Koinot oqimlari

— Butun sayyorani sotib olish! — ajablandi Ebl.

— Nima, mumkin emasmi? Trantorning mablag‘i yetarli. Butun Galaktika aholisining sizga nisbatan tug‘iluvchi mehr-muhabbati chiqimlarintzni ming marotaba orttirib hoplaydi. Siz yuz millionlab hayotni saqlab qolasiz, hammani arzon kirt bilan ta’minlaysiz.

— Men o‘ylab ko‘raman, — dedi Ebl.

U Fayfga boqdi. Skvayr ko‘zlarini pastga haratdi. Bir oz sukut saqlagach, u ham so‘z qotdi:

— Men ham o‘ylab ko‘raman.

Salim Juns jilmaydi.

— Juda uzok o‘ylamang. Kirt voheasi tez orada ovoza bo‘ladi. Uni to‘xtatib qololmaysiz. Unda erkin harakat qilolmaysiz. Shu yerning o‘zida savdolashganingiz ma’kul!

* * *

Rezident juda ma’yus edi.

— Nahotki, hammasi chin bo‘lsa? — takrorlardi u. — Nahotki shunday? Florina endi yo‘koladimi?

— Afsuski shunday, — dedi Juns.

Terens bir ho‘li bilan ikkinchisini ushladi.

— Agar sizga Rikning hisob-kitoblari kerak bo‘lsa, ularni uyimdagi mening statistik qog‘ozlarim orasidan topish mumkin. Hech kimning xayoliga kelmasligi uchun, eski, yuz yil ilgarigi statistik ma’lumotlar ichiga tiqib qo‘yganman.

— Menga qarang, — dedi Juns. — Bir taklif bor. Biz YUKTB bilan keshsha olsak kerak. Bizning ishlarimizda Florinada yordam bera oladigan odam zarur, u florinaliklarni yaqindan bilishi, barcha shart-sharoitlarni ularga tushuntira olishi, aholi ko‘chirishni uyushtirishi, buning uchun qaysi sayyoralar to‘g‘ri kelishini annqlashi kerak. Menimcha, siz o‘sha odamsiz.

— Ya’ni, sizga podachi zarur ekan-da?! Shu bilan o‘z jonimni qutqaramanmi? Nega endi yo‘q deyishim kerak? — Rezidentning ko‘zlari to‘satdan yoshga to‘ldi. — Men axir yo‘qotyapman. Mening na uyim, na sayyoram bo‘ladi. Hammamiz yo‘qotyapmpz. Florpnaliklar sayyorasini, sarkliklar boyligini, Trantor esa bu boylikni qo‘lga kiritish imkoniyatini yo‘qotyapti. Hech kim hech narsa yutmayapti.

— Agar bir narsani hisobga olmasak, — dedi yumshoqlik bilan Juns — Yangi Galaktikada, muvozanatdan chiqqan yulduzlarsiz ham hammaga yetarli kirt bo‘ladi va siyosiy birdamlikka yaqinlashgan Galaktikada, baribir g‘oliblar bo‘ladi. Ularning soni kvadrilondan ham ortiq. Ular Galaktikaning aholisi — o‘shalar yutdi, mana o‘shalar, g‘olib!

XOTIMA, BIR YILDAN SO‘NG

— Rik! Rik! — Salim Juns kema tomon intilar ekan, qo‘llarini cho‘eardi. — Lona! Sizlarni tanib ham bo‘lmaydi-ya! Yaxshimisizlar? Qalay yashayapsiz?

— Juda yaxshi. Xatimizni olganga o‘xshaysiz, — dedi Rik jilmayar ekan.

— Albatta. Xo‘sh, mana bular to‘g‘risida nima deysiz?

Ular Junsning ishxonasi tomon yo‘l olishardi.

Valona ma’yuslik bilan javob berdi:

— Bugun ertalab qishlog‘imizga borgandik. Hamma yoq, hatto dalalar ham bo‘m-bo‘sh.

Valonaning kiyinishi endi o‘zgargandi. U endi florinalik qishloqi dehqon qizga o‘xshamas, uning Imperiya ayollaridan farqi yo‘q edi.

— Bir yil o‘tar-o‘tmas shuncha aholi ko‘chirilibdi-ya! — dedi Rik.

— Iloji boricha harakat qilyapmiz, Rik. O, meni kechirasiz, endi sizni haqiqiy ismingiz bilan atash kerak-ku!

— Rahmat, shart emas. Eski nomimga kunikolmadim. Mening nomim — Rik. Men faqat shu ismni eslay olaman.

— Koinot tadqiqotiga qaytish masalasini hal qildingizmi?

Rik bosh chayqadi.

— Ha, hal qildim. Endi bu sohada ishlamayman. Es-hushimning bu qismi butunlay yo‘qolgan. Lekin afsus qilayotganim yo‘q. Men Yerga qaytaman… Aytganday, men Rezident bilan uchrashaman deb umid qilgandim.

— Uchrasholmasanggo kerak, U bugun jo‘nab ketish niyatida yuribdi. U sizni ko‘rishni istamayapti. Andisha qilyapti. O‘zini gunohkor deb biladi. Siz unga nisbatan dushmanlik kayfiyatida emasmisiz?

— Yo‘q. U menga yaxshilik qilmoqchi bo‘lgan, va haqiqatdan ham mening hayotimni yaxshi tomonga o‘zgartirdi. Eng avvalo, men Lonani topdim. — U qizning yelkalaridan quchdi. Valona unga mayin nigoh tashladi va jilmaydi. — Rezident ruhiyat zondini xavotirlik hissini olishga moslagan, biroq kuchlanishni to‘g‘ri qo‘ymagan. Ha, men endi koinot tadqiqotchisi bo‘lolmayman. Ammo men Yerga qaytaman. U yerda ham odamlar kerak.

— Endi men — Yer ayoliman, — dedi Valona.

Rik ufqqa boqdi. Yuqori Shahar har doimgidek yorqin edi, lekin u yerda hech kim yashamasdi.

— Florinada qancha odam holdi? — so‘radi u.

— Yigirma million atrofida, — javob berdi Juns. — Ko‘chirish boshlang‘ich jarayonda turibdi. Ko‘pchilik qo‘shni sayyoralardagi vaqtinchalik turargohlarda yashayapti. Bu qiyinchiliklardan qochib bo‘lmaydi.

— Eng oxirgi odam bu yerdan qachon ketadi?

— Hech qachon.

— Tushunmadim.

— Rezident bu yerda qolish uchun norasmiy ishtimos bilan murojaat qildi. Unga norasmiy ruxsat berildi. Jamoatchilikka bu hahda xabar qilinmaydi.

— Bu yerda qolmoqchi? — hayratlandi Rik. — Butun Galaktika haqqi, nega?

— Bilmadim, — javob berdi Salim Juns, — menimcha, bu narsani o‘zingiz Yer haqida so‘zlaganingizda tushuntirdingaz. Unda ham shunday hislar bor. «Men Florinaning halok bo‘lishiga yo‘l qo‘yolmayman», deyapti u.

Ozod Mo‘minov tarjimasi.