"Вы бачыл╕ кал╕-небудзь гэты кляштар? - чуе яна голас Альб╕на. - Н╕штаваты так╕. Ста╕ць на вяршын╕ скалы, што ╝здымаецца над лесам, як уцёс па-над морам. Ёсць у гэтым пэ╝ная прывабнасць".
"Альб╕н!.."
"Аднак у Семгалене вам лепш не затрымл╕вацца. Тут ╕ так м╕жусоб╕ца, а старушэнцыя напэ╝на палезе ╝ бойку за свайго Ахм╕стрыньчыка. Перачакайе кольк╕ дзён у кляштары, а потым рушце ╝ Эверон ╕ Антра╝м. Дуумв╕рат не выдасць вас А╝гусце, яны ╝ гэтым не зац╕ка╝леныя..."
"Чакай, Альб╕н, чакай. Дай аддыхацца!.."
Аннеке расплюшчвае вочы ╕ бачыць над сабой набрынялыя яловыя гал╕ны з заблытаным╕ ╝ ╕х пасмам╕ туману. Пам╕ж ял╕н м╕льгаюць агн╕. Чуецца гуд рухав╕ко╝ ╕ храбусценне вецця пад чы╕м╕сьц╕ цяжк╕м╕ крокам╕. Галасы. Разма╝ляюць на рамейскай, мове ╤мперы╕. Яны зайшл╕ на н╕чыйную зямлю, парушаючы ╝се прав╕лы. Аннеке спрабуе пры╝зняцца, але разумее, што не можа зрушыцца з месца. У ног╕ холадна, па сп╕не пад сукенкай збягаюць струменьчык╕ чагосьц╕ клейкага ╕ гарачага, дыхаць цяжка, быццам у горле захрас камяк зямл╕. Потым яна бачыць постац╕ ╝ адзенн╕ зелянковага колеру. Яны выплываюць з туману, як здан╕. М╕льгаюць агн╕, бразгае зброя. Хтосьц╕ сх╕ляецца над ёй. Бляклыя вочы, бялясыя валасы. Твар з восп╕нкам╕. Тонк╕я вусны крывяцца ва ╝хмылцы. Аннеке ведае гэтага чалавека. А╝густа паабяцала яму карону Семгалена як узнагароду за пэ╝ную паслугу.
- М╕ка. М╕ка, ты не ведаеш, што дзееш, - шэпча яна на семгальскай мове. - Спын╕ся, М╕ка...
Ён хмыл╕цца.
- Не "М╕ка", а Яго Мосць, спадар Намесн╕к. А ты - ╝се вы - па-ранейшаму - н╕хто.
Яе падхопл╕ваюць з зямл╕ ╕ цягнуць да машын. Зо╕ крычыць - дзесьц╕ вельм╕ далёка. 'Не кры╝дз╕це яе. Не кры╝дз╕це', мол╕ць Аннеке, але голас яе ╝жо занадта слабы. Яшчэ некаторы час чуюцца вокрык╕ каманд ╕ гуд рухав╕ко╝. Потым святло пражэктара╝ згасае, ╕ роб╕цца вельм╕ ц╕ха.
МРОЯ ПЕРШАЯ. ПРЫВ╤ДЫ
Прыпавесць першая. Аб стварэнн╕ Сусвету
Была Пустэча, пракаветнае нястворанае Н╕што, якое не мае н╕ пачатку, н╕ канца, ╕ бы╝ Хаос у Пустэчы, падобны да в╕рл╕вага ак╕яна.
╤ бы╝ Той, Хто Мро╕ць. У бязмежнай Пустэчы суз╕ра╝ ён Хаос ╕ мро╕╝ аб сусветах, яшчэ ненароджаных. Цен╕ ягоных сно╝, зменл╕выя ╕ зыбк╕я, лунал╕ ╝ Пустэчы над ак╕янам Хаосу, ╕ та╕л╕ся ╝ ╕х пачатк╕ ╝с╕х рэча╝, яшчэ безназо╝ных.
╤ пажада╝ Той, Хто Мро╕ць стварыць Сусвет у Пустэчы. Са сно╝ сва╕х зраб╕╝ ён Мора Ценя╝ - унутранае мора ╝ ак╕яне Пустэчы, ╕ ╝ сэрцы Мора збудава╝ ён Грот Ц╕шын╕. У цэнтры Грота змясц╕╝ ён Сусвет - ╕мгл╕стае м╕гатл╕вае воблака, вытканае з ягоных мроя╝, ╕ был╕ ╝ ╕м зорк╕ ╕ месяцы, планеты ╕ сонцы, ╕ безл╕ч душа╝ жывых.
╤ ╝звё╝ Той, Хто Мро╕ць прастолы ╝ Гроце сва╕м, ╕ закл╕ка╝ Вартавых з нябыту. ╤ прыйшл╕ яны, пачу╝шы покл╕ч яго, ╕ пасел╕ на троны, зраб╕╝шыся захавальн╕кам╕ Сусвету ╕ заступн╕кам╕ людзей.
А Той, Хто Мро╕ць, палюбава╝шыся плёнам працы сваёй, сышо╝ у Пустэчу ╕ зно╝ звярну╝ поз╕рк свой на Хаос.
А Хаос, падобны да в╕рл╕вай бездан╕, пазайздросц╕╝ Творцу ╕ пажада╝ зн╕шчыць усё, што было створана ╕м.
╤ тады з Хаосу выйша╝ Вандро╝н╕к, безабл╕чны ╕ безназо╝ны, ╕ ╝вайшо╝ у Сусвет, увасоб╕╝шыся ╝ народах, як╕я насялял╕ яго.
З тых часо╝ нябачна вандруе ён па Зямл╕, ловячы душы ╝ цянёты сва╕, ╕ сутнасць яго - няствораны Хаос.
╤ кал╕ збярэ ён усе душы жывыя ╝ сетк╕ свае, надыдзе Дзень Апошн╕.
╤ тады Вартавыя пак╕нуць свае троны ╕ вернуцца ╝ нябыт, ╕ спусцее Грот Ц╕шын╕. Мора Ценя╝ зн╕кне ╝ прорвах Пустэчы, а в╕рл╕вы Хаос, чыё ╝васабленне - Вандро╝н╕к, паглыне крохк╕ Сусвет.
Але кал╕ гэта адбудзецца, ведае тольк╕ Той, Хто Мро╕ць...
'Збор легенд ╕ паданя╝ Па╝ночнай Прав╕нцы╕ (раней Карале╝ства Семгален), складзены Дам'янам Рос╕цам, прафесарам кафедры культур малодшых народа╝ Ун╕верс╕тэта Славеснасц╕ ╝ В╕льску, Рамейская ╤мперыя, год 999 ад Усёспалення'
Дзец╕ грэшн╕ка╝
Успам╕ны нахлынул╕ знянацку, быццам мроя наяве - так перасохлы лясны ра╝чук, пахаваны пад лам'ём, раптам ажывае, ╕ вырва╝шыся на паверхню, б'е магутным, светлым струменем. Аднак ╝спам╕ны тыя был╕ горк╕я, як палын, ╕ чорныя, як дзёгаць. Кал╕сьц╕ да╝но, бясконца да╝но... Была восень. Такая ж, як цяпер - туманная ╕ золкая. Час бы╝ позн╕, месяц на зыходзе праглядва╝ з-за св╕нцовых хмар, бяле╝ у цемры каменны дарожны слуп, небрукаваная дарога стужкай в╕лася сярод пожня╝, а ╝далечын╕ на ╝злесс╕ пунсовым╕ ╕ зялёным╕ агеньчыкам╕ ╝спыхвал╕ вочы ва╝ко╝. ╤ларыя стаяла на ╝збочыне, чакаючы начную фурманку, з н╕з╕н на гасц╕нец наплывал╕ пасмы туману, а трох╕ наводдаль ╝ яе за сп╕ной цямне╝ узгорачак сельск╕х мог╕лак, зарослых па баках калючым шыпшынн╕кам ╕ высок╕м, у рост чалавека, быльн╕кам. У паветры ╝жо адчувалася дыханне з╕мы. С╕вер нёс пах╕ крыв╕ ╕ гару. Там, на по╝начы, гарэла зямля, ╕ г╕нул╕ людз╕...
- Цётачка, чаму ты не пам╕раеш?
Яна расплюшчвае вочы. Дзверы хаты разнасцежаны, на парозе ста╕ць дз╕ця гадо╝ чатырох. У адной ╕льняной сарочцы - ╕ як яму не холадна? Тут, у гэтых балотах, народ як з жалеза. ╤ валасы белыя-белыя, быццам выбеленыя марской соллю, а вочы колеру волава.
- Чаму ты не пам╕раеш? - пытаецца шэравокае дз╕ця.