landinu. Þat sumar, er Óláfr konungr fór í Austrríki,] þá fór Hákon jarl vestr til Englands eptir festarmey sinni, en þá er hann fór vestan með langskipi, kom at hónum stormr veðrs, ok týndisk jarlinn ok gll skipsóknin, ok kómu þessi tíðendi um haustit til Nóregs, ok sama haust eptir kómu þau aptr til Englands. […]

Eptir þetta sendu vinir Óláfs konungs hónum orð, at þá var landit hǫfðingjalaust ok báðu hann aptr fara til ríkis sins. Óláfr konungr skipaðisk við orðsending þeira ok gorði ferð sína eptir jól, setti þar eptir Magnús son sinn til fóstrs með Jarizleifi konungi, en hann sjálfr ok lið hans for austan at ísum um vetrinn allt til hafs, en þá er vára tók, for hann yfir hafit ok svá til Svíþjóðar til Qnundar konungs, mágs sins, ok fekk hann hónum lið, ok þáðan for hann til Helsingjalands. […] (Bls. 197–199)

*В – Jaruz-; A – Jariz-

** [fóru… Austrriki] отсутствует в В

*** В – um; А – meðan hest

Перевод

Глава 27

Сыном Харальда Прекрасноволосого был Бьёрн, отец Гудрёда, отца Харальда Гренландца, того, который был женат на Асте, дочери Гудбранда Шишки. Их сыном был Олав Толстый, который уехал из страны в юности, и вместе с ним – Храни, его воспитатель. Олав сражался первый раз на востоке у Шхеры Соти, а затем отправился он в Эйстрасальт и сражался на востоке на Эйсюсле, и одержал там победу. Третий раз сражался он на востоке в Финнланде и имел успех. Четвертый раз сражался он в Судрвике в Данмарке и одержал победу. Пятый раз – [на берегу] Киннлимафьорда с конным войском и победил. Затем он отправился на запад в Энгланд и сражался у мостов Лундуна с данами, которые грабили там и становились викингами, как говорит скальд Сигват: [следуют висы, не содержащие упоминания Эйсюслы.]

Глава 29

[Олав Харальдссон побеждает ярла Свейна в битве у Несъяра.] Ярл Свейнотправился на юг в Данмарк, а оттуда на восток в Свитьод к Олаву, конунгу свеев, и рассказал ему эти новости. Конунг Олав хорошо принял ярла и просил его остаться у него в Свитьод, но он хотел воевать летом в Аустррики, и так он и сделал. И когда наступила осень, он уже был на востоке в Кирьялаланде, отправился оттуда вверх в Гарды, опустошая страну, заболел там и умер.

Эйнар Брюхотряс отправился назад в Свитьод и был там много зим в государстве конунга свеев или в Нордхельсингьяланде, а иногда в Данмарке.

Конунг Олав Толстый подчинил тогда себе весь Норег с востока от Эльва и на север до Гандвика. [Рассказывается о том, как Олав насаждал христианство.]

Глава 30