Ŝerloko Holmso levis la ŝultrojn.
— Pruvu tion al mi! Pruvu tion al mi! Kaj se vi tion povas!.. — la flama ardo de ŝiaj okuloj diris pli ol povus diri la vortoj.
— Mi venis preparita, — diris Holmso, elpoŝigante plurajn paperojn. — Jen foto de la paro farita en Jorko antaŭ kvar jaroj. Sur ĝi estas skribite “gesinjoroj Vandeluroj”, sed vi ne havos malfacilaĵojn rekoni lin kaj ŝin, se vi konas ŝin laŭaspekte. Jen tri priskriboj, subskribitaj de fidindaj atestantoj, pri gesinjoroj Vandeluroj, kiuj tiam estris privatan lernejon ĉe Sankta Olivero. Legu ilin, kaj vidu, ĉu vi povas dubi pri la identeco de tiuj homoj.
Ŝi ekrigardis ilin, kaj poste suprenrigardis al ni kun la senesprima rigida mieno de senesperulino.
— Sinjoro Holmso, — ŝi diris, — tiu homo proponis al mi geedziĝon, kondiĉe ke mi sukcesu eksedzigi mian edzon. Li mensogis al mi, tiu kanajlo, laŭ ĉiu pensebla maniero. Eĉ unu veran vorton li ne diris al mi. Kaj kial?.. Kial? Mi supozis, ke ĉio celis avantaĝe al mi. Sed nun mi konstatas, ke mi neniam estis alia ol ilo en liaj manoj. Kial mi rilatu fidinde al tiu, kiu neniam rilatis fidinde al mi? Kial mi provu ŝirmi lin antaŭ la sekvoj de liaj propraj misegaj agoj? Demandu, kion vi volas, kaj nenion mi kaŝos. Unu aferon mi ĵuras al vi, kaj tio estas, ke mi neniam eĉ sonĝis pri malutilo al tiu maljuna sinjoro, kiu estis mia plej bonkora amiko.
— Mi tute kredas vin, sinjorino, — diris Ŝerloko Holmso. — La rakonto pri tiuj okazaĵoj certe devas tre dolorigi vin, kaj eble faciligos tion por vi, se mi diros al vi, kio okazis, kaj vi povos korekti min, se mi kulpos gravan eraron. La sendon de tiu letero sugestis al vi Stepeltono, ĉu?
— Li diktis ĝin.
— Mi supozas, ke la kialo, kiun li donis al vi, estis, ke vi ricevos helpon de kavaliro Karlo pri la juraj elspezoj, ligitaj al via eksedziniĝo, ĉu?
— Ĝuste.
— Kaj poste, kiam vi jam sendis la leteron, li persvadis vin ne iri al la rendevuo?
— Li diris al mi, ke ĝenus lian memrespekton, se alia viro trovus la monon por tia celo, kaj ke kvankam li estas malriĉa, li mem dediĉos sian lastan pencon al forigo de la obstakloj disigantaj nin.
— Li ŝajnas havi tre konsekvencan karakteron. Kaj poste vi aŭdis nenion, ĝis vi legis raportojn pri la morto en ĵurnalo, ĉu?
— Ne.
— Kaj li devigis vin diri nenion pri via rendevuo kun kavaliro Karlo?
— Tiel estis. Li diris, ke la morto estas tre mistera, kaj ke oni nepre suspektus min, se la faktoj diskoniĝus. Li per timo silentigis min.
— Ĝuste. Sed ĉu vi ion suspektis?
Ŝi hezitis kaj rigardis suben.
— Mi konis lin, — ŝi diris. — Sed se li fidelus al mi, mi ĉiam fidelus al li.
— Mi opinias, ke entute vi travivis bonŝancan eskapon, — diris Ŝerloko Holmso. — Vi tenis lin sub via potenco, kaj tion li sciis, kaj tamen vi pluvivas. Vi promenis dum kelkaj monatoj tre proksime al la rando de abismo. Ni devas nun deziri al vi bonan matenon, sinjorino Liono, kaj tre verŝajne vi baldaŭ aŭdos de ni denove.
— Nia kazo finrondiĝas, kaj malfacilo post malfacilo maldensiĝas antaŭ ni, — diris Holmso, dum ni staris atendante la alvenon de la ekspresa trajno el la ĉefurbo. — Mi baldaŭ estos en pozicio kunmeti je unuopa konektita rakonto unu el la plej eksterordinaraj kaj sensaciaj krimoj de la moderna epoko. Studantoj de krimologio memoros pri la analogaj okazaĵoj en Grodno, en Belarusio, en la jaro 1866, kaj kompreneble estis la Andersonaj murdoj en Norda Karolino, sed tiu ĉi kazo havas kelkajn trajtojn, kiuj estas tute propraj. Ankaŭ nun ni havas neniun klaran pruvon kontraŭ tiu tre ruza homo. Sed mi ege surpriziĝos, se ĝi ne estos sufiĉe klara, antaŭ ol ni enlitiĝos hodiaŭ vespere.
La londona ekspreso alvenis muĝe al la stacio, kaj malgranda forta buldogsimila viro elsaltis el unuaklasa kupeo. Ni ĉiuj manpremis, kaj mi tuj konstatis per la respekta rigardo, kiun Lestrado direktis al mia kunulo, ke li multon lernis, de kiam ili kunlaboris la unuan fojon. Mi tre bone memoras la malestimon, kiun la teorioj de la rezonisto kutimis tiam veki en la praktikulo.
— Ĉu io bona? — li demandis.
— La plej grandioza afero jam de jaroj, — diris Holmso. — Ni disponas pri du horoj antaŭ ol necesos pensi pri komencado. Mi opinias, ke ni pasigu ĝin ĉe iom da vespermanĝo, kaj poste, Lestrado, ni forigos el via gorĝo la londonan nebulon donante al vi enspiron de la pura nokta aero de la Darta Erikejo. Ĉu vi neniam vizitis ĝin? Ha, nu, supozeble, vi ne forgesos vian unuan viziton.
Ĉapitro 14
LA ĈASHUNDO DE LA BASKERVILOJ