История Византийской Империи VI – IX вв

¹⁷ Общее значение вопроса оценено, между прочим, в статье г. Бороздина, помещенной в журнале «Термес», № 4 и 5 за 1909 г.

¹⁸ Самое капитальное сочинение: Mitteis. Zur Geschichte der Erb-Pacht im Alterthum//Abhandl. Sachs. Ges. der Wissensch. XX. Leipzig, 1901; Pauly. Real-Ekcyclop. V, 2. S. 2514; Энциклопедич. словарь Брокгауз-Ефрон. Т. 80. Ст. 785.

¹⁹ Novella XV (7). P. 75.

²⁰ Ibid. P. 85: Επί τούτοις έμφυτευτικήν συγγραφήν εις αυτόν γίνεσ amp;αι κατά το σχτ\μα…

²¹ Nov. CXLVI1I (120). Ρ. 246.

²² Ibid. Ρ. 247: Επί τινι ποσότητε ταΰτα εις έμφύτευσιν διδόναι.

Сноски к главе X

¹ Gfrorer. Byzantinische Geschichten. II. S. 361–362.

² Acta Sanctorum. Octobris. T. IV. Miracula.

³ § 166: Ό των αυτών Σκλαβίνων εξαρχος, τοΰνομα Χάτζων. Acta SS. § 169; Tougard. § 46. Acta SS., § 177; Tougard. Acta SS., § 180; Tougard § 52. § 35.

Acta SS. Oct. IV. § 185. P. 173; Tougard. § 65. P. 148. Tougard. § 76.

⁹ Ibid. § 110.

¹⁰ Erben. Regesta. № 1; Migne. Patrol. Lat., LXXVII. Col. 1092: De Sclavorum gente, quae vobis valde imminet, affligor vehementer et conturbor; affligor in his, quae iam in vobis patior, conturbor quia per Istriae aditum iam Italiam intrare coeperunt.

¹¹ Theophanes. Ed. de Boor. P. 300: Ηράκλειος δε ό βασιλεύς ευ ρε παραλελυμένα τα της πολιτείας 'Ρωμαίων πράγματα' την γαρ Εύρώπην οι "Αβαρες ήρήμωσαν και την Άσίαν οι Πέρσαι. — Общественный факт, что авары воевали вместе со славянами.

¹² Pauli Diac. IV. 40: Hoc anno Sclavi Histriam interfectis militibus la-crimabiliter depraedati sunt.

¹³ Isidori Hispalensis episcopi Chronicon//Migne. Patr. Lat. LXXXIII. Col. 1056: Heraclius quintum agit imperii annum. Cuius initio Sclavi Graeciam Romanis tulerunt, Persae Syfiam et Aegyptum.

¹⁴ Eand. Anecdota Syriaca, Thomas presbyter. Vol. I. Eugduni Bat. 1862. P. 115: Slavi Cretam ceterasque insulas invasere.

¹⁵ Pauli Diaconi. Hist Eongobard. IV. P. 44//Mon. Germ. Hist., Scriptores rerum Eangob, et Ital., ed. Bethmann et Waitz. Hannov., 1878. P. 135: Venientes Sclavi cum multitudine navium non longe a civitate Seponto castra posuerunt.

¹⁶ В высшей степени пикантное место дают «Acta SS.», § 190: Τους 9αλαττίους πλοτήρας τους έπΐ παρακρμιδη καρπών εν ττ(βασιλευούσή άνιόντας πόλει πάμπολλους έκπορΟήσαντες, από τε των νήσωγ καί της στενής δαλάττης και των έπΐ το Πάριον και Προκόννησον τόπους και αυτούς τους είς το τελωνείον άμα των πλοείμων αΐχμαλωτίσαντες…

¹⁷ Schlumberger. Sigillographie de ['empire byzantin. P. 197–198.

¹⁸ Miracula. Eib. IE § 158.

¹⁹ Ibid.: "Ασπερ κατεσκεύασαν εκ μονοδένδρων γλυπτάς νήας, απείρους τον αριθμόν υπάρχουσας, κατά το προς 9άλατταν κατεστρατοπέδευσαν μέρος… Ясно, что упомянутым в житии славянским племенам принадлежал морской берег в Македонии!

²⁰ Tougard. § 86. Р. 166.

²¹ Ραλλη-Ποτλη. Σύνταγμα των 9είων καί ιερών κανύνων. V. Ρ. 72.

²² Τ he ο ph. Chronogr. P. 561.

²³ Echos d'Orient. № 77. Juillet 1909; Vailhe. Projet d'alliance turcobyzantine au VI s.

Сноски к главе XI

¹ Finlay. History of Greece. I. 298.

² Acta Sanct. Octobris. IV. P. 132.

³ Theophilacti Simocattae. Ed. Bonnae. P. 36.

⁴ Finlay. I. 298.

⁵ Theophanis. Chronogr. 251, 25: Αγοράσας σώματα εθνικών κατέστησε στράτευμα είς δομα ίδιον, άμφιάσας καί καΟοπλίσας αυτούς χιλιάδας ιέ.

⁶ Theoph Ρ. 267, 32: Ειρήνης δε βαρείας την άνατολήν καταλαβούσης άβαρικός επί την Εύρώπην έκύμαινε πόλεμος'δια τούτο ό Μαυρίκιος τάς δυνάμεις από ανατολής επί την θράκην μετήγαγεν.

⁷ Ibid., 233: Εύρόντες^ δε του τείχους του Άναστασικοϋ τόπους τινάς πεπτωκότας εκ των σεισμών, είσελ9όντες ήχμαλώτευσαν…

⁸ Ibid.: Ό βασιλεύς έδημότευσε πολλούς και Ιπεμψεν είς το μακρόν τείχος.

⁹ Ibid., 254, 5.

¹⁰ Ibid., 254, 6: Ό δε βασιλεύς τα του παλατιού στρατεύματα έξαγαγών της πόλεως και τους δήμους φυλάττειν τα μακρά τείχη έκέλευσεν.

¹¹ Ibid., 279, 17.

¹² Ibid., 279, 18–19.

¹³ Ibid., 278, 33: Φασϊ δε τίνες τον Μαυρίκιον υπο8έσ9αι τω Κομεντιόλω

όπως το ρωμαϊκό ν στράτευμα παραδώση πολέμοις δια τάς αταξίας αυτών. ^ι

¹⁴ Ibid., 280, 7.

¹⁵ Theoph. Ed. de Boor. P. 282–288.

¹⁶ Theophyl. Hist. VIII, 7. P. 327, 15.

¹⁷ Theophyl. VIII. 7. P. 327, 12: Και τους δημάρχους είσκαλεσάμενος προς τα βασίλεια έπυνδάνετο των δημοτεύοντων επί λεπτού τον άρι9μόν.

¹⁸ Fin1ау. History of Greece 1, 302; В u г у. A History of later roman empire. 1 1, 86.

¹⁹ Ed. de Boor. P. 280.

²⁰ Theoph. 287, 7: Και έπϊ άσπίδος τούτον (т. е. Фоку) ύψώυαντες εύφήμησαν εξαρχον.

²¹ Ibid. VI, 2. P. 243–244.

²² Chronicon paschale. P. 699: Αναφαίνονται πλοία ικανά κατά το στρογγυλοϋν καστέλλιν.

ПЕРИОД III

Сноски к главе I

¹ Theoph. Chron. 302–303; Ramsay. The Hist. Geography of the Asia Minor. 1, 187 и др.

² Migne. Patrologia graeca. T. LXVI. Col. 1050.

³ Malalas. 429. 16; Theoph. 175, 7; Cedreni. 1, 643, 20.

⁴ To Αρμενίων δίστατον και πολυπλανές, ар. Zachariae a Lingenthal. lus III. 290.

⁵ Edict. XIII. C. I.

⁶ Лучшее об экзархате у Diehl: Etudes sur I'administration byzant. dans 1'exarchat de Ravenne. 568–751.

⁷ Theoph. 287,7.

⁸ De Thematibus. I. P.

⁹ Ibid. P. 12.